เรารักบ้านเกิด

สำนึกรักบ้านเกิด

บทความเรื่อง บทสะท้อนหลักสูตร เรารักบ้านเกิด : We love my hometown

แนวคิดเชิงปฏิบัติสู่การพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นที่ใช้โรงเรียนเป็นฐาน

1.สาระสำคัญ

การจัดการศึกษาตามแนว พ.ร.บ. 2542 สถานศึกษามีหน้าที่สำคัญในการบริหารจัดการหลักสูตรเริ่มตั้งแต่การออกแบบหลักสูตร การจัดทำสาระ การนำหลักสูตรไปใช้รวมทั้งการประเมินปรับปรุงให้หลักสูตร สอดคล้องกับสภาพปัจจุบัน สภาพปัญหาของผู้เรียนและความต้องการของท้องถิ่น

โรงเรียนบ้านหนองมะม่วงได้ดำเนินการพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นที่ผสมผสานสาระการเรียนรู้แกนกลางและสาระการเรียนรู้ท้องถิ่นโดยใช้กระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติ action research พัฒนานวัตกรรมพัฒนาหลักสูตรด้วยวงจรเดมมิ่ง Deming cycle : PDCA ผลดำเนินงานได้ช่วยสะท้อนให้เห็นการปฏิรูปการศึกษาของโรงเรียน จากการศึกษาโรงเรียนมีแหล่งเรียนรู้ที่เอื้อต่อการพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นแหล่งเรียนรู้ธรรมชาติ การทำนา ปลูกพืช เลี้ยงสัตว์ จักสาน ภูมิปัญญาด้านศิลปะ การตีกลองยาว โรงเรียนมีข้อจำกัด ขาดแคลนครู ครูรับภาระงานการสอนหลายชั้นเรียนทำให้มีแผนการสอนไม่ครบทุกกลุ่มสาระ ผู้เรียนมาจากครอบครัวยากจนไม่ค่อยได้ศึกษาต่อในระดับมัธยมศึกษาตอนปลายและอุดมศึกษา ต้องออกไปหางานทำที่ต่างจังหวัดไม่ค่อยได้กลับมาเยี่ยมบ้านเกิด ในการดำเนินงานสร้างหลักสูตรท้องถิ่นแบบอิงมาตรฐานมีอยู่ 6 ขั้นตอนดังนี้

1. การกำหนดหัวเรื่อง ( theme )

2. การวิเคราะห์ความสอดคล้องของสาระ

3. การกำหนดขอบข่ายเนื้อหา

4. การออกแบบการเรียนรู้

5. การจัดทำแผนการเรียนรู้

6. การจัดทำคำอธิบายรายวิชา

หลักสูตรท้องถิ่นเกิดขึ้นจากการหล่อหลอมสาระการเรียนรู้ท้องถิ่นมาปรับสู่มาตรฐานช่วงชั้นบูรณาการเพื่อออกแบบและวางแผนการเรียนรู้ 8 หน่วย แนวการจัดการเรียนรู้ใช้สอนแบบรวมชั้นเรียน ( ช่วงชั้น ) สอนแบบ group based learning แนวคิดการสอนแบบ 5 Ps มีขั้นตอนดังต่อไปนี้

1.P1 pre-learning แจ้งจุดประสงค์และขอบข่าย

2.P2 presentation ขั้นนำเสนอบทเรียน

3. P3 participation ขั้นเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม

4. P4 practice ขั้นการเรียนรู้โดยฝึกปฏิบัติ/สร้างสรรค์ผลงาน

5. P5 performance assessment ขั้นประเมินผลการเรียนรู้

นอกจากการพัฒนาหลักสูตรมีคุณค่าต่อการปฏิรูปการเรียนรู้ นักเรียนมีคุณลักษณะที่พึงประสงค์รักและศรัทธาภาคภูมิใจในบ้านเกิด สถานศึกษามีหลักสูตรที่เอื้อต่อการเรียนรู้ได้ระดับดีมากได้รับการรับรองมาตรฐานคุณภาพจาก สมศ. ได้รับรางวัลผลงานหนึ่งโรงเรียนหนึ่งนวัตกรรมระดับเหรียญเงินของคุรุสภาประจำปี 2549

2. สิ่งที่ได้เรียนรู้

2.1 ได้รู้แนวทางในการพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่น

2.2 ได้รู้แนวคิดในการพัฒนาหลักสูตรประกอบด้วย 3 ขั้นตอนดังนี้คือ

2.2.1 plan การวางแผน

2.2.2 do การดำเนินการ

2.2.3check การตรวจสอบ

2.3 การสร้างหลักสูตรท้องถิ่นแบบอิงมาตรฐานประกอบด้วย

2.3.1 การกำหนดหัวเรื่อง

2.3.2 การวิเคราะห์ความสอดคล้องของสาระการเรียนรู้

2.3.3 การกำหนดขอบข่ายเนื้อหาสาระ

2.3.4 การออกแบบการเรียนรู้

2.3.5 การจัดทำแผนการเรียนรู้