รายงานการพัฒนาการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม เรื่อง ประเพณี วัฒนธรรมไทยและภูมิปัญญาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โดยใช้บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน เพื่อใช้เป็นสื่อนวัตกรรมประกอบแผนการจัดการเรียนรู้ในกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม และเพื่อเป็นการพัฒนาการจัดกิจกรรม การเรียนการสอน วิธีการสอน การวัดผลประเมินผล เพื่อให้สอดคล้องกับหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2544 บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนที่ได้จัดทำขึ้นนี้ ใช้ประกอบการจัดการเรียนรู้ ในกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม เรื่อง ประเพณี วัฒนธรรมไทยและภูมิปัญญาไทยจำนวน 3 เรื่อง ซึ่งได้ผ่านการทดลองใช้กับกลุ่มตัวอย่าง และปรับปรุงแก้ไขให้บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแต่ละเรื่องนั้นมีประสิทธิภาพสูงกว่าเกณฑ์ 80/80 สามารถนำไปใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนสอนได้ ส่งผลให้นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรู้สูงขึ้น นอกจากนี้มีการนำไปเผยแพร่ให้กับคณะครูผู้สอนในกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม เพื่อให้ได้ข้อมูลมาแก้ไข ปรับปรุงพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนต่อไป ในการจัดทำเอกสารฉบับนี้ ผู้จัดทำได้รวบรวมรายละเอียดเกี่ยวกับการสร้างและพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนประกอบการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โดยแบ่งเป็น 5 บท ดังนี้ บทที่ 1 บทนำ บทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้องกับการศึกษา บทที่ 3 วิธีการดำเนินการ บทที่ 4 ผลการวิเคราะห์ข้อมูล บทที่ 5 สรุปผลการศึกษา อภิปรายผลและข้อเสนอแนะ ซึ่งการจัดทำรายงานฉบับนี้สำเร็จลุล่วงด้วยดี ผู้จัดทำขอขอบพระคุณผู้บริหารโรงเรียน ผู้เชี่ยวชาญ คณะครูผู้สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม และนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ที่ได้ให้ความร่วมมือในการเสนอแนะข้อคิดเห็นต่างๆที่เป็นประโยชน์ต่อการปรับปรุงแก้ไขให้สมบูรณ์ยิ่งขึ้น ผู้จัดทำหวังไว้เป็นอย่างยิ่งว่า ผลงานทางวิชาการฉบับนี้ จะเป็นประโยชน์สำหรับคณะครู – อาจารย์ ตลอดจนผู้สนใจ ในการจัดทำผลงานและพัฒนาการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ต่อไป
วัตถุประสงค์ของการศึกษา
1. เพื่อสร้างและหาประสิทธิภาพตามเกณฑ์มาตรฐาน 80/80 ของบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน ประกอบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ในกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เรื่อง ประเพณี วัฒนธรรมไทยและภูมิปัญญาไทย จำนวน 3 เรื่อง
2. เพื่อทดลองใช้ และศึกษาผลการใช้บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน โดยการ เปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนและหลังการเรียนรู้โดยใช้บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เรื่อง ประเพณี วัฒนธรรมไทยและภูมิปัญญาไทย
3. เพื่อศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เรื่อง ประเพณี วัฒนธรรมไทยและภูมิปัญญาไทย กับเกณฑ์ร้อยละ 60
4. ศึกษาหาค่าร้อยละความก้าวหน้าหลังการใช้บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน
5. ศึกษาคุณภาพของบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง ประเพณี วัฒนธรรมไทยและภูมิปัญญาไทย ให้กับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โดยผู้เชี่ยวชาญ ครูผู้สอน
และความพึงพอใจของนักเรียน ที่เป็นกลุ่มตัวอย่าง
ในการศึกษาครั้งนี้ เป็นการศึกษาเพื่อการพัฒนาการเรียนการสอนกลุ่มสาระสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม เรื่อง ประเพณี วัฒนธรรมไทยและภูมิปัญญาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โดยใช้บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน ซึ่งสามารถสรุปผลการค้นคว้าได้ดังนี้
วัตถุประสงค์ในการค้นคว้า
1. เพื่อสร้างและหาประสิทธิภาพตามเกณฑ์มาตรฐาน 80/80 ของบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน ประกอบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ในกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เรื่องประเพณี วัฒนธรรมไทยและภูมิปัญญาไทย จำนวน 3 เรื่อง
2. เพื่อทดลองใช้และศึกษาผลการใช้บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนโดยการเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนและหลังการเรียนรู้ โดยใช้บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่อง ประเพณี วัฒนธรรมไทยและภูมิปัญญาไทย กับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3
3. เพื่อศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เรื่องประเพณี วัฒนธรรมไทยและภูมิปัญญาไทย กับเกณฑ์ร้อยละ 60
4. ศึกษาหาค่าร้อยละความก้าวหน้าหลังการใช้บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน
5. ศึกษาคุณภาพของบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่องประเพณี วัฒนธรรมไทยและภูมิปัญญาไทยในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนให้กับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3/1 โดยผู้เชี่ยวชาญ ครูผู้สอน และความพึงพอใจหลังจากเรียนรู้ด้วยบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3/1
วิธีดำเนินการศึกษาค้นคว้า
การดำเนินการศึกษาครั้งนี้ แบ่งเป็น 5 ขั้นตอน ดังนี้
1. สร้างและหาประสิทธิภาพ ตามเกณฑ์มาตรฐาน 80 / 80 ของบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนประกอบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ในกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เรื่องประเพณี วัฒนธรรมไทยและภูมิปัญญาไทย จำนวน 3 เรื่อง
โดยนำบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนให้ผู้เชี่ยวชาญและครูผู้สอนวิชาสังคมศึกษา ในชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ประเมินคุณภาพของบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนโดยการตรวจสอบ ความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหาและเชิงโครงสร้างของบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน หลังจากนั้นนำไปหาประสิทธิภาพซึ่งเป็น 3 ขั้นตอน คือ ขั้นทดสอบรายบุคคล ใช้กลุ่มตัวอย่าง คือนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3/2 จำนวน 3 คน ขั้นทดสอบกลุ่มเล็ก นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3/2 จำนวน 10 คน และขั้นทดลองกับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3/1 จำนวน 40 คน หาประสิทธิภาพของบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน คือ ค่า E 1 / E 2 ตามเกณฑ์ 80 / 80
2. ทดลองใช้และศึกษาเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อน และหลังการเรียนรู้ โดยใช้บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนโดยใช้การทดสอบค่าที (t – test) ของบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน ทั้ง 3 เรื่อง
3. เพื่อศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม เรื่องประเพณี วัฒนธรรมไทยและภูมิปัญญาไทย จำนวน 3 เรื่อง ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3/1 กับเกณฑ์ร้อยละ 60 โดยใช้แบบทดสอบ วัดผลสัมฤทธิ์ จำนวน 40 ข้อ หาค่าเฉลี่ย และ ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน
4. หาค่าร้อยละความก้าวหน้าหลังการใช้บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน ทั้ง 3 เรื่อง เรียงลำดับความก้าวหน้าในการเรียนรู้บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแต่ละเรื่อง
5. ศึกษาคุณภาพของบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน เนื้อหาเกี่ยวกับประเพณี วัฒนธรรมและภูมิปัญญาไทย ในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนให้กับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โดยผู้เชี่ยวชาญ ครูผู้สอน และความพึงพอใจของนักเรียน เมื่อเรียนรู้ด้วยบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน นำข้อมูล หาค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน
เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาค้นคว้า ประกอบด้วย
1. บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เรื่อง ประเพณี วัฒนธรรมไทยและภูมิปัญญาไทย มีจำนวน 3 เรื่อง ดังนี้
เรื่องที่ 1 ประเพณีไทย |
เรื่องที่ 2 วัฒนธรรมไทย |
เรื่องที่ 3 ภูมิปัญญาไทย |
2 แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เรื่องประเพณี วัฒนธรรมไทยและภูมิปัญญาไทยจำนวน 40 ข้อ ที่ผู้ศึกษาสร้างขึ้น
3. แบบทดสอบก่อนและหลังเรียนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรมไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เรื่องประเพณี วัฒนธรรมไทยและภูมิปัญญาไทย จำนวน 3 เรื่อง เรื่องละ 10 ข้อ รวมทั้งสิ้น จำนวน 30 ข้อ
4. แบบประเมินคุณภาพของบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนจำนวน 17 รายการ ซึ่งให้ประเมินความพึงพอใจในการใช้บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนด้วย
การวิเคราะห์ข้อมูล
ผู้ศึกษาได้ดำเนินการศึกษาวิธีการสร้างบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน และนำบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนที่สร้างขึ้น ตรวจสอบความถูกต้อง ความเหมาะสมของเนื้อหา รูปแบบ ทดลองใช้ และได้นำข้อมูลที่ได้จากการทดลองใช้บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนมาวิเคราะห์ เพื่อหาประสิทธิภาพ โดยใช้เกณฑ์มาตรฐาน 80 / 80 นำแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ จำนวน 40 ข้อ และแบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียนรู้ด้วยบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน จำนวน 30 ข้อ ที่ผ่านการทดลองใช้และ มีค่าความยากง่าย ระหว่าง 0.2 – 0.8 อำนาจจำแนก ตั้งแต่ 0.2 ขึ้นไป และมีค่าความเชื่อมั่น ทดลองกับกลุ่มตัวอย่าง เปรียบเทียบความก้าวหน้าในการเรียนของนักเรียนเป็นค่าเฉลี่ยร้อยละ เปรียบเทียบความแตกต่างของผลการเรียนรู้ก่อนและหลังเรียนการเรียนรู้โดยใช้ บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน โดยทดสอบค่า t (t – test) และหาคุณภาพของบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน โดยใช้แบบประเมินคุณภาพของบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน หาค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ตามเกณฑ์ที่กำหนด
ผลการศึกษา พบว่า
1. บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทยในเนื้อหาเกี่ยวกับ ประเพณี วัฒนธรรมไทยและภูมิปัญญาไทย จำนวน 3 เรื่อง มีประสิทธิภาพ สูงกว่าเกณฑ์มาตรฐาน 80 / 80 ดังนี้
เรื่องที่ 1 ประเพณีไทย มีประสิทธิภาพ 89.38 / 85.25
เรื่องที่ 2 วัฒนธรรมไทย มีประสิทธิภาพ 88.93 / 83.75
เรื่องที่ 3 ภูมิปัญญาไทย มีประสิทธิภาพ 85.42 / 84.25
และบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนทั้ง 3 เรื่อง มีประสิทธิภาพโดยเฉลี่ย 87.91 / 84.41 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์มาตรฐานที่กำหนดไว้คือ 80 / 80
2. ทดลองใช้ และศึกษาผลการใช้บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่อง ประเพณี วัฒนธรรมไทยและภูมิปัญญาไทย จำนวน 3 เรื่อง กับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3/1 ซึ่งนักเรียนต้องทำการวัดผลสัมฤทธิ์การเรียนรู้ด้วยบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน โดยใช้แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน จำนวน 40 ข้อ และให้นักเรียนเริ่มเรียนรู้บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนไปทีละเรื่อง และในการเรียนรู้ด้วยบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแต่ละเรื่องนั้น นักเรียนจะต้องทำแบบทดสอบก่อนเรียน ปฏิบัติกิจกรรม และทดสอบหลังเรียน ศึกษาเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ก่อนและหลังการเรียนรู้ด้วยบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน โดยทดสอบ ค่าที (t –test) ในแต่ละเรื่อง เมื่อนักเรียนเรียนรู้จนครบ 3 เรื่อง วัดผลสัมฤทธิ์หลังการเรียนรู้ด้วยบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนทั้ง 3 เรื่อง ด้วยแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ จำนวน 40 ข้อ อีกครั้งหนึ่ง และเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนกับเกณฑ์ที่กำหนด คือ ร้อยละ 60
จากการศึกษาทดลองใช้ ผลการศึกษา พบว่า ผลสัมฤทธิ์หลังการเรียนรู้ด้วยบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม เรื่องประเพณี วัฒนธรรมไทยและภูมิปัญญาไทย จำนวน 3 เรื่อง นั้น นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเมื่อเรียนรู้ด้วยบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนครบทั้ง 3 เรื่อง คิดเป็นร้อยละ 71.00 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนด (เกณฑ์ร้อยละ 60) และเมื่อเปรียบเทียบผลการเรียนรู้ด้วยบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนทั้ง 3 เรื่องนั้นนักเรียนมีผลการเรียนหลังการเรียนรู้ สูงกว่าผลสัมฤทธิ์ก่อนการเรียน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ทุกเรื่อง
3. หาค่าความก้าวหน้าหลังการใช้บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนโดยใช้ค่าเฉลี่ยร้อยละ ผลการศึกษาพบว่าบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน เรื่องที่ 3 ภูมิปัญญาไทย มีความก้าวหน้า คิดเป็นร้อยละ 28.75 เรื่องที่ 1 ประเพณีไทย มีความก้าวหน้า คิดเป็นร้อยละ 26.50 เรื่องที่ 2 วัฒนธรรมไทย มีความก้าวหน้า คิดเป็นร้อยละ 25.50 ตามลำดับจากมากไปน้อย ผลการทดลองใช้บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน พบว่า นักเรียนมีความก้าวหน้า โดยเฉลี่ยร้อยละ 26.91 ในการเรียนรู้ด้วยบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน
4. ศึกษาคุณภาพของบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาศาสนา และวัฒนธรรม เรื่องประเพณี วัฒนธรรมและภูมิปัญญาไทย จำนวน 3 เรื่อง จัดกิจกรรมการเรียนรู้ให้กับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3/1 และนำข้อมูลหาค่าเฉลี่ย และแปลความหมายตามเกณฑ์ที่กำหนด ตรวจสอบคุณภาพโดยผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 ท่าน และครูผู้สอนในกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรมจำนวน 5 ท่านนั้น มีคุณภาพในด้านต่างๆ ได้แก่ ด้านเนื้อหาสาระ มีคุณภาพ ( = 4.44 , S.D.= 0.63 ) อยู่ในระดับ มาก ด้านประโยชน์ มีคุณภาพ ( = 4.70 , S.D. = 0.63) อยู่ในระดับ มากที่สุด ด้านรูปแบบลักษณะนวัตกรรม
สวัสดีค่ะคุณ "พุธทิตา"
ยินดีต้อนรับสู่บ้าน Gotoknow ค่ะ