พระไตรปิฎกปาฬิ "จุลจอมเกล้าบรมธัมมิกมหาราช"
การบรรยายพิเศษประกอบเทคโนโลยีสื่อผสม
เรื่อง
พระไตรปิฎกปาฬิ "จุลจอมเกล้าบรมธัมมิกมหาราช" : การจัดการความรู้และยุทธศาสตร์ความมั่นคงแห่งชาติ
กล่าวเปิดโดย พลโท วรวิทย์ พันสมัย ผู้บัญชาการโรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า
บรรยายโดย พันตรี สุรธัช บุนนาค อาจารย์สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร์ กองกฎหมายและสังคมศาสตร์
ส่วนการศึกษา โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า
และ
กล่าวปิดโดย พลตรี ประเสริฐ หวานฉ่ำ รองผู้บัญชาการโรงเรียนนายร้ยอพระจุลจอมเกล้าวันที่ 3 กรกฎาคม พ.ศ. 2551
นักเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้าอัญเชิญพระไตรปิฎกปาฬิ "จุลจอมเกล้าบรมธัมมิกมหาราช"
ฉบับอนุรักษ์ดิจิทัล ชุด 40 เล่ม พ.ศ.2551
เมื่อจบการบรรยายเรื่อง “พระไตรปิฎกจุลจอมเกล้าบรมธัมมิกมหาราช : การจัดการความรู้และยุทธศาสตร์ความมั่นคงแห่งชาติ”
โครงการพระไตรปิฎกสากล :
จากอักษรสยาม พ.ศ. 2436 สู่อักษรโรมัน พ.ศ. 2551
คำนำ
รัตนโกสินทรศก 112 (พ.ศ. 2436) เป็นปีที่กรุงสยามประสบวิกฤตการณ์ร้ายแรงด้านความมั่นคงแห่งชาติ แต่เป็นที่อัศจรรย์ว่าพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงประสบความสำเร็จในการจัดพิมพ์พระไตรปิฎกปาฬิอักษรสยาม ชุด 39 เล่ม เป็นครั้งแรก เพื่อเป็นพระธัมมทานเนื่องในงานฉลองการครองสิริราชสมบัติครบ 25 ปี ในปีดังกล่าว โดยได้พระราชทานพระไตรปิฎกชุดนี้แก่พระอารามต่างๆ ประมาณ 500 สำรับ ทั่วพระราชอาณาจักร และต่อมาได้พระราชทานแก่สถาบันต่างๆ อีกไม่น้อยกว่า 260 สถาบันในนานาประเทศทั่วโลก ซึ่งในปัจจุบันถือเป็นการจัดพิมพ์พระไตรปิฎกปาฬิเป็นชุดแรก ดังนั้นการพระราชทานพระไตรปิฎกอักษรสยามแก่ชาวโลกจึงเป็นการเผยแผ่พระพุทธพจน์ที่สำคัญในประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนาเถรวาท
พระไตรปิฎกอักษรสยามเป็นพระไตรปิฎกฉบับพิมพ์ชุดแรกของโลก และเป็นผลงานทางภูมิปัญญาระดับสูงของชาติไทย เพราะเป็นผลจากการบูรณาการคลังความรู้ต่างๆ ที่เป็นเลิศเพื่อสืบทอดพระไตรปิฎกปาฬิ การดำเนินการตรวจทานและจัดพิมพ์ฉบับอักษรสยามชุดนี้ ซึ่งใช้เวลาประมาณ 6 ปี เป็นการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญในด้านเทคโนโลยีและวิธีการสืบทอดพระพุทธพจน์ในประวัติศาสตร์พุทธศาสนาของโลก 5 ประการ
การเปลี่ยนแปลงที่สำคัญในการสืบทอดปาฬิมี 5 ประการ มีดังนี้คือ
1. การเปลี่ยนแปลงสื่อที่บันทึกพระไตรปิฎก
เป็นการเปลี่ยนแปลงสื่อที่บันทึกพระไตรปิฎกปาฬิ จาก “ใบลาน” เป็น “กระดาษ” (การเปลี่ยนแปลงในรอบ 2,000 ปี หลังบันทึกพระไตรปิฎกเป็นลายลักษณ์อักษรในพุทธศตวรรษที่ 4)
2. การเปลี่ยนแปลงอักษรที่ใช้บันทึก
เป็นการเปลี่ยนแปลงอักษรที่บันทึก จาก “อักษรขอมโบราณ” เป็นการเรียงพิมพ์ด้วย “อักษรสยามที่ทันสมัย” (การเปลี่ยนแปลงในรอบ 1,000 ปี ของอารยธรรมอักษรขอมในสุวรรณภูมิ)
3. การเปลี่ยนแปลงวิธีการบันทึก
เป็นการเปลี่ยนแปลงวิธีการบันทึก จาก “การใช้มือเขียน / จารลงใบลาน” เป็นการ “ตีพิมพ์ด้วยเครื่องจักร” (การเปลี่ยนแปลงใช้เทคโนโลยีการพิมพ์ที่ทันสมัยแห่งยุค)
4. การเปลี่ยนแปลงระบบเอกสาร
เป็นการเปลี่ยนแปลงระบบเอกสารสารสนเทศ จากพระไตรปิฎกใบลาน เป็นแผ่นๆ หรือ “ระบบเอกสารเดี่ยว” (document) เป็นการสร้าง “ระบบเอกสารรวมศูนย์” (document centric) ของหนังสือพระไตรปิฎก เช่น ระบบเลขหน้าและสารบัญ (แนวคิดที่ล้ำยุคสารสนเทศในสมัยนั้น)
5. การเปลี่ยนแปลงระบบการเก็บรักษาและเผยแผ่
เป็นการเปลี่ยนระบบการเก็บรักษาและเผยแผ่ จากการเก็บรักษาเฉพาะในสถาบันพระพุทธศาสนาในประเทศ หรือ “ระบบหอไตร” เป็นการเก็บรักษาในสถาบันชั้นนำต่างๆ ในนานาประเทศทั่วโลก (การสร้างระบบ “เครือข่ายบรรณารักษศาสตร์พระไตรปิฎกนานาชาติ”)
เพื่อเฉลิมฉลองความสำเร็จทางภูมิปัญญาไทยสากลดังกล่าว ในปี พ.ศ. 2547 ซึ่งเป็นวาระใกล้จะครบ 112 ปี แห่งการจัดพิมพ์พระไตรปิฎก ร.ศ. 112 อักษรสยาม กองทุนสนทนาธัมม์นำสุขฯ ในพระสังฆราชูปถัมภ์ฯ ร่วมกับกระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร จึงจัดปาฐกถาพิเศษหน้าพระที่นั่งสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ เรื่อง “จุลจอมเกล้าบรมธัมมิกมหาราช ร.ศ. 112 พระไตรปิฎกฉบับพิมพ์ชุดแรกของโลก : 112 ปี เทคโนโลยีธัมมะสู่โลกโดยคนไทย” ซึ่งในงานดังกล่าว สมเด็จกรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ได้ทอดพระเนตรพระไตรปิฎกฉบับประวัติศาสตร์ชุดนี้เป็นพิเศษ การเสด็จเป็นประธานงานปาฐกถาพระไตรปิฎกจึงเป็นการประกาศมิติทางภูมิปัญญาไทยสากลที่สำคัญยิ่งในประวัติศาสตร์การสืบทอดพระไตรปิฎกของโลก และเป็นการเกริ่นความสำเร็จของการจัดพิมพ์พระไตรปิฎกสากล ในปีต่อมา ซึ่งเป็นฉบับที่กองทุนสนทนาธัมม์นำสุขฯ ได้ทำการตรวจทานแก้ไขข้อบกพร่อง และจัดพิมพ์ขึ้นในปี พ.ศ. 2548 นับเป็นพระไตรปิฎกอักษรโรมันฉบับแรกที่พิมพ์ขึ้นในประเทศไทย และเป็นฉบับอักษรโรมันชุดสมบูรณ์ของโลก ด้วย
ในวันที่ 6 มีนาคม พ.ศ. 2548 เนื่องในโอกาสครบรอบ 112 ปี “พระไตรปิฎกจุลจอมเกล้าบรมธัมมิกมหาราช” สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ ในฐานะที่ทรงเป็นกุลเชษฐ์พระราชนัดดาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ผู้ทรงรับเป็นประธานกิตติมศักดิ์การพระราชทานและประดิษฐานพระไตรปิฎกในนานาประเทศ ได้เสด็จจาริกอัญเชิญพระไตรปิฎกสากล อักษรโรมัน ชุดปฐมฤกษ์ 40 เล่ม ไปกรุงโคลัมโบเพื่อพระราชทานแก่ประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐสังคมนิยมประชาธิปไตยศรีลังกา ซึ่งทำให้เกิดความสนใจในพระไตรปิฎก ร.ศ. 112 อักษรสยาม มากขึ้นทั้งในประเทศและต่างประเทศ เพราะการพิมพ์พระไตรปิฎก ร.ศ. 112 อักษรสยามเป็นการวางรากฐานของการประชุมสังคายนาและจัดพิมพ์พระไตรปิฎกสากลอักษรโรมัน
กองทุนสนทนาธัมม์นำสุขฯ ได้ทำการอนุรักษ์ต้นฉบับพระไตรปิฎก ร.ศ. 112 อักษรสยาม เป็นสื่อดิจิทัลด้วยเทคโนโลยีทางภาพ แต่ละหน้าเก็บเป็นจดหมายเหตุอิเล็กทรอนิกส์ ระหว่างปี พ.ศ. 2546-47 และได้เผยแผ่เป็นข้อมูลเบื้องต้นในระบบอินเทอร์เน็ต www.dhammasociety.org ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2548 ดังนั้นเพื่อให้เกิดประโยชน์แพร่หลายยิ่งขึ้น กองทุนสนทนาธัมม์นำสุขฯ จึงได้จัดทำโครงการต่อเนื่องขึ้นในปี พ.ศ. 2550 และจัดพิมพ์ "ฉบับอนุรักษ์ดิจิทัล" ชุดนี้ขึ้นเป็นครั้งแรกในปี พ.ศ. 2551 ซึ่งนอกจากได้พิมพ์ภาพถ่ายจดหมายเหตุดิจิทัลพระไตรปิฎกอักษรสยามรวมทั้งสิ้น 16,248 หน้าแล้ว ยังได้มีการนำข้อมูลพระไตรปิฎกสากลอักษรโรมัน (World Tipiṭaka Data Centric) มาจัดพิมพ์ประกอบ รวม 7 รายการ คือ
1. การปริวรรตและถอดอักษร : อักษรสยาม อักษรโรมัน และสัททอักษรสากลปาฬิ (ดูเชิงอรรถหน้า (1) ) (Pāḷi Tipiṭaka Siam-script to Roman-script Transliteration & Roman-script to International Phonetic Alphabet for Pāḷi Transcription) แสดงการปริวรรตปาฬิเป็นอักษรสยาม อักษรโรมัน และการถอดเสียงเป็นสัททอักษรสากลปาฬิ มี สระ 8 เสียง และพยัญชนะ 33 เสียง รวม 41 เสียง โดยจัดพิมพ์ทุกหน้ารวม 16,284 หน้า ซึ่งพิมพ์เป็นแถวคู่กันระหว่างหน้าซ้ายและขวา
2. ข้อมูลโครงสร้างพระไตรปิฎกและชื่อตอน (The World Tipiṭaka Structures and Titles in Roman Script) แสดงภาพรวมที่มาของข้อมูลพระไตรปิฎกอักษรสยามเปรียบเทียบกับโครงสร้างพระไตรปิฎกสากลอักษรโรมัน โดยจัดพิมพ์ใต้ภาพถ่ายพระไตรปิฎกอักษรสยามในด้านซ้ายทุกหน้า รวม 16,248 หน้า
3. ระบบรหัสอ้างอิงพระไตรปิฎกอิเล็กทรอนิกส์ (e-Tipiṭaka Quotation Number for Reference) แสดงระบบการสืบค้นข้อมูลจากพระไตรปิฎกอักษรสยามสู่ฉบับสากลอักษรโรมันในเครือข่ายอินเทอร์เน็ตจาก www.tipitakaquotation.net โดยอ้างอิงข้อมูลในพระไตรปิฎกสากลอักษรโรมัน รวม 118,280 ย่อหน้า ซึ่งสามาถนำไปจัดพิมพ์เผยแผ่ในสื่อผสมต่างๆ ได้
4. ตัวอย่างข้อมูลปาฬิ 2 ฉบับ และเทียบหน้าระหว่างอักษรโรมันกับอักษรสยาม (Example of Pāḷi Tipiṭaka Parallel Corpus in Siam-script and Roman-script) แสดงการพิมพ์เสียงปาฬิเปรียบเทียบกันระหว่างพระไตรปิฎกอักษรสยามกับพระไตรปิฎกสากลอักษรอักษรโรมัน ทุกหน้า 16,248 หน้า โดยพิมพ์ข้อมูลใต้ภาพถ่ายในด้านขวาของภาพถ่ายพระไตรปิฎกอักษรสยาม
5. จดหมายเหตุภาพดิจิตอลพระไตรปิฎกอักษรสยาม ฉบับอนุรักษ์ (Digital Preservation Edition) แสดงความสามารถในการสืบค้นจดหมายเหตุภาพดิจิตอล “พระไตรปิฎกจุลจอมเกล้าบรมธัมมิกมหาราช อักษรสยาม ฉบับอนุรักษ์” ด้วยเทคโนโลยีทางภาพ จำนวน 16,248 หน้า ซึ่งจัดเก็บเป็น จดมหายเหตุในเครือข่ายอินเตอร์เน็ทจาก www.tipitakahall.net
6. ข้อมูลท้ายอรรถ (Endnotes) แสดงรายละเอียดคำศัพท์และรูปคำที่พิมพ์ต่างกัน (Variant Readings) ระหว่างพระไตรปิฎกอักษรสยามกับอักษรโรมัน ทั้งหมดจำนวน 7,414 รายการ ซึ่งเดิมได้จัดพิมพ์เป็นส่วนหนึ่งในเชิงอรรถพระไตรปิฎกสากลอักษรโรมัน โดยได้จัดพิมพ์รวมกันใว้ในตอนท้ายของหนังสือ
7. ดัชนีศัพท์ปาฬิอักษรโรมัน (Index of Pāḷi Words in Roman script) แสดงจำนวนคำศัพท์ปาฬิอักษรโรมันในพระไตรปิฎกสากล และชี้ตำแหน่งของศัพท์เหล่านั้นในพระไตรปิฎกอักษรสยาม รวม 109,629 คำเพื่อสะดวกในการค้นหาศัพท์เทียบกับอักษรสยาม โดยจัดพิมพ์ไว้ในตอนท้ายของหนังสือ
ตัวอย่างการพิมพ์ฉบับอนุรักษ์ครั้งนี้ นอกจากเป็นการเปิดมิติใหม่ของสื่อผสมอิเล็กทรอนิกส์สำหรับการจัดพิมพ์ที่ทันสมัยแล้ว ยังได้บูรณาการวิธีนำเสนอข้อมูลของพระไตรปิฎกอักษรสยามและอักษรโรมันทั้งสองฉบับ ซึ่งจะเป็นประโยชน์โดยตรงในวงการวิชาการ โดยเฉพาะในสถาบันนานาชาติจำนวนไม่น้อยกว่า 260 สถาบัน ใน 30 ประเทศทั่วโลกที่ได้รับพระราชทานพระไตรปิฎกอักษรสยามเมื่อศตวรรษที่แล้ว ซึ่งเป็นสถาบันที่จะได้รับการพิจารณาเป็นลำดับแรกในการจัดพระราชทานพระไตรปิฎกสากลอักษรโรมัน ไปประดิษฐานเพื่อศึกษาค้นคว้าต่อไป
อนึ่ง การเตรียมงานจัดพิมพ์ครั้งนี้ทำให้ผู้ดำเนินงานหลายฝ่ายได้มีโอกาสศึกษาข้อมูลอักษรสยามมากขึ้น ที่สำคัญคือทำให้คณะผู้เชี่ยวชาญด้านวิศวกรรมศาสตร์คอมพิวเตอร์ที่จัดทำฐานข้อมูลเกิดความเข้าใจชัดเจนในระบบการบันทึกเสียงปาฬิด้วยอักษรสยาม และในที่สุดก็ได้ข้อสรุปสำคัญยิ่ง คือ การจัดพิมพ์ปาฬิด้วยอักษรสยามสามารถบันทึกเสียงปาฬิในพระไตรปิฎกได้ครบถ้วนและด้วยวิธีการเรียงพิมพ์ของชาติไทยอันชาญฉลาด เช่น บางคำสามารถใช้เครื่องหมาย “ยามักการ” (แสดงเสียงคู่) ร่วมกับ “ไม้หันอากาศ” (แสดงตัวสะกด) เพื่อแสดงการพิมพ์พยัญชนะเสียงควบกล้ำที่ทำหน้าที่เป็นเสียงสะกดพร้อมกันไปด้วย ซึ่งยามักการสามารถแสดงเสียงสะกดที่ต่อเนื่องไปเป็นพยัญชนะควบกล้ำได้อย่างชัดเจน (ดูหน้า 30-33) ด้วยเหตุนี้ จึงต้องนำหลักการพิมพ์ไม้หันอากาศแสดงเสียงสระอะ ซึ่งตามด้วยเสียงพยัญชนะสะกดที่ตามมาในพระไตรปิฎกอักษรสยามไปพิจารณาปรับปรุงการถอดเสียงเป็น สัททอักษรสากลปาฬิในพระไตรปิฎกสากลให้สมบูรณ์ยิ่งขึ้นด้วย ดังข้อเสนอหนึ่งในบทความนี้ให้มีเครื่องหมายเสริมสัททอักษรสากลแสดงเสียงพยัญชนะควบกล้ำ ซึ่งทำหน้าที่เป็นพยัญชนะต้น แต่ถ้าพยัญชนะควบกล้ำอยู่ระหว่างสระให้อ่านออกเสียงพยัญชนะแรกเป็นเสียงสะกดที่เป็นพยัญชนะควบกล้ำต่อเนื่องกันไปคือ เรื่องนี้ถือได้ว่าเป็นเรื่องที่ได้ริเริ่มขึ้นใหม่ในด้านการถอดเสียงเป็นสัททอักษรสากลปาฬิ และยังมิได้มีผู้ใดได้จัดทำมาก่อนในการพิมพ์พระไตรปิฎกอักษรโรมัน
เพื่ออธิบายลักษณะพิเศษของเสียงปาฬิในมิติของภาษาพระธัมม์ โดยเฉพาะการออกเสียง ปาฬิอักษรโรมัน ที่ยังมิได้มีการนำเสนอในทางสัททศาสตร์โดยประยุกต์และบูรณาการในด้านพระไตรปิฎกศึกษาอย่างจริงจัง กองทุนสนทนาธัมม์นำสุขฯ ในพระสังฆราชูปถัมภ์ฯ จึงได้เชิญศาสตราจารย์กิตติคุณ ดร. วิจินตน์ ภาณุพงศ์ เป็นผู้เขียนคู่มือระบบการออกเสียงพระพุทธพจน์ปาฬิ ในพระไตรปิฎกสากลฉบับอักษรโรมัน เรื่อง “ปาฬิกับสัททอักษรสากล” ซึ่งเป็นตัวอย่างของความพยายามอย่างหนึ่ง ของการศึกษาพระไตรปิฎกระดับนานาชาติที่บูรณาการกับความรู้สหวิชาปัจจุบัน และเป็นแนวทางหนึ่งของพระไตรปิฎกศึกษาในยุคใหม่ คือ “พระไตรปิฎกศึกษาระดับนานาชาติ” ซึ่งสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ ทรงปรารถนาให้เกิดขึ้น โดยในปี พ.ศ. 2547 ได้ทรงมีพระดำรัสสนับสนุนให้โครงการพระไตรปิฎกสากลหาทางเผยแผ่ความรู้แก่ประชาชนทั่วไป
บทความ “ปาฬิกับสัททอักษรสากล” เป็นการค้นคว้าและเรียบเรียงเพื่อสนองพระราชประสงค์ดังกล่าวและเป็นการพิมพ์ถวายเป็นพระราชกุศลแด่สมเด็จกรมหลวงนรา ธิวาสราชนครินทร์ องค์อุปถัมภ์พระไตรปิฎกสากล ผู้ทรงพระปัญญาญาณ โดยได้จัดพิมพ์คู่มือนี้เป็นพิเศษในตอนท้ายของพระไตรปิฎกฉบับอนุรักษ์ชุดนี้ทุกเล่ม จึงขอขอบพระคุณศาสตราจารย์กิตติคุณ ดร. วิจินตน์ ภาณุพงศ์ ผู้เขียนคู่มือ ณ ที่นี้อีกครั้งหนึ่ง
ขอขอบพระคุณอาจารย์สิริ เพ็ชรไชย ป.ธ. 9 ประธานกองทุนสนทนาธัมม์นำสุขฯในพระสังฆราชูปถัมภ์ฯ ที่ได้กรุณาให้ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับพระไตรปิฎกปาฬิอักษรสยาม และท่านผู้หญิงวรุณยุพา สนิทวงศ์ ณ อยุธยา ที่ปรึกษาด้านประวัติศาสตร์ของโครงการที่ได้กรุณาตรวจสอบหลักการดำเนินงานต่างๆ
ขอขอบคุณคณาจารย์จากสถาบันต่างๆ ที่ได้กรุณาให้คำปรึกษาและให้การสนับสนุนการพิมพ์พระไตรปิฎก “ฉบับอนุรักษ์ดิจิทัล” ดังมีรายนามดังต่อไปนี้ : ศาสตรจารย์กิตติคุณ ดร. กาญจนา เงารังษี มหาวิทยาลัยนเรศวร, ศาสตราจารย์ ดร. อมรา ประสิทธิ์รัฐสินธุ์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, รองศาสตราจารย์ ดร. นิตยา กาญจนะวรรณ ภาควิชามนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง ที่ให้คำปรึกษาด้านภาษา; รองศาสตราจารย์พรทวี พึ่งรัศมี หัวหน้าภาควิชาวิทยาศาสตร์ทางภาพถ่ายและเทคโนโลยีการพิมพ์, อาจารย์ธีระ ปิยคุณากร, รองศาสตราจารย์ ดร. อรัญ หาญสืบสาย, อาจารย์จุฬพงษ์ พานิชเกรียงไกร ภาควิชาวิทยาศาสตร์ทางภาพถ่ายและเทคโนโลยีทางการพิมพ์ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ที่ให้คำปรึกษาเรื่องการพิมพ์ และนิสิตอาสาสมัครภาควิชาวิทยาศาสตร์ทางภาพถ่ายและเทคโนโลยีทางการพิมพ์ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ที่ดำเนินการปรับปรุงข้อมูลทางภาพ; รองศาสตราจารย์ ดร. มานพ วงศ์สายสุวรรณ ภาควิชาวิศวกรรมไฟฟ้า พร้อมทั้งคณะอาสาสมัครทั้งนิสิตเก่าและนิสิตปัจจุบันจากภาควิชาวิศวกรรมคอมพิวเตอร์ คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ตลอดจนผู้ร่วมงานในโครงการพระไตรปิฎกสากล ที่ได้สร้างฐานข้อมูลภาพพระไตรปิฎกอักษรสยามฉบับอนุรักษ์ การเขียนโปรแกรมเรียงพิมพ์ข้อมูลสื่อผสมต่างๆ และการจัดหน้าใหม่ทั้งหมด; ผู้ช่วยศาสตราจารย์อาวิน อินทรังษี ภาควิชามัณฑศิลป์ คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาศิลปากร ที่ให้คำปรึกษาด้านศิลปกรรมพระไตรปิฎก พร้อมทั้งออกแบบปกและชุดเรียงพิมพ์อักษรสยาม
ท้ายที่สุดนี้ ขอขอบคุณกองกฏหมายและสังคมศาสตร์ ส่วนการศึกษา โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า ที่สนับสนุนการศึกษาค้นคว้าพระไตรปิฎกปาฬิ “จุลจอมเกล้าบรมธัมมิกมหาราช” อักษรสยาม ตั้งแต่ พ.ศ. 2542 - ปัจจุบัน ซึ่งได้จัดพิมพ์เป็นฉบับอนุรักษ์ ชุด 40 เล่ม ในปี พ.ศ. 2551 โดยกองทุนสนทนาธัมม์นำสุขฯ ในพระสังฆราชูปถัมภ์ฯ เป็นผู้จัดพิมพ์ด้วยความสนับสนุนของโครงการสมทบกองทุนเผยแผ่พระไตรปิฎกสากลในสมเด็จกรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ ซึ่งดำเนินการโดยคุณหญิงแสงเดือน ณ นคร ประธานโครงการฯ มูลนิธิร่วมจิตต์น้อมเกล้าฯ เพื่อเยาวชน ในพระบรมราชินูปถัมภ์
กุศลและประโยชน์ประการใดที่ประสบผลสำเร็จจากการพิมพ์พระไตรปิฎกอักษรสยาม ฉบับอนุรักษ์ชุดนี้ ขอน้อมเกล้าถวายเป็นพระพุทธบูชา และอุทิศถวายเป็นเครื่องสักการะสูงสุดแด่สมเด็จพระบูรพมหากษัตริย์พุทธมามกะไทย สถาบันอันทรงพระคุณอันประเสริฐที่ได้อนุรักษ์พระไตรปิฎกปาฬิและสืบทอดมาตราบจนถึงทุกวันนี้
พันตรี สุรธัช บุนนาค
หัวหน้าคณะศึกษาค้นคว้าพระไตรปิฎกฉบับจุลจอมเกล้าบรมธัมมิกมหาราช ร.ศ. 112 อักษรสยาม
กองกฎหมายและสังคมศาสตร์ ส่วนการศึกษา โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า
และ
นายกกองทุนสนทนาธัมม์นำสุข ท่านผู้ญิง ม.ล. มณีรัตน์ บุนนาค ในพระสังฆราชูปถัมภ์
สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก
ผู้ดำเนินการจัดพิมพ์
ความเห็น (0)
ไม่มีความเห็น