ยาสามัญประจำบ้าน 1

เป็นแหล่งสืบค้นข้อมูลของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6/11 และ6/12 โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

ยาสามัญประจำบ้าน

ความหมาย

ยาสามัญประจำบ้าน หมายถึง ยาแผนปัจจุบันหรือยาแผนโบราณที่กระทรวงสาธารณสุขประกาศให้เป็นยาสามัญประจำบ้าน โดยม่งหมายที่จะให้ประชาชนได้ใช้ยาเหล่านี้รักษาอาการเจ็บป่วยเล็กๆ น้อยๆ และมีอาการไม่รุนแรง เช่น ไอ ปวดศีรษะ ถูกน้ำร้อนลวก ท้องอืดท้องเฟ้อ ถูกมีดบาดเป็นต้น

   ยาสามัญประจำบ้าน   เรียกอีกชื่อหนึ่งว่า ยาตำราหลวง เป็นยาที่สามารถหาซื้อได้ มีจำหน่ายตามร้านขายยาทั่วไป ส่วนใหญ่จะมีราคาถูก สามารถซื่อได้โดยไม่ต้องมีใบสั่งแพทย์

   ยาสามัญประจำบ้านแบ่งได้ 2 กลุ่มดังนี้
   1. ยาแผนปัจจุบัน
   2. ยาแผนโบราณ

   ยาสามัญประจำบ้านประเภทยาแผนปัจจุบัน

แอสไพริน (Aspirin)

สรรพคุณ
ใช้แก้ไข้(ตัวร้อน) ปวดหัว ปวดตา ปวดหู ปวดฟัน ปวดหลัง ปวดข้อ ปวดกล้ามเนื้อ ปวดเมื่อยปวดประจำเดือน

วิธีใช้
รับประทานหลังอาหารทันที ถ้ารับประทานเวลาท้องว่าง ก่อนรับประทานอาหารควรดื่มนมก่อน หรือหลังรับประทานอาหารควรดื่มน้ำตามมากๆ รับประทานยาเฉพาะเมื่อมีอาการ และรับประทานซ้ำได้ทุก 4 ถึ. 6 ชั่วโมง (ถ้ายังไม่ทุเลา)

ผู้ใหญ่ รับประทานครั้งละ 1-2 เม็ด

เด็กอายุ 5-10 ปี รับประทานครั้งละ 1 เม็ด

เด็กอายุ 3-5 ปี รับประทานครั้งละ ½ เม็ด

เด็กอายุ 1-3 ปี รั บประทานครั้งละ ¼ เม็ด

ข้อควรระวัง : ห้ามใช้ในคนที่เป็นโรคกระเพาะอาหาร, หืด, ไข้เลือดออก, โรคเลือด (มีอาการเลือดออก แล้วหยุดยาก), คนที่แพ้ยานี้,
คนท้องใกล้คลอด, เด็กที่มีอายุต่ำกว่า 1 ปี, เด็กที่มีอายุต่ำกว่า 12 ปี ที่เป็นไข้หวัดใหญ่ หรืออีสุกอีใส ถ้าจำเป็นต้องใช้ ควรใช้ยาพาราเซตามอลแทน ซึ่งอาจมีอาการแพ้ได้ โดยมีผื่นคันหรือลมพิษขึ้น ถ้ามีอาการแพ้ ควรหยุดยาทันที

ยาแก้อาเจียน, แก้เมารถ, เมาเรือ, วิงเวียน

ไดเมนไฮดริเนต (Dimenhydrinate) ขนาด 50 มก.

สรรพคุณ : ใช้แก้อาการคลื่นไส้, อาเจียน, เมารถ ,เมาเรือ, วิงเวียน

วิธีใช้ : รับประทานเมื่อมีอาการ และซ้ำได้ทุก 6 – 8 ชั่วโมง

ผู้ใหญ่ รับประทานครั้งละ 1 เม็ด

เด็กอายุ 6-12 ปี รับประทานครั้งละ ½ เม็ด

ถ้ารับประทานเพื่อป้องกันการเมารถ, เมาเรือ ให้รับประทานก่อนเดินทาง ½ ชั่วโมง

ข้อควรระวัง : เมื่อรับประทานแล้วจะทำให้ง่วงนอน มึนงง จึงห้ามขับรถ ขับเรือ หรือทำงานเกี่ยวกับเครื่องจักร หรือของมีคม เพราะอาจเกิดอันตรายได้ ห้ามใช้ในเด็กอายุต่ำกว่า 1 ปี และไม่ควรใช้ในแม่ระยะให้นมบุตร

ยาขับเสมหะ

มิสต์สกิลแอมมอน (Mist. Scill ammon)

สรรพคุณ : ใช้ขับเสมหะในคนที่มีเสมหะ หรือเสลดเหนียว

วิธีใช้ : รับประทานวันละ 3-4 ครั้ง

ผู้ใหญ่ รับประทานครั้งละ 1 ช้อนโต๊ะ

เด็กรับประทานครั้งละ 1-2 ช้อนชา

ยาแก้หืด

ยาเม็ดอะมิโนฟิลลีน (Aminophylline)

สรรพคุณ : ใช้รับประทานแก้หืด

วิธีใช้ : รับประทานเวลาหอบ และรับประทานซ้ำได้ทุก 6-8 ชั่วโมง

ผู้ใหญ่ รับประทานครั้งละ 1-2 เม็ด

เด็กอายุ 6-12 ปี รับประทานครั้งละ ½ -1 เม็ด

ข้อควรระวัง : เมื่อรับประทานยานี้แล้วอาจทำให้คลื่นไส้, อาเจียน, ปวดหัว, ใจสั่น, เบื่ออาหาร

ยาขับลม, แก้ท้องอืด, ท้องเฟ้อ

ยาธาตุน้ำแดง (Mist. Stomachica)

สรรพคุณ : ใช้แก้อาการท้องอืด, ท้องเฟ้อ, จุกเสียด, แน่นท้อง, มีลมในท้อง และช่วยเจริญอาหาร

วิธีใช้ : รับประทานวันละ 3-4 ครั้ง หรือเมื่อมีอาการ

ผู้ใหญ่ รับประทานครั้งละ 1-2 ช้อนโต๊ะ

เด็กอายุ 7-12 ปี รับประทานครั้งละ 2 ช้อนชา

เด็กอายุ 4-7 ปี รับประทานครั้งละ 1 ช้อนชา

ยาแก้หวัด ,แก้แพ้

คลอร์เฟนิรามีน (Chlorpheniramine)

สรรพคุณ : ใช้แก้อาการคัดจมูกน้ำมูกไหล, จาม และแก้อาการแพ้ต่าง ๆ เช่น ลมพิษ ผื่นคัน แพ้อากาศ แพ้อาหาร หรือแพ้ยา

วิธีใช้ : รับประทานวันละ 2-4 ครั้ง หรือเมื่อมีอาการ (รับประทานซ้ำได้ทุกๆ 6 ชั่วโมง - 8 ชั่วโมง)

ผู้ใหญ่ รับประทานครั้งละ 1-2 เม็ด

เด็กอายุ 7-12 ปี รับประทานครั้งละ ½ -1 เม็ด

เด็กอายุ 4-7 ปี รับประทานครั้งละ ¼ เม็ด หรือ 1/2-1 ช้อนชา

เด็กอายุ 1-4 ปี รับประทานครั้งละ 1/2 ช้อนชา

เด็กอายุต่ำกว่า 1 ปี รับประทานครั้งละ 1/4 ช้อนชา

เด็กอายุ ต่ำกว่า 2 สัปดาห์ ไม่ควรใช้

ข้อควรระวัง : ห้ามรับประทานร่วมกับยาระงับประสาททุกชนิด สุรา หรือเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ผสม, ยานี้อาจทำให้เสมหะเหนียว ขับออกยาก
จึงไม่ควรใช้ในคนที่เป็นหืดหรือไอมีเสมหะ หรือถ้าพบว่ารับประทานยานี้แล้วกลับไอมากขึ้น ควรหยุดรับประทาน, ยานี้รับประทานแล้วทำให้ง่วงซึม ง่วงนอน มึนงง จึงห้ามขับรถ ขับเรือ หรือทำงานเกี่ยวกับเครื่องจักรหรือของมีคม เพราะอาจเกิดอันตรายได้, ถ้าใช้ในเด็กเล็กต้องระวังขนาดของยาที่ใช้ อย่าให้เกินที่กำหนดไว้ ถ้ารับประทานเกินขนาด อาจทำให้เด็กมีอาการกระวนกระวาย หรือชักได้

ยาถ่าย, ยาระบาย

ยาระบายแมกนีเซีย (Milk of magnesia)

วิธีใช้ : เขย่าขวดก่อนใช้ยา รับประทานก่อนนอน หรือตอนตื่นเช้า

ผู้ใหญ่ รับประทานครั้งละ 2-3 ช้อนโต๊ะ (30-45 มล.)

เด็กอายุ 6-12 ปี รับประทานครั้งละ 1-2 ช้อนโต๊ะ (15-30 มล.)

เด็กอายุ 1-6 ปี รับประทานครั้งละ 1-3 ช้อนชา ( 5-25 มล.)

ข้อควรระวัง : ห้ามใช้ในคนที่เป็นโรคตับ โรคไต โรคหัวใจ หรือเมื่อมีอาการปวดท้อง คลื่นไส้อาเจียน

ยาแก้ปวดเกร็งในท้อง

ยาเม็ดไฮออสซีนบิวทิลโบรไมด์ (Hyoscine butylbromide), ยาเม็ดบาราลแกน (Baralgan), สปาลาร์ชนิดแคปซูล (Spaslar), ดอนนาทาล (Donnatal) ปริมาณขวดละ 60 มล.

สรรพคุณ : ใช้แก้อาการปวดเกร็งในท้อง เช่น ปวดประจำเดือน, กระเพาะลำไส้เกร็งตัว รวมทั้งใช้บรรเทาอาการปวดนิ่วในท่อไต หรือนิ่วในถุงน้ำดี ก่อนพบแพทย์

วิธีใช้ : รับประทานเมื่อมีอาการ และรับประทานซ้ำได้ทุก 6-8 ชั่วโมง

ผู้ใหญ่ รับประทานครั้งละ 1-2 เม็ด