หมวดอาการต่างๆ หน้า 6

คำราชาศัพท์ 

หมวดอาการต่างๆ

ราชาศัพท์                        ความหมาย             ใช้สำหรับ             

โสกันต์                                      ตัดจุก, โกนจุก                 - พระราชวงศ์ตั้งแต่พระองค์เจ้าขึ้นไป

 

เกศากันต์,                                  ตัดจุก                            - หม่อมเจ้า หรือผู้ที่ได้รับพระราชทาน

จรดพระกรรบิดกรรไตร                                                       เกียรติยศเสมอด้วยหม่อมเจ้า

 

สวรรคต, เสด็จสวรรคต                 ตาย                               - พระมหากษัตริย์

                                                                                      สมเด็จพระบรมราชินีนาถ

                                                                                      สมเด็จพระบรมราชินี

                                                                                      สมเด็จพระบรมราชชนนี

                                                                                      สมเด็จพระยุพราช

                                                                                      สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ

                                                                                      สยามมกุฎราชกุมาร

                                                                                      สมเด็จพระบรมราชกุมารี

 

ทิวงคต, เสด็จทิวงคต                     ตาย                               - พระราชวงศ์ที่ดำรงพระอิสริยศักดิ์สูง

                                                                                      ทรงพระเศวตฉัตร 7 ชั้น

 

สิ้นพระชนม์                                ตาย                               - พระราชวงศ์ชั้นเจ้าฟ้า พระองค์เจ้า

                                                                                      และสมเด็จพระสังฆราช

 

สิ้นชีพตักษัย, ถึงชีพิตักษัย             ตาย                               - หม่อมเจ้า

 

ถึงแก่พิราลัย                                ตาย                               - เจ้าประเทศราช เจ้าผู้ครองนคร

                                                                                      สมเด็จเจ้าพระยา

 

ถึงแก่อสัญกรรม,                          ตาย                               - ผู้มีบรรดาศักดิ์เป็นเจ้าพระยา

ถึงอสัญกรรม                                                                     ผู้ได้รับเครื่องราชอิสริยาภรณ์

                                                                                      ปฐมจุลจอมเกล้าทั้งฝ่ายหน้าและฝ่ายใน

 

ถึงแก่อนิจกรรม,                           ตาย                               - ผู้มีบรรดาศักดิ์เป็นพระยา หรือผู้ได้รับ

ถึงอนิจกรรม                                                                     เครื่องราชอิสริยาภรณ์ ประถมาภรณ์

                                                                                      มงกุฎไทย หรือทุติยจุลจอมเกล้าและ

                                                                                      ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ

 

ถึงแก่มรณภาพ, มรณภาพ              ตาย                               - พระภิกษุ, สามเณร

 

ถึงแก่กรรม                                 ตาย                               - บุคคลทั่วไป

 

ล้ม                                            ตาย                               - สัตว์ใหญ่ (เช่น ช้าง ม้า วัว ควาย)

 

ตาย                                                                               - สัตว์เล็ก (สุนัข ไก่ ปลา)

 

สดับปกรณ์                                 บังสุกุล                           - พระมหากษัตริย์ และพระราชวงศ์

                                                                                      ตั้งแต่ชั้นหม่อมเจ้าขึ้นไป

 

พระบรมศพ                                 ศพ                                - พระมหากษัตริย์

                                                                                      สมเด็จพระบรมราชินีนาถ

                                                                                      สมเด็จพระบรมราชินี

                                                                                      สมเด็จพระบรมราชชนนี

                                                                                      สมเด็จพระยุพราช

                                                                                      สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ

                                                                                      สยามมกุฎราชกุมาร

                                                                                      สมเด็จพระบรมราชกุมารี

 

พระศพ                                      ศพ                                - พระราชวงศ์

 

ศพ                                                                                - หม่อมเจ้า, บุคคลทั่วไป

 

กราบบังคมทูลพระกรุณา                บอก, รายงาน                  - พระมหากษัตริย์

 

กราบบังคมทูล                              บอก, รายงาน                  - สมเด็จพระบรมราชินีนาถ

                                                                                      สมเด็จพระบรมราชินี

                                                                                      สมเด็จพระบรมราชชนนี

                                                                                      สมเด็จพระยุพราช

                                                                                      สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ

                                                                                      สยามมกุฎราชกุมาร

                                                                                      สมเด็จพระบรมราชกุมารี

 

กราบทูล, ทูล                               บอก, รายงาน                  - พระราชวงศ์

 

ทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวาย              ให้ (ของที่ยกได้)              - พระมหากษัตริย์

                                                                                      สมเด็จพระบรมราชินีนาถ

                                                                                      สมเด็จพระบรมราชินี

                                                                                      สมเด็จพระบรมราชชนนี

                                                                                      สมเด็จพระยุพราช

                                                                                      สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ

                                                                                      สยามมกุฎราชกุมาร

                                                                                      สมเด็จพระบรมราชกุมารี

 

น้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวาย         ให้ (ของที่ยกขึ้น                - พระมหากษัตริย์

                                                ให้ไม่ได้                           สมเด็จพระบรมราชินีนาถ

                                                                                      สมเด็จพระบรมราชินี

                                                                                      สมเด็จพระบรมราชชนนี

                                                                                      สมเด็จพระยุพราช

                                                                                      สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ

                                                                                      สยามมกุฎราชกุมาร

                                                                                      สมเด็จพระบรมราชกุมารี