ความขยันหมั่นเพียร

บุคคลจะล่วงทุกข์ได้เพราะความเพียร

        ความขยันหมั่นเพียร เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้บุคคลมีความเจริญก้าวหน้าและประสบความสำเร็จในชีวิต คนขยันหมั่นเพียรย่อมพึ่งตนเองและครองตนได้
       ลักษณะของคนที่มีความขยันหมั่นเพียร เป็นคนกล้างาน ไม่หลบงาน ไม่หนีงาน ไม่กลัวความทุกข์ยาก ไม่กลัวความลำบากใด ๆ ไม่อ่อนแอ มีความยินดีพอใจในการทำงาน เป็นคนรีบเร่งทำงานด้วยความรวดเร็วว่องไว ทำงานตรงเวลา และเสร็จทันเวลา
       ความขยันหมั่นเพียรมี 4 ประการ คือ
       1. เพียรระวังไม่ให้บาปเกิดขึ้นในสันดาน
       2. เพียรละบาปที่เกิดขึ้นแล้ว
       3. เพียรให้กุศลเกิดขึ้นในสันดาน
       4. เพียรรักษากุศลที่เกิดขึ้นแล้ว ไม่ให้เสื่อม (มหาเถรสมาคม.2526 : 55 อ้างอิงจาก องคต. จตุกก. 21/20)
       พฤติกรรมของบุคคลที่มีความขยันหมั่นเพียร มีความเอาใจใส่และตั้งใจทำงาน มีความอดทน หนักแน่น หนักเอาเบาสู้ ไม่ท้อแท้ท้อถอย ความขยันหมั่นเพียรจึงเป็นพื้นฐานของความรับผิดชอบและเป็นจุดเริ่มต้นของความสำเร็จ ดังพุทธภาษิตที่กล่าวว่า "บุคคลจะล่วงทุกข์ได้เพราะความเพียร"

"คนที่ไม่มีความเพียรพยายามอย่าว่าเข็นครกขึ้นภูเขาเลย แม้แต่เข็นครกลงภูเขาเขาก็ไม่มีทางทำได้"