การสอนให้คิดอย่างเป็นระบบ

คิดและทำให้เห็นภาพรวมของเรื่องราว

ได้มีโอกาสไปสอนในกระบวนวิชา "การวิเคราะห์ระบบ และการสร้างแบบจำลองสำหรับการเกษตร และการพัฒนาชนบท (Systems analysis and modeling for agriculture and rural development)" ในหลักสูตร ปริญญาโท สาขาเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการเกษตรและพัฒนาชนบท คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี (ม.อบ) เป็นครั้งแรก มีผู้เข้าเรียนมากกว่า 40 ท่าน มาพื้นฐานหลากหลาย

การสอนให้คิดอย่างเป็นระบบ ได้ยกตัวอย่างเรื่องใกล้ตัวหลายเรื่อง เช่น

๑. เรื่องการแต่งงานเป็นการรวมคนสองคน (สองระบบ) ให้เป็นระบบเดียวกัน แต่ละคน (ฝ่ายชาย-ฝ่ายหญิง) มีลักษณะและความสามารถเฉพาะตัว เมื่อรวมเป็นครอบครัวก็มีลักษณะและความสามารถเฉพาะครอบครัว

๒. นาฬิกาเป็นระบบที่ใช้บอกเวลา ซึ่งมีอุปกรณ์จำนวนมากประกอบเป็นตัวเรือนนาฬิกาแต่ละอุปกรณ์มีหน้าที่แตกต่างกันแต่เสริมกันให้สามารถบอกเวลา

๓. เรื่องประชากรและทรัพยากร รวมเป็นระบบเดียวกัน มีแบบจำลองให้ลองศึกษาว่าจะทำให้เกิดความสมดุลระหว่างจำนวนประชากรและการใช้ทรัพยากรอย่างไร

๔. แบบจำลองระบบซึ่งเป็นโปรแกรมคอมพิวเตอร์ช่วยให้การนำความรู้แต่ละด้านมาประกอบเป็นองค์ความรู้เพื่อช่วยแก้ปัญหาและการเพิ่มประสิทธิภาพของระบบเกษตรและการพัฒนาชนบท

ประสบการณ์การสอนให้คิดอย่างเป็นระบบ โดยการยกตัวอย่างเรื่องใกล้ตัว ได้แก่

๑. เรื่องนี้เป็นเรื่องใหม่ต้องให้เวลาและการฝึกฝน

๒. ต้องเขียนเอกสารและหาตัวอย่างใกล้ตัวมากกว่านี้