ฉบับที่ ๘ เศรษฐกิจของไทย

ฉบับที่ ๘

 

กานต์วลี ที่แสนคิดถึง

 

                        ผมขอแสดงความเสียใจกับธุรกิจของเพื่อนกานต์ด้วย และขอโทษที่ผมไม่สามารถยื่นมือเข้าไปช่วยเหลือได้ทันท่วงที  กานต์ก็คงจะรู้ว่าเหตุการณ์ผันผวนทางเศรษฐกิจที่ผ่านมานั้นมันเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วมาก  ซึ่งความจริงแล้ว นักธุรกิจในประเทศไทยทุกคน ควรจะต้องตระหนักและจดจำถึงเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น ซึ่งเป็นวิกฤตเศรษฐกิจไทย ปี ๒๕๔๐ ได้  และได้ส่งผลกระทบไปทั่วโลก

                        ความจริงแล้ว  ผมไม่อยากที่จะพูดหรือตำหนิการทำธุรกิจของเพื่อนกานต์  เพราะการทำธุรกิจนั้น จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องพึ่งพาความสามารถในการบริหารและวางแผนธุรกิจอย่างรอบคอบของตนเองเป็นหลัก  ให้ธุรกิจของตนเองมั่นคง จนสามารถแก้ปัญหาของตนเองได้  เมื่อประสบภัยทางธุรกิจที่ไม่อาจคาดถึง

กานต์วลี

ไม่มีนกตัวใดจะบินสูงเกินไป  หากมันทะยานขึ้นด้วยปีกของมันเอง

No bird  soars  too  high, if  it  soars  with  its  own  wings.^๑

                        William  Blake ( ค.ศ. ๑๗๕๗ -๑๘๒๗)

                        กานต์คงอยากจะทราบสินะ ว่าวิกฤติเศรษฐกิจไทย  ปี ๒๕๔๐ นั้นเป็นอย่างไร  ผมจะเล่าให้กานต์ฟัง  แต่การที่เราจะทราบถึงตัวปัญหาของเศรษฐกิจที่แสนเลวร้ายในปีนั้น  ผมคิดว่ากานต์จะต้องทำความเข้าใจถึงเศรษฐกิจพื้นฐานของไทย ก่อนเกิดวิกฤตเสียก่อน.

 

                        เศรษฐกิจสังคมไทย  เป็นกระบวนการที่มีการเคลื่อนไหว เปลี่ยนแปลงมานับพันปี

 

                        ในอดีต  เศรษฐกิจของไทย  ต้องพึ่งพาการเกษตรกรรมเป็นหลัก  สินค้าออกสำคัญที่ทำรายได้เข้าประเทศมีไม่กี่ชนิด เช่น ข้าวโพด  ยางพารา  มันสำปะหลัง เป็นต้น  ซึ่งการผลิตในภาคเกษตรส่วนใหญ่ ยังคงต้องพึ่งพาธรรมชาติ และยังขาดเทคโนโลยีที่ทันสมัย มาใช้ในระบบการผลิต  ดังนั้น หากราคาผลผลิตด้านการเกษตรตกต่ำ ประเทศไทยก็จะได้รับผลกระทบและเกิดปัญหาด้านเศรษฐกิจภายในประเทศ

กานต์วลี  บรรพบุรุษของไทยเรา ต่างเป็นผู้ที่มีความขยันขันแข็ง  ไม่ย่อท้อต่ออุปสรรคและมานะอดทนต่อการทำงาน แต่

ความพยายามและความกล้าหาญ ไม่เป็นการเพียงพอ หากปราศจากจุดประสงค์และทิศทาง

Efforts  and  courage  are  not  enough   without  purpose  and  direction.^๑

                                                                                                     John F. kenedy ( ๑๙๑๗ – ๑๙๖๓ )

            และ  เมื่อความเจริญเข้ามา  วัฒนธรรมจากต่างชาติหลั่งไหลมา เศรษฐกิจและสังคมได้เปลี่ยนแปลงไปในแนวทางทุนนิยมมากขึ้น  ธนาคารโลกได้เสนอแนะแนวทางการพัฒนาเศรษฐกิจให้รัฐบาลไทย โดยเสนอให้มีการจัดตั้งสภาพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ และได้ประกาศใช้แผนพัฒนาเศรษฐกิจแห่งชาติฉบับที่ ๑ (พ.ศ. ๒๕๐๔ – ๒๕๐๙) แต่กลยุทธ์ ในการพัฒนาประเทศ ตั้งแต่แผนพัฒนาเศรษฐกิจฯ ฉบับที่ ๑ เป็นต้นมาจนถึงฉบับที่ ๗ (๒๕๐๔-๒๕๓๙)  ได้เน้นการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ โดยเน้นการพัฒนาสาขาอุตสาหกรรมและบริการ  รวมทั้งเน้นการพัฒนาเขตเมือง  โดยเฉพาะอย่างยิ่งกรุงเทพฯและปริมณฑล  ทำให้มีการกระจุกตัวของการถือครองทรัพย์สินการผลิตและรายได้ ขณะเดียวกันรัฐขาดการวางแผนระยะยาวในการพัฒนาภาคการเกษตร

ผลจากการพัฒนาตามแนวทางนี้ สิ่งที่ปฎิเสธไม่ได้ มีอยู่ ๔ ประการ

๑. ช่องว่างระหว่างคนจนกับคนรวยห่างกันมากมาย   กานต์ลองนึกถึงประเทศที่มีระบบทุนนิยมเสรี สิ อย่างอเมริกา  ช่องว่างระหว่างคนจนกับคนรวย ถ่างกว้างขึ้นทุกที ๆ คนอเมริกันที่ร่ำรวยที่สุด  ๒๐๐  กว่าคน มีทรัพย์สินมากกว่าคนในโลก ๒,๐๐๐ ล้านคนรวมกัน ส่วนในประเทศไทย คนร่ำรวยในประเทศมีอยู่ไม่กี่ตระกูล

เส้นความยากจน	๑,๓๘๖	บาท/คน/เดือน
สัดส่วนคนจน	๙.๕๕	% ของประชากร
จำนวนคนจน	๖.๐๖	ล้านคน
สัดส่วนครัวเรือนยากจน	๘.๗	% ของครัวเรือนทั้งประเทศ
จำนวนครัวเรือนยากจน	๑.๖๖	ล้านครัวเรือน๒

 

 ๒. การทำลายสิ่งแวดล้อมอย่างมหาศาล  ผมขอยกตัวอย่างเพียงแค่ทรัพยากรป่าไม้ของไทย..  

                พื้นที่ป่าไม้ ปี ๒๕๐๓ มี ๕๓% ของพื้นที่ทั้งหมด

               แต่ ปี ๒๕๔๓ เหลือเพียง ๒๕% ^๑

ในปัจจุบัน คงจะเหลือ ๑๘% - ๒๐%

๓.การทำลายวัฒนธรรมและจิตวิญญาณ  จากกระแสที่หลั่งไหลเข้ามาของวัฒนธรรมตะวันตกทำให้คนไทยมีความเป็นอยู่และการใช้ชีวิตที่เปลี่ยนแปลงไป

หนี้สินต่อครัวเรือน ปี ๒๕๔๙   มีหนี้ ๑๑๖,๕๘๕ บาท ต่อปี ^๒

๔. วิกฤตการณ์ทางสังคมอย่างรุนแรง   หย่าร้าง,ฆ่าตัวตาย ปี ๒๕๔๙ มีคนไทยฆ่าตัวตาย

ปีละ ๓,๕๐๐ คน หรือ ๑๓  คนต่อวัน หรือประมาณ ๑ คนทุก ๆ ๒ ชั่วโมง การหย่าร้างในปี ๒๕๔๙ สูงถึง ๘๙,๑๕๓  ราย ^๓

                                                        

ความไม่สมดุลของการพัฒนาดังกล่าว  ได้สร้างผลกระทบทางลบต่อคนยากจนและสังคมส่วนรวมอย่างไม่อาจประมาณค่าได้ ลักษณะโครงสร้างทางเศรษฐกิจของไทย  ยังคงถูกจัดเป็นเศรษฐกิจของประเทศกำลังพัฒนา  คือ ยังมีการนำทรัพยากรธรรมชาติมาใช้ประโยชน์ไม่เต็มที่  รายได้เฉลี่ยต่อประชากรต่ำเมื่อเทียบกับประเทศที่พัฒนาแล้ว

 

ในปี  ๒๕๐๔  รายได้เฉลี่ยต่อหัวต่อปีของคนไทยที่เป็นตัวเงินตกประมาณ ๒,๐๐๐ กว่าบาท เวลา ๓๖ ปีผ่านไป เปลี่ยนเป็นรายได้ประมาณ ๗๐,๐๐๐ บาท  ก็หมายความว่า รายได้เฉลี่ยได้เปลี่ยนแปลงไปประมาณ  ๓๔  เท่าตัว  โดยที่ค่าครองชีพ ไม่ได้เปลี่ยนแปลงตาม  ซึ่งก็คือ มาตรฐานการครองชีพของคนไทย โดยเฉลี่ยสูงขึ้นอย่างมากมายในช่วง ๓๖ ปี ที่ผ่านมา โดยเฉพาะอย่างยิ่งช่วง ๑๐ ปีหลังก่อนเกิดวิกฤตการณ์ ปี ๒๕๔๐ เป็นช่วงที่มีการเปลี่ยนแปลงในอัตราที่รวดเร็วเป็นพิเศษในสังคมไทย  ทั้งระบบการค้า เศรษฐกิจและความมั่งคั่งของคนไทยจำนวนหนึ่ง   รวมไปถึงความนึกคิดของคนไทย โดยทั่วไปไม่ว่า เรื่องการเมือง  การดำรงชีวิต ค่านิยมและรสนิยม     และถูกล่อหลงด้วยภาพลวงตาที่ว่า  ไทยจะเติบโตเป็น เสือเศรษฐกิจตัวที่ ๕   ^๔

 

แต่กานต์วลี  การพัฒนาทางเศรษฐกิจอย่างรวดเร็ว  โดยขาดการวางแผน  การพัฒนาเศรษฐกิจแบบทุนนิยม ซึ่งโดยรวมแล้ว ทำให้ป่าไม้ สภาพแวดล้อม ถูกทำลาย เพียงเพื่อใช้พื้นที่และทรัพยากรในการผลิตสินค้าและเพื่อการบริโภคที่มากขึ้น  ชนบทเปลี่ยนสภาพวิถีชีวิต ความเป็นอยู่ เลียนแบบเมือง ที่เน้นเรื่องการหาเงินการใช้เงินแบบตัวใครตัวมัน เกิดปัญหาการแข่งขัน  การเอารัดเอาเปรียบและความขัดแย้งมากขึ้น

ไม่เหมือนกับคนไทยที่แสนน่ารักในอดีตเลย  กานต์วลี

 

                        “ คนไทยที่ยากจน  แม้จะมีเสื้อผ้าสวมเพียงตัวเดียว  แต่ถ้าเขาพบคนอื่น

                        ที่ยากจนกว่าเขา   เขาสามารถยอมเสียสละเสื้อที่เขาสวมอยู่นั้น    ให้แก่

                        คนที่ยากจนกว่าเขาได้        คุณสมบัติเช่นนี้ยากจะพบเห็นในสังคมชาว

                        ตะวันตก  ซึ่งถือเอาวัตถุเป็นยอดปรารถนาแห่งชีวิต....”

                                                                                       

 

            กานต์วลี  การพัฒนาทางเศรษฐกิจและสังคม อย่างขาดสติปัญญาทำให้ผม กานต์ เขาคนนั้น และคนไทยเปลี่ยนแปลงไป โดยไม่รู้ตัว...

 

            ผมขอจบจดหมายฉบับนี้ลงก่อน  ฉบับต่อไป ผมจะมาเล่าให้กานต์ฟังว่า  ทำไม “เสือตัวที่ห้าของเอเชีย จึงกลับกลายมาเป็นแมวตัวที่หนึ่งของเอเชีย” ไปได้

 

                                                                                                คิดถึงอดีต..บ้างเถิด

                                                                                                อภิษฐา