กิจกรรม 5 ส เป็นกิจกรรมเพื่อเสริมสร้างพื้นฐานการทำงานประจำวันที่ดี โดยใช้หลัก
ง่าย ๆ ในการควบคุมตนเองให้ปฏิบัติจนเกิดเป็นนิสัยที่ถาวร เรียกว่า หลัก 5 ส ได้แก่ การสะสาง สร้างความสะดวก รักษาความสะอาด สร้างสุขลักษณะ และสร้างนิสัย กิจกรรม 5 ส จึงเป็นกิจกรรมคุณภาพที่หลายหน่วยงานนำมาใช้เพื่อเป็นพื้นฐานในการพัฒนาบรรยากาศและสิ่งแวดล้อมของหน่วยงานควบคู่กับการพัฒนาเรื่องอื่น
การปฏิบัติกิจกรรม 5 ส มักจะทำกันเป็นกลุ่ม โดยมีการตั้งกลุ่มขึ้น กำหนดพื้นที่
ที่ต้องการปรับปรุง มีการสำรวจสภาพก่อนการปรับปรุง กำหนดเป้าหมาย วางแผนปรับปรุง ดำเนินการแล้วสำรวจสภาพหลังการปรับปรุง ถ้าได้ผลตามเป้าหมาย ก็กำหนดเป็นกฎ ระเบียบหรือมาตรฐานการปฏิบัติต่อไป ถ้าไม่ได้ผลก็มีการปรับปรุงพัฒนาต่อเนื่อง
ขั้นตอนการดำเนินการตามหลัก 5 ส ในแต่ละ ส. นั้น ก็จะมีหลักการและกลวิธี
ดำเนินการที่ชัดเจน เช่น คำว่า สะอาด นั้นหมายถึง การรักษาความสะอาดทุกซอกทุกมุมของอาคารสถานที่ วัสดุ ครุภัณฑ์ เครื่องมือ เครื่องใช้ที่มองเห็นง่ายและมองเห็นยากให้สะอาดหมดจด จนสามารถมองเห็นพื้นผิวเดิม ดังนั้นวิธีการรักษาความสะอาดจึงต้องกำหนดพื้นที่ห้องที่กลุ่มรับผิดชอบรักษาความสะอาด กำหนดชื่อวัตถุสิ่งของที่จะรักษาความสะอาดประจำวัน ประจำสัปดาห์ ประจำเดือน และประจำปีทุกจุด ทั้งจุดที่มองเห็นและมองไม่เห็น พิจารณาต้นเหตุของความไม่สะอาดของพื้นที่หรือวัตถุสิ่งของในความรับผิดชอบ แล้วปัดกวาดเช็ดถูหรือดำเนินการใด ๆ ที่จะขจัดต้นเหตุของความไม่สะอาด เป็นต้น
การทำกิจกรรม 5 ส ให้ประสบผลสำเร็จจะต้องได้รับความร่วมมือจากบุคลากร
ในหน่วยงานรวมถึงผู้ที่ใช้สถานที่นั้น ๆ ด้วย ดังนั้นแต่ละกลุ่มจึงมีการประชาสัมพันธ์กิจกรรม 5 ส.
ขอความร่วมมือหรือคิดคำขวัญ หรือข้อเตือนใจในจุดที่ทำกิจกรรม 5 ส. เช่น
“พื้นที่ 5 ส. โปรดช่วยกันรักษาความสะอาด”
“ถอดรองเท้าก่อนเข้าห้อง”
“กดน้ำทุกครั้งหลังใช้” ฯลฯ
ซึ่งข้อความก็มักจะสื่อความหมายเป็นข้อเตือนใจ หรือขอความร่วมมือนั่นเอง
แต่มีหน่วยงานหนึ่งติดข้อความในห้องน้ำชายไว้น่าสนใจว่า
“ขยับเข้าไปอีกนิด อย่าคิดว่าจะแม่น”
ลองทายซิว่า ข้อความนี้น่าจะติดบริเวณใดของห้องน้ำ
****************************
ธเนศ ขำเกิด (หนังสือ...จี้ใจได้สาระ ร.พ.คุรุสภาลาดพร้าว)
อยู่ในทีมงานทำ 5ส เหมือนกันค่ะ มีโจทย์ให้คิดอยู่ข้อเดียว ว่าจะทำยังไงให้เพื่อนร่วมงาน สนุก สนใจ ในการทำ 5ส โดยไม่รู้สึกฝืนหรือบังคับ แคทอยู่ในทีมประชาสัมพันธ์หน่ะค่ะ คิดไม่ตกว่าจะทำสื่อออกมายังไงให้ดูดีน่าสนใจ แต่ทั้งนี้เนื่องจากเราไม่มีงบในการทำประชาสัมพันธ์ด้วยอ่ะค่ะ
ค่ะ ยังคิดไม่ตกเลยค่ะ