ยกเครื่องกศน.ยุคใหม่ปี2551 : ปฎิรูปงานการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย
ขอบข่ายของสาระ
1. ความเป็นมาจากงานการศึกษาผู้ใหญ่สู่งานส่งเสริมการ ศึกษานอกระบบและการศึกษา
ตามอัธยาศัย
2. สาระพระราชบัญญัติส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยพ.ศ.2551
3.วิเคราะห์สถานการณ์และกำหนดภาระงานที่ต้องขับเคลื่อนงานการศึกษานอกระบบและ
การศึกษาตามอัธยาศัย
4. โอกาสของกศน.ในการ จัดการศึกษาตลอดชีวิต
5. ข้อเสนอแนะช่วยกศน.ฝ่าวิกฤต
6. จะจัดการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยยุคใหม่อย่างไร
7. การสร้างความเข้มแข็งในการบริหารจัดการแบบเครือข่าย
8. การขับเคลื่อนกศน.ยุคทองพ.ศ.2551
1. ความเป็นมาจากงานการศึกษาผู้ใหญ่ สู่งานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย
1.1 กองการศึกษาผู้ใหญ่
ได้เริ่มต้นจัดตั้งในปี พ.ศ. 2483 โดยได้มีพระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการในสำนักงานปลัดกระทรวงธรรมการ (กระทรวงศึกษาธิการในปัจจุบัน) ให้มี “กองการศึกษาผู้ใหญ่”เป็นหน่วยงานที่จัดศึกษาให้กับประชาชนที่อยู่นอกระบบโรงเรียน เพื่อให้ประชาชนได้มีโอกาสรับการศึกษา
1.2 กรมการศึกษานอกโรงเรียน
กรมการศึกษานอกโรงเรียน (กศน.) ได้จัดตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 24 มีนาคม พ.ศ. 2522 เป็นกรมหนึ่งในสังกัดกระทรวงศึกษาธิการ โดยมีรากฐานมาจาก “กองการศึกษาผู้ใหญ่”
1.3 สำนักบริหารการศึกษานอกโรงเรียน
ในปีพ.ศ.2546 ได้เกิดการปฎิรูปราชการไทยครั้งใหญ่ ส่งผลให้กระทรวงศึกษาธิการต้องเปลี่ยนโครงสร้างครั้งใหญ่ที่สุด ทำให้ในส่วนของกรมการศึกษานอกโรงเรียนนั้นได้มีการยุบและรวมงานการศึกษานอกโรงเรียนให้มีฐานะเป็นสำนักบริหารการศึกษานอกโรงเรียน ที่ขึ้นตรงต่อสำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ
1.4 สำนักส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย
ตามที่พระราชบัญญัติการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย พ.ศ.2551 มีผลบังคับใช้เมื่อวันที่4 มีนาคม 2551 หลังจากได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษาเมื่อ 3 มีนาคม 2551แล้ว ส่งผลให้ สำนักบริหารการศึกษานอกโรงเรียนได้ปรับเปลี่ยนชื่อและบทบาทเป็น สำนักส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย โดยมีลักษณะเป็นกรมที่ไม่เป็นนิติบุคคล โดยมีเลขาธิการ คณะกรรมการส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย ใช้ชื่อย่อ “เลขาธิการกศน”มีฐานะเป็นอธิบดี มีคณะอนุกรรมการภาคีเครือข่าย เรียกย่อว่า ”อภ.กศน.” เข้ามาร่วมจัดการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย ระดับกทม./จังหวัดให้มี สำนักงานกศน.กทม./จังหวัด เป็นหน่วยงานการศึกษาตามพ.ร.บ.ระเบียบข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา มีสถานศึกษาในพื้นที่รับผิดชอบ ซึ่งอาจจัดศูนย์การเรียนชุมชนได้ และให้สถานศึกษาของกศน. ต้องมีคณะกรรมการสถานศึกษา
2. สาระพ.ร.บ.การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยพ.ศ.2551
พ.ร.บ.การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยพ.ศ.2551 มีผลบังคับใช้เมื่อวันที่4 มีนาคม 2551 หลังจากได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษาเมื่อ 3 มีนาคม 2551
เหตุผลต้องออกกฎหมาย : ให้มีหน่วยการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยจัดให้เป็นไปตามพ.ร.บ.การศึกษาพ.ศ. 2542 ที่กำหนดให้มีการศึกษา 3 ประเภท ได้แก่การศึกษาในระบบ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย กฎหมายฉบับนี้จะทำให้สำนักบริหารการศึกษานอกโรงเรียน ซึ่งเปลี่ยนชื่อใหม่เป็น สำนักส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย เป็นผู้รับผิดชอบจัดเองส่วนหนึ่ง และส่งเสริมให้หน่วยงาน อื่น ทั้งของรัฐ เอกชน สถานประกอบการ ตลอดจนชุมชนเข้ามาร่วมจัด เดิมกศน. มีกลุ่มเป้าหมายบริการของการศึกษานอกระบบอยู่2.3ล้านคน และการศึกษานอกระบบอีก 7 ล้านคน หากส่งเสริมโดยมีเครือข่ายร่วมจัดจะขยายเป้าหมายบริการได้กว้างขวาง เนื่องจากผลสำรวจตัวเลขแรงงานไทยจำนวน21.6ล้านคนมีวุฒิ ต่ำกว่าประถม 6 และ ตัวเลขแรงงานไทยจำนวน39ล้านคนมีวุฒิ ต่ำกว่ามัธยม6 และในส่วนของการศึกษาตามอัธยาศัยที่ผ่านมา ไม่มีการระบุอย่างชัดเจนในการส่งเสริมคนไทยให้มีการพัฒนาตนเองจนเกิดเป็นการศึกษาตลอดชีวิต
สาระของกฎหมาย
-ระบุหลักการในการจัดการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย : ให้ตรงตามความต้องการของผู้เรียน/ต่อเนื่องตลอดชีวิต/เสมอภาค/กระจายอำนาจให้เครือข่าย/ศักยภาพกำลังคน โดยมีเป้าหมายในการสร้างสังคมอุดมปัญญา
-การส่งเสริมสนับสนุน: ให้สิทธิประโยชน์ยกย่อง และสร้างความเข้มแข็งของเครือข่ายร่วมจัด
-คุณภาพมาตรฐาน: จัดระบบประกันคุณภาพภายของการศึกษานอกระบบ
การบริหารจัดการ: -มีคณะกรรมการส่งเสริมสนับสนุนและประสานความร่วมมือการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย เรียกย่อว่า”คณะกรรมการกศน.” โดยใช้โครงสร้างที่กำหนดตามพ.ร.บ.ระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการ.พ.ศ.2546
- สำนักงานบริหารการศึกษานอกโรงเรียน เปลี่ยนชื่อเป็นสำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามและการศึกษาตามอัธยาศัย ใช้ชื่อย่อ”สำนักงานกศน.” อยู่ภายใต้สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ ไม่มีการตั้งหน่วยงานใหม่ (หน่วยงานกศน.ในส่วนกลางที่มีโครงสร้างคล้ายกับสำนักงานก.ค.ศ.ในปัจจุบัน)
- มีเลขาธิการคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษานอกระบบและ การศึกษาตามอัธยาศัย ใช้ชื่อย่อ “เลขาธิการกศน”
- มีคณะอนุกรรมการภาคีเครือข่าย เรียกย่อว่า ”อภ.กศน.” เข้ามาร่วมจัดการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย
- ระดับกทม./จังหวัดให้มี สำนักงานกศน.กทม./จังหวัด เป็นหน่วยงานการศึกษาตามพ.ร.บ.ระเบียบข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา มีสถานศึกษาในพื้นที่รับผิดชอบ ซึ่งอาจจัดศูนย์การเรียนชุมชนได้
-ให้สถานศึกษาของกศน. ต้องมีคณะกรรมการสถานศึกษา
- มีการกำหนดบทเฉพาะกาลให้ผู้อำนวยการกศน.ปฎิบัติหน้าที่เลขาธิการกศน และผู้อำนวยการศูนย์กศน.จังหวัดปฎิบัติหน้าที่ผู้อำนวยการกศน.จังหวัด และผู้อำนวยการ
กศน.ในเขตกทม 1 คน ปฏิบัติหน้าที่ผู้อำนวยการกศน.กทม ไปพลางก่อน แล้วให้ดำเนินการแต่งตั้งภายใน180วันหลังที่กฎหมายบังคับใช้แล้ว ไม่มีตำแหน่งผู้อำนวยการกศน.ภาค
สิ่งที่ต้องดำเนินการหลังพ.ร.บ.การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยมีผลบังคับใช้
1.ต้องออกกฎหมายประกอบ คือกฎกระทรวง 4 ฉบับ และประกาศ 3 ฉบับ
1.1 กฎกระทรวง 4 ฉบับ
• 1) กฎกระทรวงว่าด้วยหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขการส่งเสริมและสนับสนุนการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย
• 2) กฎกระทรวงว่าด้วยการกำหนดจำนวนอนุกรรมการ คุณสมบัติ หลักเกณฑ์ วิธีการได้มาของประธานและอนุกรรมการ วาระการดำรงตำแหน่งและการพ้นจากตำแหน่ง รวมทั้งการกำหนดอำนาจหน้าที่ของคณะอนุกรรมการภาคีเครือข่าย
• 3) กฎกระทรวงว่าด้วยคุณสมบัติ วาระการดำรงตำแหน่งและการพ้นจากตำแหน่งของกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ และการประชุมของคณะกรรมการ กศน.กทม/จังหวัด
• 4) กฎกระทรวงว่าด้วยระบบ หลักเกณฑ์ และวิธีการประกันคุณภาพ
1.2 ต้องออกประกาศ 3 ฉบับ
• 1) ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ การจัดตั้ง ยุบ เลิก รวม การกำหนดบทบาท อำนาจและหน้าที่ของสถานศึกษาที่จัดการการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย
• 2) ประกาศคณะกรรมการกศน.ว่าด้วยจำนวนกรรมการคุณสมบัติ หลักเกณฑ์ วิธีการได้มาของประธานและอนุกรรมการ วาระการดำรงตำแหน่งและการพ้นจากตำแหน่ง รวมทั้งการกำหนดอำนาจหน้าที่ของคณะกรรมการสถานศึกษากศน.
• 3) ประกาศระทรวงศึกษาธิการรายชื่อสถานศึกษาที่จัดการการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย
2 ต้องตามไปแก้กฎหมายที่ไม่สอดคล้องกับฉบับนี้
- พ.ร.บ.ระเบียบบริหารราชการศธ.พ.ศ.2546 เพื่อเปลี่ยนชื่อและปรับอำนาจหน้าที่ของสำนักบริหารงานการศึกษานอกโรงเรียนให้เป็น สำนักส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย
- พ.ร.บ.ระเบียบบริหารข้าราชการครูเพื่อขอแก้ตำแหน่งและวิทยฐานะผู้อำนวยการกศน.จังหวัดเป็นผู้อำนวยการหน่วยงานการศึกษาและมีตำแหน่งรองผู้อำนวยการ
- พ.ร.บ.เงินเดือนวิทยฐานะข้าราชการครูเพื่อขอแก้ตำแหน่งและ วิทยฐานะผู้อำนวยการกศน.จังหวัด
3.ต้องจัดระบบการส่งเสริมภาคีเครือข่าย ร่วมจัดการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย
( Service Providers)
4. จัดระบบพัฒนาสื่อ เทคโนโลยี แหล่งเรียนรู้ การยกย่องเกียรติคุณ สิทธิประโยชน์ ศูนย์การเรียนของชุมชน
5.จัดระบบประกันคูณภาพภายใน
3. วิเคราะห์สถานการณ์และกำหนดภาระงานที่ต้องขับเคลื่อนงานการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย
1.สังคมส่วนใหญ่มองการศึกษานอกระบบเป็นทางเลือกสุดท้าย ไม่นิยมเรียน ผู้เรียนการศึกษาต่อเนื่องของมหาวิทยาลัยลดลง
2.สังคมมองผลผลิตของการศึกษานอกระบบยังไม่มีคุณภาพ
3. กลุ่มเป้าหมายการศึกษานอกระบบเป็นผู้ด้อยฐานะทางเศรษฐกิจ และย้ายถิ่นสูง ไม่สามารถเข้ารับบริการ ร่วมกิจกรรมได้ต่อเนื่อง
ไม่มีความเห็น