จากการทบทวนการทำงานของกลุ่มส่งเสริมพัฒนาระบบประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา ในช่วงเวลาการเตรียมความพร้อมรับการประเมินคุณภายนอกรอบสองจาก สมศ. จนถึงปัจจุบัน
จึงได้ดำเนินการถอดประสบการณ์ และถอดบทเรียน เป็นแนวทางวิธีการปฏิบัติที่ดี จนทำให้โรงเรียนส่วนใหญ่มีความพร้อมรับการประเมินคุณภาพภายนอก และมีผลการประเมินจาก สมศ. เป็นที่น่าพอใจ เช่น มีโรงเรียนในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา ได้รับรางวัล เป็นโรงเรียนที่มีการพัฒนาแบบก้าวกระโดดของ สพฐ. จำนวน 4 โรงเรียน และมีโรงเรียนที่เป็นตัวแทนในระดับภาคตะวันออก ที่สพฐ.
คัดเลือกมาถอดประสบการณ์ ในการพัฒนาระบบการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา จึงขอนำเสนอรูปแบบดังกล่าวเพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เพื่อต่อยอดวิธีการปฏิบัติให้ดียิ่งๆขึ้นไป
สามประสาน จันทบูร
คณะนิเทศของกลุ่มนิเทศ ติดตามและประเมินผลการจัดการศึกษา ของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา
จันทบุรี เขต 1 ได้กำหนดขั้นตอนการพัฒนากระบวนการนิเทศ ดังนี้
1. ศึกษาสภาพปัญหาและความต้องการ
2. กำหนดจุดประสงค์
3. กำหนดแนวทางการนิเทศ
4. กำหนดเนื้อหา
5. กำหนดเทคนิค/วิธีการ
6. กำหนดสื่อวัสดุอุปกรณ์
7. ประเมินผลและเผยแพร่
การดำเนินการนิเทศ โดยใช้กระบวนการนิเทศ ทีหลากหลาย เช่น นิเทศรายบุคคล การประชุมกลุ่มย่อย
และกลุ่มใหญ่ โดยดำเนินการกับโรงเรียนในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา จำนวน 98 โรงเรียน
รายละเอียดของกิจกรรมการดำเนินงาน
กลุ่มนิเทศ ติดตามและประเมินผลการจัดการศึกษา ตระหนักถึงความสำคัญในการที่จะพัฒนาระบบการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาให้เข้มแข็ง จึงได้คิดค้นกิจกรรมในรูปแบบของกระบวนการนิเทศแบบ “ สามประสาน จันทบูร ” ขึ้นซึ่งมีรายละเอียดของวิธีปฏิบัติงาน ดังนี้
1. กำหนดกลยุทธ์การนิเทศ ได้ปรึกษาหารือถึงนโยบายของสพฐ. พร้อมทั้งสภาพปัจจุบันปัญหาของการดำเนินการนิเทศโรงเรียนที่ผ่านมา กำหนดกรอบแนวคิดในการนิเทศ แล้วร่วมกันพิจารณากำหนด กลยุทธ์การนิเทศ ได้ดังนี้
1.1 การเยี่ยมนิเทศโรงเรียน เป็นการไปให้ความรู้ แนวทางการพัฒนาระบบการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาเพื่อรับทราบสภาพการปฏิบัติงาน จุดเด่น ปัญหาอุปสรรคในการเตรียมความพร้อมเพื่อรับการประเมินคุณภาพภายนอก จากสมศ.
1.2 ให้โรงเรียนได้ประเมินตนเอง ตามแบบประเมินการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาจันทบุรี เขต 1
2. วิเคราะห์/กำหนดโรงเรียนที่จะเทศ โดยแยกเป็น 3 ประเภท ดังนี้
2.1 โรงเรียนที่เข้ารับการประเมินคุณภาพภายนอกจาก สมศ. ตามประกาศของสำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา(องค์การมหาชน)
2.2 สถานศึกษาที่ยังไม่ผ่านการประเมินคุณภาพภายนอก
2.3 สถานศึกษาที่ผ่านการประเมินคุณภาพภายนอก
3. ประสานงาน ประสานใจ การนิเทศร่วมกับ ผู้บริหาร/ศึกษานิเทศก์ประจำโรงเรียน โดยใช้กระบวนการนิเทศ มีขั้นตอนการปฏิบัติงาน ดังนี้
3.1 การนิเทศเป็นรายบุคคล
3.2 การนิเทศกลุ่มย่อย
3.3 การประชุม – ระดับช่วงชั้น – คณะครูและบุคลากรทั้งโรงเรียน
4. การดำเนินการนิเทศ มีขั้นตอนการปฏิบัติดังนี้
4.1 ประสานงานผู้บริหาร ศึกษานิเทศก์ที่รับผิดชอบโรงเรียน และผู้ที่เกี่ยวข้อง
4.2 ประชุมชี้แจงการดำเนินการนิเทศ เพื่อส่งเสริมพัฒนาระบบประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาโดยใช้รูปแบบ “สามประสาน จันทบูร” คือ ผู้บริหาร ศึกษานิเทศก์ที่รับผิดชอบโรงเรียน และคณะครูที่ได้รับมอบหมายในแต่ละมาตรฐาน โดยดำเนินการนิเทศดังนี้
4.2.1 ประชุมชี้แจงและเปิดโอกาสให้ทุกคนมีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็น ดังนี้
- สร้างความตระหนัก สร้างความเข้าใจ และให้ความรู้
- สร้างจิตสำนึก เกี่ยวกับประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา ว่า ...
* ทำไมต้องประกันคุณภาพ
* การประเมินตนเองตามมาตรฐานฯ
* สร้างข้อตกลงร่วมกัน ปรึกษาหาแนวทางการพัฒนาระบบประกันคุณภาพฯ
* นัดหมายเพื่อนิเทศครั้งต่อไป
5. การประเมินผล ให้โรงเรียนประเมินตนเอง ตามเอกสารมาตรฐานการศึกษาของ สพท. และนำไปรายงานการพัฒนาคุณภาพการศึกษาประจำปี
การถอดประสบการณ์
จากประสบการณ์ที่เกิดขึ้น ได้ถอดประสบการณ์หลังจากการนำวิธีปฏิบัติดังกล่าวไปใช้ พบว่า ในการนำวิธีการนิเทศตามรูปแบบ สามประสาน จันทบูร ไปใช้แต่ครั้ง จะไมีมีสูตรสำเร็จ ที่เหมือนกัน
ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับบริบท สถานการณ์ แต่ละโรงเรียนจะไม่เหมือนกัน ฉะนั้นรูปแบบจึงไม่ตายตัว ยืดหยุ่น
อยู่เสมอ ขึ้นอยู่กับ ความหนักเบาของอาการ(บันทึก เมื่อ 1 ธ.ค. 51)
มาศึกษางานเข้มๆ เข้าท่าดีค่ะ