ภาวะผู้นำ

ผู้นำเป็นผู้ที่มีศิลปะที่สามารถมีอิทธิพลเหนือคนอื่นและนำบุคคลเหล่านั้นไป  โดยได้รับความไว้วางใจและเชื่อมั่นอย่างเต็มที่  ส่วนภาวะผู้นำเป็นศิลปะ หรือความสามารถของบุคคลที่จะจูงใจ หรือใช้อิทธิพลต่อบุคคลอื่นในสภาพการณ์ต่าง ๆ   เพื่อปฏิบัติการและอำนวยการ โดยใช้กระบวนการสื่อความหมายให้ผู้อื่นร่วมมือร่วมใจกับตนในการดำเนินการ จนกระทั่งบรรลุผลสำเร็จตามวัตถุประสงค์ และเป้าหมายที่กำหนดไว้ 

ภาวะผู้นำที่ดีไม่ได้ติดตัวมาตั้งแต่กำเนิด หากแต่ได้รับการปรุงแต่งโดยผ่านกระบวนการศึกษาอบรมและประสบการณ์อย่างต่อเนื่อง  การศึกษาอบรมจึงทำให้เกิดภาวะผู้นำพื้นฐานขึ้นในตัวบุคคล  ส่วนสิ่งแวดล้อมสามารถทำให้ภาวะผู้นำพื้นฐานนั้นแปรเปลี่ยนไปได้อีกไม่ว่าจะในทางดีขึ้นหรือเลวลง 

ภาวะผู้นำเป็นสิ่งที่เรียนรู้ได้  พัฒนาขึ้นมาได้   นักบริหารการศึกษามืออาชีพจำเป็นต้องใช้ภาวะผู้นำในการบริหารจัดการองค์กร และต้องยึดหลักการบริหารจัดการบ้านเมืองและสังคมที่ดี   ซึ่งจะส่งผลต่อประสิทธิภาพและประสิทธิผลของการปฏิบัติงานของผู้ใต้บังคับบัญชาและองค์กร

[นายเมษิต กองเงิน]

ผู้นำ สามารถแบ่งได้เป็น 3 ประเภท คือ ผู้นำแบบประชาธิปไตย ผู้นำแบบเผด็จการและ

ผู้นำแบบเสรีนิยม ภาวะผู้นำก็แบ่งออกเป็นภาวะผู้นำแบบประชาธิปไตย ภาวะผู้นำแบบเผด็จการและภาวะผู้นำแบบเสรีนิยม ผู้นำแบบประชาธิปไตยจะใช้ภาวะผู้นำแบบประชาธิปไตยในการชักจุงหรือให้มีอิทธิพลต่อบุคคลอื่นให้ทำตามเพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์และเป้าหมายที่กำหนดไว้โดยการยึดหลักการประชาธิปไตย ใช้กระบวนการประชาธิปไตย ให้ถูกต้องตามวัฒนธรรมประชาธิปไตย มีจริยธรรมประชาธิปไตยกำกับการปฏิบัติ ผู้นำแบบเผด็จการจะใช้ภาวะผู้นำแบบเผด็จการในการชักจูงหรือให้มีอิทธิพลต่อผู้อื่นให้ทำตามเพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์และเป้าหมายที่กำหนดไว้โดยการใช้อำนาจ ใช้แนวความคิดของตนเองเป็นใหญ่ ผู้นำแบบเสรีนิยมจะใช้ภาวะผู้นำแบบเสรีนิยมในการชักจูงหรือให้มีอิทธิพลต่อบุคคลอื่นให้ทำตามเพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์และเป้าหมายที่กำหนดไว้โดยการให้อิสระทั้งด้านความคิด ด้านการปฏิบัติ ไม่มีกฏเกณฑ์ ยึดหลักอิสระ เสรีภาพเป็นหลัก สำหรับการบริหารการศึกษาของประเทศไทยเรากระผมมีความคิดเห็นว่าผู้นำที่เหมาะกับการบริหารการศึกษาคือผู้นำแบบประชาธิปไตยเพราะเป็นผู้นำที่สอดคล้องกับระบอบการปกครองแบบประชาธิไตยซึ่งเป็นระบอบการปกครองของประเทศไทย ผู้นำแบบประชาธิปไตยสามารถสร้างได้โดยการปลูกฝังภาวะผู้นำแบบประชาธิปไตยให้แก่พลเมืองของประเทศตั้งแต่วัยเด็กและพัฒนาไปตลอดชีวิตเพื่อสร้างพลเมืองของประเทศมีคุณลักษณะเป็นนักประชาธิปไตย สามารถเป็นได้ทั้งผู้นำและผู้ตามที่ดีได้

เมษิต กองเงิน