รายงาย Best Practice เรื่องเทคนิคการฝึกทักษะการคิดสร้างสรรค์แก้ปัญหาชุมชนโดยใช้โครงงานคุณธรรม

นางสาวพรรณา แสงนภาเพ็ญ เรียบเรียง

           เมื่อวานนี้ (24 ต.ค.51) เพื่อนครูส่งไปเป็นตัวแทนโรงเรียนเสนอผลงาน  Best  Practice  ของกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา  ศาสนา  และวัฒนธรรม ระดับเขต สพท.สป.2  เพื่อนต่างโรงเรียนเสนอเรื่องน่าสนใจทั้งนั้น ได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้กันหลายเรื่อง  แต่น่าเสียดายให้เวลาน้อยไปเพียงแค่  15  นาที  เลยไม่ได้พูดเรื่องที่อยากพูด  สำคัญเสียด้วยเลยขอมาเล่าจุดสำคัญนี้ให้เพื่อนครูได้ทราบเป็นการขยายเรื่องที่ได้เกริ่นไว้  คาดว่าเพื่อนครูคงให้ความสนใจนะคะและขอบคุณทุกกำลังใจที่ส่งไปเชียร์การนำเสนอครั้งนี้จนได้รับรางวัลชนะเลิศในระดับเขต 

           

ผลการศึกษาพบว่า การบูรณาการความคิดประยุกต์โดยนำหลักเกณฑ์การคิดของ

นิวแวล ชอล์ และ ซิมสัน  หลักการในการส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ของทอแรนฑ์  ทฤษฎีการคิดสร้างสรรค์อเล็กเอฟ  ออสบอร์น และวิธีคิดแบบอริยสัจสี่   มาใช้จัดกิจกรรมการเรียนรู้กับผู้เรียน ส่งผลให้ผู้วิจัยเกิดการสังเคราะห์ได้เทคนิคการฝึกทักษะการคิดสร้างสรรค์โดยใช้โครงงานคุณธรรมดังนี้

1.        ขั้นสำรวจวิเคราะห์ปัญหาในชุมชน ฝึกการชี้ระบุให้ทราบประเด็นปัญหา สาเหตุของปัญหาที่ต้องการมีส่วนร่วมในการแก้ไข

2.        ขั้นเชื่อมโยงนำประสบการณ์ความสามารถของผู้เรียนและตั้งคำถามกระตุ้นให้เกิดจินตนาการในการคิดจัดโครงงานคุณธรรมที่สร้างสรรค์ในการแก้ปัญหา

3.                 ขั้นกระตุ้นให้ผู้เรียนประเมินความสามารถของตนในการจัดทำโครงงานคุณธรรม

4.        ขั้นการเตรียมและรวบรวมข้อมูล เป็นการรวบรวมข้อมูลเพื่อใช้ในการแก้ปัญหา

5.        ขั้นการประเมิน วิเคราะห์ข้อมูล คิดพิจารณาและแจกแจงข้อมูล

6.        ขั้นการใช้ความคิดหรือคัดเลือกเพื่อหาทางเลือกต่างๆ เป็นขั้นพิจารณาอย่างละเอียดรอบคอบและหาทางเลือกที่เป็นไปได้ไว้หลายๆแนวทางในการแก้ปัญหา

7.                 ขั้นการฟักความคิด (Incubation) และการกระทำให้กระจ่าง(Illumination) เป็นขั้นที่ทำให้เกิดการฟักความคิด และเกิดบางอย่างขึ้นมาแล้วทำให้ความคิดนั้นชัดเจนขึ้น

8.        ขั้นการสังเคราะห์ภาระงานที่ปฏิบัติ ลงมือปฏิบัติและอภิปรายสรุปผลที่ได้รับจากโครงงานคุณธรรม  โดยเฉพาะการเชื่อมโยงให้เห็นการฝึกตนเองให้เป็นผู้มีคุณธรรมในการปฏิบัติงานแก้ปัญหา

9.        ขั้นการประเมินผล เป็นการคัดเลือกจากคำตอบที่มีประสิทธิภาพสูงสุดจาก

              โครงงานคุณธรรม

10.     ขั้นรายงานนำเสนอผลงาน

นอกจากนั้นยังพบว่า  การคิดสร้างสรรค์ไม่ใช่พรสรรค์แต่เป็นพรแสวงที่สามารถฝึกได้เพราะจากเด็กที่เรียนอ่อนของทุกห้องในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 สามารถร่วมจัดทำโครงงานคุณธรรมได้อย่างสร้างสรรค์ตามความสามารถของแต่ละบุคคล  สิ่งที่กระตุ้นให้เกิดความคิดที่ดีคือ การยอมรับความสามารถของนักเรียนพร้อมให้กำลังใจ ชมเชย แนะนำ ช่วยเหลือ สนับสนุน เปิดโอกาสให้ผู้เรียนปรับปรุงความคิดของตนเองเป็นสำคัญ แทนการตำหนิติเตียน

ส่วนความพึงพอใจของผู้เรียนที่มีต่อการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แก้ปัญหาชุมชนโดยใช้โครงงาน อยู่ในระดับมากทุกรายการ ทั้งนี้เพราะมีการจัดกิจกรรมให้ได้วิเคราะห์เรื่องราวที่ใกล้ตัว เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นจริงในชีวิตประจำวัน  จากแหล่งการเรียนรู้ในท้องถิ่น  การที่ได้ทำงานและเรียนเป็นกลุ่ม มีโอกาสแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างกัน กล่าวคือได้ให้ความรู้แก่เพื่อนและในขณะเดียวกันได้รับความรู้จากเพื่อน การที่ได้สรุปข้อความรู้ด้วยตนเอง การที่ได้แสดงความคิดเห็นเป็นอิสระทั้งในการสืบค้นวิเคราะห์ สังเคราะห์และนำเสนอผลงาน การที่ครูให้คำแนะนำและเป็นที่ปรึกษาเมื่อมีปัญหาขณะปฏิบัติงานหรือทำงานกลุ่ม การที่ได้ศึกษาค้นคว้าจากแหล่งความรู้ต่าง ๆทั้งของจริง และสื่อเอกสาร การที่มีโอกาสแสดงความคิดและอภิปรายอย่างทั่วถึงและมีโอกาสเสนอผลงานด้วยตนเองและของกลุ่ม  ความภูมิใจในความสำเร็จของตนเองและของกลุ่มที่เกิดจากการมีส่วนช่วยในความสำเร็จนั้น การที่มีโอกาสประเมินผลงานของเพื่อน  ประเมินผลกระบวนการทำงานและคุณลักษณะที่พึงประสงค์ของสมาชิกในกลุ่ม   การที่มีวิธีการวัดและประเมินผลหลายวิธีควบคู่ไปกับการจัดกิจกรรมการเรียนรู้อย่างเป็นรูปธรรมเกิดความเข้าใจที่คงทนตามแนวทาง Backward  Design เป็นไปตามมาตรฐานการเรียนรู้ของหลักสูตรแกนกลางและหลักสูตรสถานศึกษาอย่างแท้จริง

 

 

[ครูอ้อย แซ่เฮ]

สวัสดีค่ะ

• เท่าที่อ่านแบบคร่าวๆ ก็พบว่า เป็นผลงาน Best Pactice ที่เข้าสู่การปฏิบัติ แบบ Whole School นะคะ 
• นอกจากนักเรียนได้ฝึกปฏิบัติทั่วถึงแล้ว  ได้นำโครงการเลยไปถึง บ้าน ครอบครัว และชุมชน หรือเปล่าคะ
• น่าสนใจมากค่ะ  เข้ากับ Backward Design ที่ได้รับความรู้ที่คงทน
• อาจารย์ มีไฟล์ เกี่ยวกับแผนการจัดการเรียนรู้ ที่จะเผยแพร่ไหมคะ 

ขอบคุณล่วงหน้าค่ะ

[นายประจักษ์ ปานอินทร์]

[พรรณา]

โครงงานคุณธรรมที่ให้นักเรียนปฏิบัติถึงบ้าน ครอบครัว และชุมชน จริงๆและได้ผลจริงนะคะเพราะจะทราบจากรายงานมีรูปการดำเนินงานนักเรียนสู่ชุมชน มีการแสดงความคิดเห็นจากบ้าน ชุมชน เสียงสะท้อนที่น่าสนใจค่ะ ส่วนแผนการจัดการเรียนรู้จะมีการนำเสนอในการแสดงผลงานที่สพท.สป.1 ในวันที่ 29 ตุลาคม 2551 อาจารย์สนใจเชิญมาร่วมกิจกรรม 9.00 น. เชิญฟังการนำเสนอผลงานของดิฉันเวลา 11.30 น. หรือฟังของกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาต่างประเทศ ก็ช่วงบ่ายนะคะ หวังว่าคงมีโอกาสพบอาจารย์เพราะติดตามผลงานของอาจารย์อยู่เช่นกันค่ะ

[krutoiting]

แวะมาเยือนค่ะ ขอบคุณค่ะ

[man in flame]

โครงงานคุณธรรม นวัตกรรมการเรียนรู้ สู่เยาวชน

[ครูอ้อย แซ่เฮ]

สวัสดีค่ะ

• ครูอ้อยมาขอบคุณที่ไปเยี่ยมครูอ้อยที่บล็อก
• ยินดี ดีใจ ที่ได้รู้จักครูคุณภาพนะคะ
• มีความสุขกับการทำงานนะคะ

[สุนันทิพย์ ทองสุทธิ์]

คิดถึงครูค่