บันทีก ส.คศน.(1)

คศน. หรือ "เครือข่ายร่วมพัฒนาศักยภาพผู้นำการสร้างสุขภาวะแนวใหม่" เป็นความร่วมมือระหว่างหลายองค์กรเพื่อสานเครือข่ายและสร้างกระบวนการแบบใหม่ ๆ เพื่อพัฒนาศักยภาพ "ผู้นำ" แบบใหม่  เพราะปัจจุบันโลกเต็มไปด้วยเรื่องยาก ๆ และซับซ้อนมาก จนคน ๆ เดียวไม่สามารถมองเห็นได้รอบด้านและไม่มีพลังพอ เราจึงต้องการ "ภาวะผู้นำรวมหมู่" (Collective Leadership) ที่อาศัยคนที่หลากหลายมาเชื่อมประสานกัน...โครงการนี้มีชื่อภาษาอังกฤษว่า "Leadership Network for the New Health Movement" หรือ LN4H...แต่ส่วนประกอบที่จะหนุนให้กระบวนการทั้งหลายเดินไปได้ ก็คือ "กระบวนการสนับสนุน" ซึ่งรับผิดชอบหลักโดย ทีมกลาง (core team) และ สำนักงาน คศน. (ส.คศน.)...บันทึกนี้จึงเป็นเรื่องราวที่เก็บเกี่ยวจากการทำงานของทีม ส.คศน. ซึ่งต้องมีการเรียนรู้และพัฒนาอยู่ตลอดเวลาเช่นเดียวกัน

การสนทนาประจำสัปดาห์เพื่อประเมินสถานการณ์และวางแผนงานของทีม ส.คศน.วันนี้ มีประเด็นหลักคือการจัดเวทีสัมนาผู้นำครั้งที่ 2 (leader forum 2) ซึ่งจะจัดขึ้นที่สามพรานวันที่ 6-7 พ.ค. 52 นี้...ทีมวางยุทธศาสตร์ว่ากิจกรรมนี้มีเป้าหมายสำคัญ 2 ด้าน คือ

1. สร้างความชัดเจนให้การบริหารโครงการ... ทั้งในการทำงานของ core team, ความร่วมมือกับ node และการเลือกผู้นำเข้าร่วมโครงการ โดยจะมีกิจกรรมการประชุม core team ร่วมกับ อ.วิจารณ์ ประธานคณะกรรมการกำกับทิศทางโครงการ และการประชุมร่วมกับ node-mentor

2. การสานเครือข่าย...เพื่อเชื่อมประสานเครือข่ายผู้นำ ให้มีการเติบโตอย่างต่อเนื่องต่อไป เนื่องจากตอนนี้มีความชัดเจนขึ้นมากว่า เป้าหมายของ คศน.ไม่ใช่ผู้เข้าร่วมโปรแกรมพัฒนาศักยภาพรุ่นละ 12-15 คน แต่รวมถึงผู้เข้าร่วมกระบวนการและผู้นำอื่น ๆ ด้วย

ซึ่งการสานเครือข่ายนี้ได้แนวคิดจากหลักการที่ อ.วิจารณ์ เสนอไว้ในหนังสือ "ผู้บริหารองค์กรอัจฉริยะ" ว่าเครือข่ายที่มีพลัง มีลักษณะ 6 ประการ คือ 

1.มีจุดเน้น หรือจุดร่วมที่ชัดเจน
2.มีสมาชิกที่ “อิน” กับจุดเน้นหรือประเด็นของเครือข่าย
3.มีจำนวนสมาชิกมากพอที่จะเกิดพลังร่วม (Critical mass)
4.มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้หรือกิจกรรมร่วมกัน อย่างเหมาะสมก่อให้เกิดผลต่อสมาชิกตรงตามความคาดหมาย
5.กิจกรรมของเครือข่ายก่อให้เกิดไมตรีจิตมิตรภาพระหว่างสมาชิกเพิ่มพูนขึ้นเรื่อย ๆ
6.สมาชิกรู้สึกว่าตนได้ทั้งประโยชน์ด้านความรู้ สังคม และการพัฒนาตนเอง
ซึ่ง อ.วิจารณ์สรุปว่า “พลังยึดโยงเครือข่ายเข้าหากันคือ พลังของผลประโยชน์ พลังของไมตรี และพลังของการพัฒนาตนเอง” ซึ่งต้องมี “คุณประสาน” (Network coordinator) ทำหน้าที่เชื่อมโยงเครือข่าย

ซึ่งเมื่อทบทวนแล้ว "กลุ่มสามพราน" มีลักษณะเช่นนี้ทุกประการ ดังนั้นการสร้างเครือข่ายผู้นำที่หลายคนเรียกชื่อเล่นว่า "สามพราน 2" นี้ก็ควรเรียนรู้จากประสบการณ์ของกลุ่มสามพราน...ในเวทีวันที่ 6-7 พ.ค.นี้จึงปรับกระบวนการให้เกิดการเรียนรู้นี้มากขึ้น และเพิ่มกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ Success story ในการสานเครือข่ายของผู้นำที่เข้าร่วมกิจกรรม...โดย ส.คศน.และ core team พยายามพัฒนาตัวเองให้ทำหน้าที่เป็น คุณประสาน

บทเรียนหนึ่งที่สรุปได้ว่าเป็นสเน่ห์ของกลุ่มสามพราน คือ เป็นเวทีที่ "ได้ข้อมูลใหม่สดจากคนแนวหน้า" และได้มีโอกาส "พบปะสนทนากับคนหัวแถว" การพบกันแต่ละครั้งจึงเป็นเหมือนโอกาสพิเศษที่แต่ละคนจะได้มาเติมเต็มพลังของตัวเอง...นี่น่าจะเป็นเวทีที่เราอยากให้เกิดขึ้นให้มากที่สุด

เก็บประเด็นเพิ่มเติม

มีคำถามท้าทายสำหรับโครงการที่ทีมเสนอไว้คือ

1. "ผู้นำ" ในโครงการนี้มีนิยามความหมายว่าอย่างไร? เป็นคำถามที่คุณชมพูนุช (มิ้น) ตั้งขึ้น เพราะพบว่าแต่ละคนให้ความหมายไม่เหมือนกัน จะทำอย่างไรให้เข้าใจตรงกัน เพราะหากเข้าใจไม่ตรงกันก็คงพัฒนาร่วมกันลำบาก

2. จะทำอย่างไรให้คนที่เข้ามาร่วมโครงการไม่พร้อมกันเข้าใจแนวคิดของโครงการไปในทางเดียวกัน? คุณรำไพ (กิ๋ว) ตั้งขึ้นเพราะพบว่าหลายเวทีต้องใช้เวลาในการปูพื้น ปรับความเข้าใจกันอยู่นานกว่าจะเริ่มการประชุมต่อเนื่องไปได้

การประเมินผลโครงการนี้จะใช้ Outcome mapping ซึ่งไม่ได้พัฒนาตั้งแต่เริ่มโครงการจึงต้องอาศัยเวลาในการปรับความคิดและชักชวนผู้เกี่ยวข้องมาร่วมกันทำ ซึ่งตั้งเป้าไว้ว่าจะให้เป็นรูปเป็นร่างนำเสนอในการประชุม node-mentor forum วันที่ 12 มิ.ย. นี้ ส่วนกิจกรรมในวันที่ 6-7 พ.ค.นี้จะเริ่มใช้ Kirkpatrick model ประเมินกิจกรรมส่วนที่เกี่ยวกับผู้นำ โดยเน้นการประเมินระดับที่ 1&2 คือประเมินปฏิกิริยาตอบสนอง (reaction) และ การเรียนรู้ (learning) ก่อน...โดยพยายามปรับให้ระบบการประเมิน "เนียน" เข้ากับกระบวนการให้มากที่สุด