ศิลปะการตัดตุง
ศิลปะการตัดตุง
“เมื่อมีเทศกาลหรืองานสำคัญ เช่นพิธีต่างๆ ทางภาคเหนือของไทย เรามักจะเห็นตุง เป็นองค์ประกอบในการจัดบริเวณสถานที่อยู่เสมอ ตุงคือ ธงแขวนแบบหนึ่งในศิลปะล้านนา มีหลากหลายรูปแบบ อาจทำจากผ้า ด้าย ไม้ โลหะ หรือกระดาษ เป็นรูปแถบยาว ห้อยสูง ทั้งขนาดใหญ่และขนาดเล็ก ใช้ประดับหรือประกอบพิธีกรรมตามความเชื่อ หลากหลายรูปแบบขึ้นอยู่กับพิธีกรรมนั้นๆ”
สัมภาษณ์ ป้านาง (แนะนำตัวเอง อาชีพการตัดตุงขาย)
“ป้านางเป็นอีกคนหนึ่งที่หลงใหลศิลปะ
การตัดตุงชนิดต่างๆ ยายนางเล่าให้เราฟังว่า”
สัมภาษณ์ป้านาง (เล่าให้ฟังถึงการเริ่มตัดตุง ประสบการณ์ประทับใจ)
“แต่ละพื้นที่มีวิธีการ ลวดลายการตัดแตกต่างกันไป แต่ก็มักจะใช้ประเภทของตุงแต่ละประเภทคล้ายกันตามความเชื่อ โดยรวบรวมชนิดของตุงและการำไปใช้ดังนี้ค่ะ”
• ตุงช่อ ทำด้วยกระดาษสี ใช้ปักตกแต่ง
• ตุงร้อยแปด ทำด้วยกระดาษสี ใช้ในพิธีสะเดาะเคราะห์
• ตุงค่าคิง ทำด้วยกระดาษว่าวสีขาว ใช้ในพิธีสะเดาะเคราะห์และงานสงกรานต์
• ตุงไส้หมู ทำด้วยกระดาษสี ใช้ในงานสงกรานต์ และพิธีทางศาสนา
• ตุงใย ทำด้วยเส้นด้ายหรือไหม ใช้แขวนหน้าพระพุทธรูป
• ตุงเปิ้ง เป็นตุงประจำปีเกิด
• ตุงไชย ทำด้วยผ้าสี ยกเว้นสีดำ มีลักษณะยาว ใช้ในการฉลองวัด
• ตุงสามหาง ทำด้วยผ้าขาวหรือแพรใช้เป็นเครื่องบูชาพระรัตนตรัย
• ตุงกระด้าง ทำด้วยไม้หรือโลหะ ใช้เป็นเครื่องประกอบพิธีกรรม
“ถือได้ว่าตุงนั้นคือศิลปะ ที่มีพิธีกรรม และความเชื่อมาเป็นสิ่งเชื่อมโยงต่อกัน ให้มีผลต่อจิตใจของคนล้านนา วิถีดั้งเดิมที่งดงาม ที่เป็นทั้งศาสตร์และศิลป์ อันควรค่าแก่การอนุรักษ์ไว้คู่กับสังคมไทยสืบไป”
ขอบคุณความรู้ ดีดี จาก http://www.fm100cmu.com/blog/Lanna/content.php?id=199
ความเห็น (14)
อยากให้มีการอนุรักษ์สืบทอดให้มากขึ้น .. การตัดตุง เป็นศิลปะจากภูมิปัญญาล้านนา เด็กรุ่นหลังๆ มีสืบทอดกันน้อยมาก
ภาพล่างสุด ครูอ้อย เห็นนักเรียนที่โรงเรียนทำค่ะ ครูอ้อยมีอันหนึ่ง..สีเขียวค่ะ
ตอนปีใหม่เมืองหรือสงกรานต์ ปุ้ยจะช่วยยายตัดค่ะ..
แต่สองปี จะสามปีแล้ว คือปีนี้ ที่ไม่ได้เล่นสงกรานต์ที่บ้าน..ฮือ ๆ ๆ
มองหา ตุงสำหรับงานหมั้น งานแต่งงาน ใช้อันไหนนะ
จะเอาไปแต่งงานไผ??
泼水节要做这个东西的吗？我没见过啊~~
能我看他們在以後的songkran節日
davy..
泼水节要做这个东西的吗？我没见过啊~~
对，在波水节做这个啊！
你一定来过北部的波水节。
ท่านอาจารย์พันคำ
ใช่แล้วค่ะ เทศกาลสงกรานต์ ภาษาจีนพูดว่า
波(bō)水(shuǐ)节(jié) ปอ สุ่ย เจ๋
有机会一定去泰国北部体会一下北部文化,呵呵~~~
davy...
จะได้สัมผัสวัฒนธรรมภาคเหนือ..
อาจารย์ปุ้ยคะ สนใจตัดกระดาษ เป็นตุง จะเริ่มต้นอย่างไรคะ ยากมั๊ย ลองบอกในบันทึกสักนิดได้มั๊ย ดูเหมือนต้องมีเทคนิคการพับกระดาษให้ซ้อนกันด้วยใช่มั๊ยคะ
Moon smiles on Venus&Jupiter
http://www.imeem.com/people/lLRVfwt/music/bSld9xgM/charas_butterfly/
12. Moon smiles on Venus&Jupiter
เมื่อ จ. 09 ก.พ. 2552 @ 19:52
อาจารย์ปุ้ยคะ สนใจตัดกระดาษ เป็นตุง จะเริ่มต้นอย่างไรคะ ยากมั๊ย ลองบอกในบันทึกสักนิดได้มั๊ย ดูเหมือนต้องมีเทคนิคการพับกระดาษให้ซ้อนกันด้วยใช่มั๊ยคะ
....................................................
ปุ้ยตอบ..อันนี้ปุ้ยก็ไม่แน่ใจนะ..เพราะแต่ก่อนเคยตัด..แต่สองสามปีนี้ไม่ได้เล่นลงกรานต์ที่บ้านเลยอ่ะ..ก็เลยลืมไปแล้ว..แต่จะพยายามหาวิธีตัดมาให้นะค่ะ...
我也对这个很感兴趣
下个月就到泼水节了
呵呵