หลักสูตรท้องถิ่นของฉัน
หลักสูตรท้องถิ่น
เรื่อง การทำเกษตรอินทรีย์เพื่อพัฒนาชุมชน
สาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี
ความเป็นมา
หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544 ได้พัฒนาให้เป็นไปตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 ซึ่งกำหนดให้การจัดการศึกษาตามหลักสูตรต้องเป็นไปเพื่อพัฒนาคนไทย ให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ และเปิดโอกาสให้สังคมมีส่วนร่วมในการจัดการศึกษา พัฒนาสาระ และกระบวนการเรียนรู้ให้เป็นไปอย่างต่อเนื่อง ดังนั้น จึงได้ดำเนินการพัฒนาหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน ในส่วนของหลักสูตรท้องถิ่น ให้มีความสอดคล้องกับวิถีชีวิตของชุมชนชาว อำเภอถ้ำพรรณรา ที่มีอาชีพหลักส่วนใหญ่ทำสวนยางพารา และสวนผลไม้ ทำนา เลี้ยงปลา อาชีพเหล่านี้จะมีวัสดุที่เหลือใช้จำนวนมาก หากนำมาดัดแปลงก็จะเกิดประโยชน์กับเกษตรกร จึงทำการสำรวจความต้องการที่จะนำวัสดุเหลือใช้มาใช้ให้เกิดประโยชน์ในการพัฒนาอาชีพ โดยการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนให้แก่นักเรียน และผลจากการสำรวจชาวตำบลถ้ำพรรณรา และตำบลคลองเส ปรากฏว่าประชาชนในท้องถิ่นต้องการให้มีการเรียนการสอนที่จะนำวัสดุเหลือใช้มาพัฒนาให้เกิดประโยชน์ เพื่อให้สอดคล้องกับระบบเศรษฐกิจพอเพียงที่เกี่ยวกับการเกษตรที่มีอยู่ในท้องถิ่น จึงได้จัดทำหลักสูตรท้องถิ่นเรื่อง การทำเกษตรอินทรีย์เพื่อพัฒนาชุมชนขึ้น เพื่อเป็นตัวอย่างในการจัดการเรียนการสอนในสถานศึกษา โดยเนื้อหาการเรียนรู้มีความสอดคล้องกับสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สาระที่ 1 การดำรงชีวิตและครอบครัว สาระที่ 2 การอาชีพ และสาระที่ 3 การออกแบบและเทคโนโลยี
ข้อมูลพื้นฐาน
ผู้จัดทำหลักสูตร ได้สำรวจข้อมูลพื้นฐาน หมู่ที่ 8 ตำบลถ้ำพรรณรา อำเภอถ้ำพรรณรา จังหวัดนครศรีธรรมราช โดยวิธีการสัมภาษณ์ และสังเกต ได้ข้อสรุปดังนี้
1. ข้อมูลทางด้านภูมิอากาศ / ภูมิประเทศ
สภาพภูมิอากาศอยู่ในเขตร้อนชื้น มีฝนตกชุกตลอดปี ภูมิประเทศเป็นที่ราบลุ่มเชิงเขา มีแหล่งน้ำธรรมชาติ เหมาะกับการเจริญเติบโตของต้นไม้ประเภทต่างๆ โดยเฉพาะยางพารา และผลไม้ชนิดต่างๆเช่น เงาะ มังคุด ลองกอง ฯลฯ
2. ข้อมูลทางด้านเศรษฐกิจ
ประชาชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพทำสวนยางพาราเป็นอาชีพหลัก มีการทำสวนผลไม้เป็นอาชีพเสริม และปลูกไว้บริโภคในครัวเรือนจึงมีวัสดุที่เหลือใช้จำนวนมาก เช่น ผลไม้ที่
ข้อมูลทางด้านปัญหา / ความต้องการ
จากการสอบถามปัญหาและความต้องการของประชาชน จำนวน 20 ครัวเรือนสรุปข้อมูลทางด้านปัญหาตรงกันว่า ประชาชนมีปัญหาทางด้านการขาดความรู้เรื่องการประกอบอาชีพที่จะนำเอาวัสดุเหลือใช้ และภูมิปัญญาในท้องถิ่นมาใช้ประโยชน์ให้คุ้มค่า มีความต้องการที่จะมีความรู้เรื่องการนำวัสดุในท้องถิ่นมาใช้ประโยชน์ในด้านอาชีพการเกษตร เช่น การทำปุ๋ย และต้องการให้มีการอนุรักษ์ สิ่งแวดล้อม วัฒนธรรม ประเพณีของท้องถิ่นให้คงอยู่คู่กับท้องถิ่นของตนตลอดไป
จากาการสำรวจข้อมูลพื้นฐานดังกล่าว สามารถวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานของประชาชน หมู่ที่ 8 ตำบลถ้ำพรรณรา อำเภอถ้ำพรรณรา จังหวัดนครศรีธรรมราช ได้ดังนี้
|
ปัญหา |
สาเหตุ |
ผลกระทบ |
วิธีการแก้ไข |
|
1. เกษตรกรไม่ได้นำวัสดุที่เหลือใช้ในท้องถิ่นมาใช้ประโยชน์ในการเกษตร
2. การใช้สารเคมีในการทำการเกษตร |
1. เกษตรกรไม่มีความรู้ด้านการนำวัสดุในท้องถิ่นมาใช้ประโยชน์ในการทำการเกษตร
2. ขาดความรู้ด้านการทำการเกษตรที่โดยใช้วัสดุธรรมชาติ |
1. ใช้วัสดุที่มีอยู่ในท้องถิ่นไม่คุ้มค่า
2. ค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้นในการซื้อสารเคมี |
1. จัดกิจกรรมการเรียนการสอนให้แก่นักเรียนในการ นำวัสดุเหลือใช้มาใช้ให้เกิดประโยชน์ในการพัฒนาอาชีพการเกษตร 2. ให้ความรู้ และปลูกฝังค่านิยมในการใช้วัสดุธรรมชาติในการทำการเกษตร |
จากการวิเคราะห์ลำดับปัญหา และความต้องการของประชาชนในท้องถิ่นส่วนใหญ่ต้องการที่จะนำวัสดุที่เหลือใช้ในท้องถิ่นมาใช้ให้เกิดประโยชน์ในการทำการเกษตรเพื่อพัฒนาอาชีพของตนให้มีคุณภาพ ปลอดสารเคมี เพื่อให้สอดคล้องกับระบบเศรษฐกิจพอเพียงที่เกี่ยวกับการเกษตรที่มีอยู่ในท้องถิ่น
การการทำเกษตรอินทรีย์ นอกจากจะสอดคล้องกับระบบเศรษฐกิจพอเพียงแล้วยังจะช่วยลดค่าใช้จ่ายหรือต้นทุนการผลิตทำให้ประชาชนได้
หลักการ
1. เปิดโอกาสให้สังคมเข้ามามีส่วนร่วมในการจัดการศึกษา
2. เชิญผู้รู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นมาเป็นวิทยากรในการจัดการเรียนการสอน
3. จัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมให้นักเรียนมีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์
4. จัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ทำให้นักเรียนเกิดความรักและภาคภูมิใจในผลงาน
5. จัดการเรียนรู้ให้นักเรียนได้ฝึกปฏิบัติจริงและหารายได้ระหว่างเรียน
6. จัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมให้นักเรียนมีคุณธรรม จริยธรรม และเจตคติที่ดี
จุดประสงค์
1. เพื่อเพิ่มทักษะอาชีพให้นักเรียน มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์
2. เพื่อให้นักเรียนสามารถสร้างชิ้นงานได้อย่างหลากหลาย
3. เพื่อให้นักเรียนใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์
4. เพื่อให้นักเรียนรู้เรื่องอาชีพ และนำทรัพยากรในท้องถิ่นมาเพิ่มประโยชน์
5. เพื่อให้นักเรียนมีคุณธรรม จริยธรรม และเจตคติที่ดี
เป้าหมาย
1. นักเรียนได้เรียนรู้เกี่ยวกับขั้นตอนและเทคนิคในการทำเกษตรอินทรีย์
2. นักเรียนมีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์
3. นักเรียนมีความภาคภูมิใจในผลงานของตนเอง
4. นักเรียนทุกคนมีเจตคติที่ดี และก้าวทันเทคโนโลยี
5. นักเรียนสามารถนำความรู้ไปใช้ประกอบอาชีพได้
คุณลักษณะอันพึงประสงค์
1. นักเรียนมีทักษะและความคิดริเริ่มสร้างสรรค์
2. นักเรียนเห็นคุณค่าทรัพยากรท้องถิ่น และอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม
3. นักเรียนมีคุณธรรม จริยธรรม และเจตคติที่ดีต่ออาชีพ
4. นักเรียนสามารถแก้ปัญหาในการทำงานได้
5. นักเรียนสามารถนำความรู้ไปประกอบอาชีพได้
6. นักเรียนรู้จักใช้เทคโนโลยีได้
มาตรฐานช่วงชั้น
สาระที่ 1 การดำรงชีวิตและครอบครัว
มาตรฐาน ง 1.1 เข้าใจ มีความคิดสร้างสรรค์ มีทักษะ มีคุณธรรม มีจิตสำนึก ในการใช้พลังงาน ทรัพยากร และสิ่งแวดล้อมในการทำงาน เพื่อการดำรงชีวิตและครอบครัวที่เกี่ยวข้องกับงานบ้าน งานเกษตร งานช่าง งานประดิษฐ์ และงานธุรกิจ
มาตรฐาน ง 1.2 มีทักษะ กระบวนการทำงานและการจัดการ การทำงานเป็นกลุ่ม
การแสวงหา ความรู้ สามารถแก้ปัญหาในการทำงาน รักการทำงาน และมีเจตคติที่ดีต่อการทำงาน
สาระที่ ๒ การอาชีพ
มาตรฐาน ง 2.1 เข้าใจ มีทักษะ มีประสบการณ์ ในงานอาชีพสุจริต มีคุณธรรม มีเจตคติที่ดีต่องานอาชีพ และเห็นแนวทางในการประกอบอาชีพสุจริต
สาระที่ ๓ การออกแบบและเทคโนโลยี
มาตรฐาน ง 3.1 เข้าใจธรรมชาติและกระบวนการเทคโนโลยี ใช้ความรู้ ภูมิปัญญา จินตนาการ และความคิดอย่างมีระบบในการออกแบบ สร้างสิ่งของเครื่องใช้ วิธีการเชิงกลยุทธ์ตามกระบวนการเทคโนโลยี สามารถตัดสินใจเลือกใช้เทคโนโลยีในการสร้างสรรค์ต่อชีวิต สังคม สิ่งแวดล้อม โลกของงานและอาชีพ
คำอธิบายรายวิชา
ศึกษาหลักการ(เกษตรอินทรีย์) ทำส่วนผสมหัวเชื้ออีเอ็ม (E.M. ) ขั้นตอนและเทคนิคการทำปุ๋ยชีวภาพ จากพืช/มูลสัตว์ที่หาได้ในท้องถิ่นหรือวัสดุที่เหลือใช้มาเป็นส่วนผสม การผสมผสานใช้ภูมิปัญญาชาวบ้านเพื่อให้เกิดความรู้ความเข้าใจและมีทักษะการทำปุ๋ยชีวภาพ การใช้วัสดุอุปกรณ์ ประโยชน์ของปุ๋ยชีวภาพกับสิ่งแวดล้อม ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ในการนำปุ๋ยชีวภาพไปใช้
โครงสร้างเนื้อหา
|
เรื่อง |
หัวเรื่อง |
เวลารวม |
เวลา (ชั่วโมง ) |
||
|
ทฤษฎี |
ปฏิบัติ |
||||
|
1. 2.
|
|||||
ความเห็น (1)
สุกรี ปังหลีเส็น
สนใจหลักสูตรท้องถิ่น เรื่องการทำหัวเชื้ออีเอ็มมาก อยากขอวิธีทำเพื่อนำไปเผยแพร่ในท้องถิ่นของผมบ้างและใช้สอนในโรงเรียนที่อำเภอควนโดนจังหวัดสตูลเพราะทีบริบทใกล้เคียงกับที่นี่คือชุมชนมีอาชีพกรีดยางพาราเป็นส่วนใหญ่และเป็นโรงเรียนระดับประถมศึกษาและหากมีวิชาอื่นๆอยากขอความอนุเคราะห์นำไปใช้บ้าง ขอบคุณ