55. เฉลิมฉลองเทศกาลบิฮู ที่สิพสาคร เมืองหลวงไทอาหม อัสสัม

สิพสาครเมืองหลวงชาวไทอาหมเป็นศูนย์กลางการฉลองเทศกาลบิฮู

          วันนี้ฝนตกแต่เช้า พวกเราแต่งตัวเสร็จรอให้ฝนซาเม็ด ดิฉันแต่งชุดปัญจาบีที่ลงทุนไปตัดไว้ก่อนหน้านี้ พะรุงพะรังได้ที่เพราะดิฉันไม่คุ้นเคยกับเสื้อยาวๆ กางเกงขาพองๆ แถมมีผ้าพาดบ่าที่แสนจะยาว น้องๆ ช่วยแต่งให้ดิฉันใหม่ วันนี้เราไปกัน 5 คน น้องสาวคนเล็กเฝ้าบ้านกับสุนัขตัวโปรด    วันนี้ไปอำเภอสิพสาคร (Sibsargar) ซึ่งเป็นเมืองหลวงของอาณาจักรไทอาหมในอดีต ห่างจากตำบลมอรานไปราว 30 กิโลเมตร

          สิพสาครเป็นสระที่มีเนื้อที่กว้าง 322 ไร่ ขุดในสมัยเจ้าเสือต้านฟ้า (Sib Singh พ.ศ. 2257-2287) และพระนางมทัมพิกา มเหสีของพระองค์ได้สร้างวัดไว้ริมสระน้ำ 3 วัดคือ วันศิวะ วัดวิษณุ และวัดเทวี สิพสาครเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า “สีมาลูคูรี” (Simaluguri) เคยเป็นเมืองหลวงชาวไทอาหมมาประมาณ 500 ปี       (บุญยงค์ เกศเทศ 2546 สืบสานวัฒนธรรมชาติพันธุ์-ไท สายใยจิตวิญญาณ ลุ่มน้ำพรหมบุตร : 64)

          เดินไปถึงตัวอำเภอ วันนี้เป็นวันจันทร์แวะไหว้พระวิษณุที่วัด ผู้คนเข้าแถวถือถาดดอกไม้เพื่อบูชาท่านยาวเหยียด มีขอทานนั่งริมทาง มีคนนำอาหารรวมทั้งข้าวสารมาบริจาค ให้ทาน ฝนทำท่าจะตกหนัก พวกเรารีบถ่ายรูปและเดินทางต่อ

          สิพสาคร แปลว่าทะเลของพระศิวะ ด้านหลังของวัดเป็นทะเลสาบใหญ่มาก ไปแวะบ้านญาติของอาจารย์ ทานขนมกับชานม อาจารย์มีขนมหวานมาฝากด้วย ทานเสร็จเดินข้ามมายังบ้านที่อยู่เยื้องๆ กันซึ่งเป็นบ้านเพื่อนของลูกสาวอาจารย์ที่จะแต่งงาน วันนี้ลูกสาวอาจารย์นำของขวัญมาให้ล่วงหน้า บ้านนี้ก็เลี้ยงขนมกับชานมร้อนอีก หลังจากทานเสร็จ อาจารย์ และลูกชายพาดิฉันไปชมงานใหญ่ที่ทางการจัดฉลองบิฮูกัน ภรรยาและลูกสาวอาจารย์รออยู่บ้านเพื่อนลูกสาว

          งานจัดพระราชวังกาโกน (Gagoan) รูปทรงคล้ายstadium ของกษัตริย์ไทอาหม มีขบวนพาเหรดจากหลากหลายเผ่าพันธุ์อาจารย์พบลูกศิษย์ที่เป็นกรรมการจัดงานซึ่งอาจารย์ได้ขออนุญาตให้ดิฉันล่วงหน้าเพื่อมาร่วมงานนี้แล้ว อาจารย์แนะนำดิฉันให้ผู้จัด เขาดีใจมาก เชิญดิฉันเข้าไปนั่งในปะรำที่มีรัฐมนตรีเป็นประธานและแขกผู้มีเกียรตินั่งอยู่แล้ว ดิฉันได้นั่งข้างๆ รัฐมนตรี ท่านให้เกียรติพูดคุยกับดิฉัน ท่านมีเชื้อสายไทอาหม สักพักมีการมอบผ้าพันคอไหมให้แขกแถวหน้าทุกคน ดิฉันได้รับด้วย รัฐมนตรีกล่าวเปิดงาน มีการถ่ายทอดสดทางทีวี ฉันได้รับเชิญให้พูดออกทีวีด้วยว่ารู้สึกอย่างไรกับงานนี้ หลังจากนั้นมีการแสดงของชนเผ่าต่างๆ เช่น Manipur, Naga ชาวสวนชา เป็นต้น รวมถึงการร้องเต้นแบบ   บิฮูสวยงาม เรียกเสียงตบมือ เสียงฮาจากการแสดงแปลกๆ ของบางกลุ่ม ผู้คนแน่นขนัด  หลังจากนั้นไม่นาน ท่านรัฐมนตรีและภรรยา รวมทั้งเจ้าหน้าที่เดินออกไปห้องพักเพื่อทานขนม และชานมร้อน อาจารย์พาดิฉันตามไปด้วย ดิฉันเดินตามไปไม่ทราบว่าทำไมต้องตามท่านไปก็ไม่ทราบ ไปถึงห้องที่จัดให้ท่านพัก เจ้าของบ้านออกมาขอพรท่านๆ ให้พร ดิฉันสนทนากับภรรยาท่านรัฐมนตรีซึ่งมีอัธยาศัยดี บุคลิกดี เสร็จแล้วท่านเดินทางกลับ ดิฉันตามอาจารย์ไปในปะรำเพื่อทานข้าวเม่าผสมโยเกิร์ตใส่น้ำตาลทรายแดง เป็นขนมในเทศกาลนี้เช่นกัน คราวนี้ทานมือ ดิฉันก็ทานจนหมด ล้างมือเสร็จ กลับออกมาเดินดูงาน ถ่ายรูปกับขบวนแห่ของเผ่าต่างๆ  แล้วเดินกลับไปก็ยังปะรำอีกที ดิฉันได้รับการสัมภาษณ์อีก ดิฉันก็บอกว่าดีใจที่ได้มีโอกาสพบกับชนกลุ่มต่างๆ ของอัสสัม ได้ชมการแสดงของชาวอัสสัม ชนเผ่าต่างๆ แสดงถึงความหลากหลายของผู้คนซึ่งเป็นเสน่ห์อย่างหนึ่งของสังคมอัสสัม และอินเดีย หากคนเหล่านี้จะได้รับการพัฒนาคุณภาพชีวิตที่ดีกว่านี้ ก็จะทำให้เกิดความเท่าเทียมกันในสังคมมากยิ่งขึ้น

 

          เสร็จแล้วเราลาเจ้าภาพกลับไปบ้านเพื่อนลูกสาวอาจารย์ ได้รับประทานอาหารกลางวันมื้อใหญ่อันแสนอร่อย บ้านนี้แขกเยอะเพราะเพื่อนๆ ญาติๆ มาอวยพรให้ลูกสาว พอทานเสร็จ อาจารย์พาดิฉันไปชมเมืองเก่ารอบๆ สิบสาคร พระราชวังเก่าของกษัตริย์ไทอาหม ไปชมสุสานที่เรียกว่าเมด้ำ เมผีของกษัตริย์และราชินีซึ่งมีบ้านผู้คนล้อมรอบ ไปชมพระราชวังเก่าของกษัตริย์ไทอาหม บริเวณโดยรอบเป็นสวนสาธารณะ  เสร็จแล้วกลับมารับภรรยาและลูกสาวอาจารย์ กลับบ้าน แวะเยี่ยมบ้านญาติอาจารย์ทางเข้าบ้านอีกสองบ้าน ได้ทานขนมอีก เสร็จแล้วจึงกลับบ้าน มืดสนิท

          เกือบสี่ทุ่มทานอาหารค่ำ มีถั่วผัดใส่มันอลู แกงถั่วเขียว (ดาล) ทานอาหารค่ำมื้อสุดท้ายที่มอรานเสร็จขอตัวกลับไปนอน (ไม่อ้วนทนไหวหรือ)

 

---------------------------------------------------------------

 “อินเดีย” ยังเป็นประเทศที่น่าสนใจ น่าเรียนรู้ในความเข้มแข็งทางด้านจิตวิญญาณ ทางด้านศิลปะ วัฒนธรรมที่เข้มแข็ง ผสมผสานไปกับความเจริญทางเทคโนโลยีอย่างไม่น่าเชื่อ หากท่านสนใจจะศึกษา “อินเดียศึกษา” ในระดับปริญญาโท หลักสูตรวัฒนธรรมและการพัฒนา สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเพื่อพัฒนาชนบท มหาวิทยาลัยมหิดล โปรดเข้าชมรายละเอียดใน www.lc.mahidol.ac.th สมัครรอบสองในเดือนกุมภาพันธ์ 2552 หลักสูตรปกติ แต่เรียนเสาร์-อาทิตย์เป็นหลัก

 

[พิมล มองจันทร์]

สุขสันต์วันศกใหม่ ขอให้มีความสุขตลอดปีกัดเป้านะครับ

[โสภนา]

ขอบพระคุณค่ะ สวัสดีปีใหม่คุณพิมลเช่นกันค่ะ