ชเวดากอง .... ศูนย์รวมศรัทธาในพุทธศาสนา

ความเลื่อมใสศรัทธา.. ในพุทธศาสนาที่ยังบริสุทธิ์

เจดีย์ ชเวดากอง .... ศูนย์รวมศรัทธาในพุทธศาสนา และวัฒนธรรมที่ยังบริสุทธิ์

ผมเคยได้มีโอกาสเดินทางไปกรุง ย่างกุ้ง ประเทศพม่า หรือ เมียนม่า ก่อนที่เขาย้ายเมืองหลวงประมาณ 2 ปี และก่อนที่จะมีภัยพิบัดทางธรรมชาติ ได้เห็นความบริสุทธิ์ของ ศาสนา และวัฒนาธรรมต่างๆ ของผู้คนชาวพม่าได้ดำเนินเป็นกิจวัตรประจำวันของเขาแล้ว แอบปลื้มอยู่ในใจ ที่กลิ่นอายแบบนี้ หาไม่ได้ในเมืองไทยแล้ว ทั้งๆ ที่ประเพณี ศาสนา วัฒนธรรมก็ใกล้ เคียงกัน ถือเป็นเพื่อนบ้านกันมาช้านาน โดยมีศูนย์รวมของความบริสุทธิ์ของ ศาสนา และวัฒนาธรรม อยู่ที่เจดีย์ ชเวดากอง ก่อนอื่นต้องอิ่มท้องกันไปก่อน หาอาหารพื้นเมืองพม่ารับประทาน ไปเจอแกงฮังเล อาหารประจำ ถือว่าเขาเป็นเจ้าตำหรับแกงฮังเล แต่ปรากฏว่า รสชาด ไม่เหมือนที่เรากินประจำที่เชียงใหม่เลย ของเขาค่อนข้างจืด และมีไขมันมาก อีกทั้งกลิ่นของเครื่องแกง เครื่องเทศ ก็ไม่คุ้นเลย แสดงว่าทางเหนือเรารับอิทธิพลมา และมีการดัดแปลง ปรุงแต่งให้เข้ากับรสนิยมของอาหารไทย

ว่ากันว่าถ้าจะไปเก็บบรรยากาศที่เจดีย์ชเวดาดองนี้ ต้องไป 2 ครั้ง คือไปตอนเช้า และตอนเย็นเริ่มพลบค่ำ ตอนเช้าเข้าไปเก็บเกี่ยว บรรยากาศด้านศิลปะ ที่อยู่ในองค์พระเจดีย์ เจดีย์ ศาสนสถานที่รายล้อม ตลอดจนลวดลายต่างๆ ที่ประดับสถาปัตยกรรม และตอนเย็นๆ พลบค่ำ เพื่อไปเก็บเกี่ยว ความศรัทธา ในพุทธศาสนาของชาวพม่า แต่ไม่แนะนำให้ไปตอนกลางวันที่แดดจ้าๆ เนื่องจากวัดทุกวัดในพม่า ต้องถอดรองเท้าเดิน ใส่ถุงเท้าก็ไม่ได้ ขืนไปเดินกลางวัน ฝ่าเท้าได้สุก พองกันเป็นแน่

ช่วงเช้า ชาวบ้านมากันมาก สิ่งที่ได้เห็นคือ ชาวบ้านจะมากันโดยไม่ได้นัดหมาย เข้าแถวเรียงหน้ากระดาน ถือไม้กวาด กวาดลานรอบๆ เป็นประเพณีทุกๆเช้า ชาวบ้านจะมากวาดรอบๆองค์เจดีย์ชเวดากอง โดยไม่ได้มีการนัดหมายกัน ถือเป็นความศรัทธาในพุทธศาสนา

เห็นองค์พระเจดีย์ใหญ่โตตระหง่าน และมีเจดีย์รายล้อมมากมาย บรรดาเจดีย์รายล้อม นักประวัติศาสตร์ศิลป์บางท่านให้ข้อวิจารณ์ว่า แต่งเติมมากไปคล้าย ยุดเสื่อม ของงานสถาปัตยกรรม แต่ผมเห็นว่าเป็นความกล้าหาญ และเป็นการแสดงพลังศรัทธาในศาสนาที่เข็มแข็งของชาวพม่า เจดีย์รายล้อมบางรูปแบบ นี่เป็นคล้ายๆ ปรางค์มีการเพนท์ตามช่องต่างๆดูแปลกตาไปอีกแบบ

ลวดลายประดับเจดีย์รายล้อม และประดับสถาปัตยกรรมต่างๆ ที่เรียงรายรอบเจดีย์องค์ใหญ่ ล้วนวิจิตรบรรจง จะเน้นสีทองเป็นหลัก และก็ยังมีการเพนท์สีประกอบเป็นบางแห่ง ตามประตูทางเข้าก็จะมีรูปปั้นเทวดา อารักษ์ และสัตว์ต่างๆ มาประดับประกอบ

วัฒนธรรมที่มีควบคู่มากับวัดวาอารามนี้ ก็จะมีผู้คนมาทำบุญ มีทั้งคนชรา มิใช่มีแต่คนชราเหมือนในบ้านเรา มีการทำบุญกันตามศาลาต่างๆ ตามซอกมุม ก็ยังมีหนุ่มสาว นั่งคุยกันโดยใช้วัดเป็นสถานที่นัดพบ มีคุณครูพาเด็กนักเรียนมาเข้าวัด เป็นหมู่คณะ

กิจกรรมรอบเจดีย์ชเวดากอง มีมาก ที่สำคัญก็คือ การเดินไหว้องค์พระเจดีย์ เวียนเทียน 3 รอบ ตามตำราที่ว่าด้วยเรื่องการไหว้พระธาตุตามปีเกิด 12 ราศี นั้น ผู้ที่เกิดปีมะเมีย จะต้องไหว้องค์พระเจดีย์ชเวดากอง ที่กรุงย่างกุ้ง ผมก็เกิดปีมะเมียพอดี ก็เลยเดินทำสมาธิเวียนรอบองค์พระเจดีย์ 3 รอบ นอกจากนี้บริเวณรอบๆ ยังมีการรดน้ำรูปสัตว์และสิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำราศีเกิด เช่นผมเกิดราศีสิงห์ ก็จะรดน้ำมนต์รูปสิงห์ เป็นต้น

ช่วงพลบค่ำ องค์พระเจดีย์เริ่มตัดกับแสงจันทร์ สิ่งที่ได้พบเห็นคือชาวพม่าทุกเพศ ทุกวัยทั้ง หนุ่มสาว ตลอดจนคนชรา มาร่วมใจกันที่ลานหน้าองค์พระเจดีย์ สวดมนต์ นั่งสมาธิกัน ใช้เวลาสวดมนต์ นานมาก คือแต่ละคนจะมีสมาธิ ใจจดจ่อย่างมาก

พอเดินไปอีกเห็นในศาลา เด็กนักเรียนสาวรุ่นๆ ที่แต่ชุดนักเรียน (ชุดนักเรียนพม่าจะสวมเสื้อขาว ผู้หญิงนุ่งผ้าถุงสีเขียว ส่วนผู้ชายสวมโสร่งสีเขียว ) กำลังแข่งขันกันสวดมนต์อย่างจริงจัง ใครชนะจะได้สายสะพายเป็นตำแหน่งที่ภูมิใจกันอย่างสูงของหนุ่มสาว ผิดกับบ้านเราหนุ่มสาวหันไปเอาดีกับการแข่งขันประชันความเป็นเลิศทางการร้องเพลง การก้าวสู่ถนนดารานักแสดง ยัดเยียดกันจนแน่นรายการทางจอ ทีวี ไปหมดแล้ว

บรรยากาศที่ได้เห็นมานี่เป็นมุมหนึ่งของความศรัทธาในพุทธศาสนา ที่ยังคงความเหนี่ยวแน่น และบริสุทธิ์ หน้าตา ความอิ่มใจ เบิกบานในการสวดมนต์ ไหว้พระของชาวพม่าที่ได้สัมผัสมา แสดงให้เห็น ความรัก และศรัทธาในพุทธศาสนา ตลอดจนการแต่งการชุดพื้นเมือง สวมผ้าถุง ผ้าโสร่ง แบบรักษาวัฒนธรรมดั่งเดิม เป็น วิถีชีวิตที่เรียบง่าย พอดี และมีความสุข บ้านเราก็มีนะบรรยากาศดีๆ แบบนี้ แต่ต้องไปถามคุณปู่ คุณยายเรา ให้ท่านเล่าให้ฟัง แล้วมโนภาพจินตนาตามกัน เอาเอง