ป้าน้อม

ป้าน้อม

         

 

 

          ป้าน้อม อายุราวๆ 60ปี มีอาชีพเก็บขยะขาย อยู่กับสามีซึ่งมีอายุราวๆเดียวกัน ป้าน้อมในสายตาของคนทั่วๆไปที่มองดูว่าแกเหมือนจะบ้าๆ บอๆ แกเป็นเบาหวานมาหลายปีที่ก่อนหน้านี้ไม่ได้รับการรักษาต่อเนื่อง ขาดนัด ขาดยา ย้ายสถานที่รักษาไปเรื่อยๆไม่เป็นหลักแหล่ง ระดับน้ำตาลควบคุมไม่ได้   จนเมื่อประมาณ 3 เดือนก่อนป้าน้อมก็ได้ไปตรวจรักษาเบาหวานที่ OPD อายุรกรรม แพทย์เห็นว่าแกมีแผลที่เท้า ก็ส่งมาให้ประเมินเท้าที่คลินิกสุขภาพเท้าของเรา จึงมีโอกาสได้พบป้าน้อม ทีมงานเราก็จัดให้ป้าน้อมได้เข้าสู่ระบบการดูแลเบาหวานแบบบูรณาการที่คลินิกเบาหวานของเรา มีการส่งพบ แพทย์เฉพาะทางเบาหวาน(ก็หมอวิรัชเจ้าเก่าที่แสนดีของพวกรานะแหละ) เพื่อให้ได้รับการดูแลรักษาที่เหมาะสม ต่อเนื่อง และสามารถติดตามได้อย่างเป็นระบบ ตรวจภาวะแทรกซ้อนต่างๆ ให้คำแนะนำการดูแลตนเอง  ส่วนเรื่องแผลที่เท้าก็ส่งมาให้เราดูแล แรกทีเดียวเราพบว่า น่าเป็นห่วงอาจจะต้องโดนตัดนิ้ว เพราะแกมีแผลที่ใต้นิ้วเท้าข้างขวา และแผลค่อนข้างกว้างและลึก เป็นเนื้อตายดำๆปิดปากแผลไว้ และมีหนังหนาๆที่รอบๆแผล เราก็ได้พยายามทำแผล ตัดเนื้อตาย ขูดหนังหนาให้ เอ! ชักมองเห็นเนื้อแดงๆขึ้นมา และรองประเมินดูก็ลุ้นว่าถ้าป้าน้อมแกมาให้เราดูแลแผลต่อเนื่อง และประกอบกับถ้าแกสามารถควบคุมระดับน้ำตาลได้ โอกาสหายของแผลน่าจะมีมากกว่า 90 % นะ แกต้องไม่โดนตัดนิ้วแน่นอน แต่ก่อนอื่นเราก็ต้องเริ่มที่จะค่อยๆพูดคุยกับป้าเพื่อทราบถึงแบบแผนการดำเนินชีวิตของแกเสียก่อน ก็ได้ซักถาม ชวนพูดคุย ถึงเรื่องการกินอยู่ การดูแลตนเอง บุคคลต่างๆในครอบครัว คนที่อยู่รอบๆแก สภาพแวดล้อมอื่นๆ แหล่งบริการสาธารณสุขที่แกไปใช้บริการ  แกก็เล่าว่า ก็กินอยู่แบบธรรมดานี่แหละ (สำเนียง และคำพูดของป้าน้อม ถ้าไม่ตั้งใจฟังดีๆ ก็จะไม่รู้ว่าแกพูดอะไร นึกว่าแกพร่ำเพ้อไปเรื่อยเฉื่อย เวลาแกพูดก็จะไม่อยู่เฉยๆ ดุ๊กดิ๊กๆตลอดเวลา แต่ถ้าลองตั้งใจฟังดีๆ แล้วจะรู้ว่า แกรู้อะไรๆดีๆ มีความคิดที่ดีๆทีเดียวแบบไม่ต้องแต่งเติมใดๆทั้งสิ้น ตรงๆ ซื่อๆ ฟังจากที่แกพูดคุยไม่มีความหมายที่จะร้องขอความช่วยเหลือจากใครเลย แกสามารถพึ่งตนเองได้เรื่องการทำมาหากิน) แกเล่าว่ามีอะไรก็กินอันนั้นแหละ วันไหนหามาได้มาก(เก็บขยะขาย สองคนผัวเมีย) ก็ซื้อของกินดีหน่อย วันไหนหาได้น้อยก็กินน้ำพริกผักต้ม เวลาได้เงินมาเยอะๆก็ซื้อข้าวไว้ทีละเยอะๆ ซื้อไข่ไว้ทีละหลายฟอง เอาเก็บไว้กินเวลาที่วันไหนไม่มีเงินซื้อ หาผัก หาปลากินเองบ้าง เพราะกระต๊อบของแกอยู่ติดริมฝั่งแม่น้ำน่าน (เห็นมั๊ยแกมีการวางแผนชีวิตที่ดีทีเดียว) ทำอาหารกินเอง มื้อหลักๆของป้าก็คือข้าว ผักน้ำพริก แกงถุง ไข่ต้ม ไข่ทอด มีเงินก็ซื้อผลไม้ ขนมหวานกินบ้าง ไม่ได้ควบคุมอาหาร บางทีเพื่อนบ้านก็นำอาหารมาให้บ้าง นีคือบางส่วนของวิถีชีวิตของป้าน้อม

         

           เราทำแผลให้ป้าน้อมไปชวนพูดคุยไป เราก็ได้ข้อมูลที่จะนำมาพูดคุยแนะนำสอดแทรกไประหว่างการทำแผล ทั้งเรื่องอาหาร ว่าจะต้องควบคุม ดูแลอย่างไรบ้าง ดูแลอย่างไรบ้าง ไปทำแผลที่ไหนได้บ้าง จะปรึกษาใครได้บ้าง ได้ข้อมูลว่าแกอยู่ในเขตของตำบลวัดจันทร์ แต่ไปทำแผลที่ศูนย์สุขภาพชุมชนของเทศบาลเป็นประจำ เพราะใกล้บ้านแก หลังจากนั้นก็แนะนำป้าให้ไปทำแผลทุกวัน และนัดหมายให้มาพบเราที่คลินิกเท้าทุกวันพุธนะ  พอแกกลับบ้าน ก็โทรศัพท์ หาเจ้าหน้าที่ที่ศูนย์สุขภาพชุมชนวัดจันทร์ วันนั้นน้องไก่(น้องปรีดาพร)เป็นผู้รับโทรศัพท์ เราก็เล่าcase ป้าน้อมให้ฟัง  เพื่อที่จะให้ติดตามดูแลต่อเนื่อง และนัดมาทำแผลที่คลินิกสุขภาพเท้า น้องไก่พอทราบ case ร้องอ๋อ...ป้าน้อมนะเอง รู้จักค่ะไปเยี่ยมบ้านดูแลเรื่องเบาหวานบ่อยๆ บ้านแกยากจนมากปลูกกระต๊อบอยู่ริมแม่น้ำ สองคนตายายมีลูกๆอยู่ใกล้ๆยากจนเหมือนกันเอาตัวเองแทบไม่รอด ไม่ค่อยมีเวลาดูแลพ่อแม่ เด็กๆแถวบ้านก็คิดว่าแกบ้า บางครั้งแกล้งเอาน้ำสาดเล่นบ้าง... สองคนตายายต้องดูแลตัวเองตามมีตามเกิด ก็ติดตามดูแลเรื่องเบาหวานของแกเสมอแต่แกก็ยังขาดนัดบ่อย ควบคุมระดับน้ำตาลไม่ดี น้องไก่บอกว่าหนูจะคอยไปติดตามดูแลและกระตุ้นแกบ่อยๆ โดยเฉพาะเรื่องแผลที่เท้า...เฮ้อ!สำเร็จไปอีกเรื่องที่จะให้ป้าน้อมแกได้มาทำแผลจนหาย..

 

          อาทิตย์ต่อมาป้าน้อม มาทำแผลที่คลินิกสุขภาพเท้าของเราค่ะ นับถึงวันนี้ก็เกือบ 3 เดือนแล้ว แกเป็นคนไข้ที่ดีมากมาตามนัทุกครั้ง ทุกวันพุธ สองคนตายายถีบสามล้อพากันมาทำแผล ได้พูดคุยกับแกทุกครั้งก็รู้ว่าทุกวันพุธตอนเช้า หมอไก่จะแวะไปที่บ้านป้าน้อมก่อนไปทำงาน และก็จะตะโกนบอกแกว่า “วันนี้วันพุธอย่าลืมไปทำแผลที่โรงพยาบาลพุทธฯนะ” ป้าน้อมเล่าให้เราฟังว่า หมอไก่น่ะมาเร่งฉันแต่เช้าเลย ฉันทำอะไรยังไม่เสร็จเลยแล้วแกก็หัวเราะ เราก็บอกว่าก็หมอไก่เขาเป็นห่วงป้ากลัวป้าไม่มาทำแผลนะซิ  แกบอกว่าเออ..หมอไก่นะใจดีจริงๆคอยไปดูฉันอยู่เรื่อย...บางครั้งป้าน้อมมาหาเราเท้าแกดำสกปรกมาก ก็บอกว่าป้าน้อมก่อนมาหาหมอล้างเท้าเช็ดมาให้สะอาดก่อนนะ แกบอกว่า “ล้าง ฉันล้างแล้วตั้งแต่เมื่อวานเย็น”....ฮากลิ้ง ทั้งห้องเลยค่ะ...ก็จริงแฮะแกล้างแล้วจริงๆตั้งแต่เมื่อวานอิอิ...ตกหนักน้องเกี๋ยง กับน้องฝนที่ต้องขัดเท้าให้สะอาดก่อนทำแผล แต่น้องทั้งสองก็ไม่เคยบ่นเขากลับคิดเป็นกุศลอีกด้วยว่า ชาติหน้าหนูเกิดมาเท้าจะได้สวยๆ...พี่ก็ว่าถ้าจะจริงนะน้องนะ

         

       ป้าน้อมแกมาทีไรเท้าแกดำทุกที ก็มองดูที่รองเท้าแกก็พบว่ารองเท้าที่แกใส่มาเป็นรองเท้าที่ใส่เก็บขยะทุกวัน(ป้าแกเตรียมพร้อมปฏิบัติงานหลังทำแผลเสร็จก็ออกเก็บขยะต่อเลย)จะสกปรก แนะนำให้แกทำความสะอาด และใส่ถุงเท้าด้วย ตอนหลังๆมาเท้าแกสะอาดขึ้นมากทีเดียว ...ป้าน้อมเป็นคนที่ทำให้พวกเราหลั่งสารเอนโดรฟินได้เสมอ เช่นเราก็จะทายปัญหากันเสมอว่าวันนี้ลองทายซิเท้าป้าน้อมจะเป็นอย่างไร....ฮากลิ้งค่ะ

        

       จนถึงวันนี้แผลที่เท้าป้าน้อมจวนจะปิดสนิทแล้วค่ะเท้าสะอาดูดีขึ้นมาก ป้าน้อมพอที่จะควบคุมอาหาร โดยการคุมมื้ออาหารแต่ละวันให้ตรงเวลา ทานมื้อละพอเหมาะๆ ลดการกินขนมหวานๆลง  ไม่ขาดยา มาตามนัดทุกครั้ง นอกจากป้าน้อมและสามีเริ่มสนใจที่จะดูแลตัวเองมากขึ้น ประกอบกับเรามีหมอในชุมชน ที่ศูนย์สุขภาพชุมชนวัดจันทร์ คอยไปดูแลต่อเนื่องพร้อมให้คำแนะนำเสมอ...แม้ว่าป้าน้อมและสามีจะดูเหมือนเป็นคนบ้าๆบอๆในสายตาคนทั่วไป แต่เขามีศักยภาพที่เต็มเปี่ยมที่จะสามารถดูแลตนเองได้โดยไม่เดือดร้อนใครๆในแบบของเขาเอง พึ่งตนเองได้ ไม่เป็นภาระ หรือปัญหา ของผู้อื่น ไม่เคยร้องขอ พยายามช่วยเหลือดิ้นรนด้วยตนเอง  ป้าน้อมแกยังมีน้ำใจแบ่งปัน อยากที่จะช่วยเหลือคนอื่นๆอีกด้วย เช่นแกเล่าว่ามีคนแถวบ้านเป็นแผลที่เท้าไม่ยอมมาหาหมอ “ฉันบอกว่าให้ลองมาหาหมอที่นี่ซิ มันบอกว่าไม่เอาหรอกเดี๋ยวหมอตัดขาของมัน ฉันว่ามันจะต้องถูกตัดขาแน่ๆถ้ามันไม่มาหาหมอ มันกินขนมหวานๆทุกวัน ฉันบอกมันๆก็ไม่เชื่อฉัน มันเห็นฉันบ้าๆบอๆมั๊ง”.... “ลูกๆมันตกงานมาขอข้าวไปหุงฉันก็ให้มันไป มาเอาไข่ไปทอดกิน มันบอกว่ายืมก่อน แต่ฉันไม่ว่ามันหรอกช่างมันเหอะ”...นี่คือคำบอกเล่าของป้าน้อมบางส่วนที่แสดงให้เห็นจิตใจที่ดีงามของป้า ทำให้เราพึงระวังเรื่องความคิดเกี่ยวกับการมองรูปลักษณ์ภายนอกอยู่เสมอ...ชอบฟังป้าแกพูดแกคุย แม้คนไข้ที่มาทำแผลเตียงคู่กันกับแกบอกว่าฉันฟังไม่เห็นรู้เรื่องเลยว่าแกพูดอะไร เราก็บอกว่าลองฟังดีๆซิแล้วเราจะได้อะไรกลับไปคิดหลายๆสิ่งๆหลายอย่างเลยทีเดียว...

           

         ก่อนกลับบ้านทุกครั้งป้าน้อมจะถามว่าหมอให้ฉันมาอีกมั๊ย  เราก็บอกว่า มาจ๊ะป้าจนกว่าแผลจะหายดี และต้องมาหาแพทย์ตามนัดรับยาด้วยนะ ป้าน้อมบอกว่าหมอบอกผัวฉันด้วยนะฉันจำไม่ค่อยได้หรอกประสาทไม่ค่อยดี  และลุงสามีแกก็จะเข้ามาถามทุกครั้งว่ามาอีกมั๊ย เมื่อไหร่ แนะนำให้ดูที่บัตรนัดและกากบาทใส่ปฏิทินไว้ด้วยจะได้ไม่ลืม...กรณีอย่างนี้เราต้องไม่เบื่อที่เขาจะพูดย้ำซ้ำๆเสมอๆ ดีเสียอีกจะช่วยกระตุ้นจำแกเขาด้วย....

          

          ณ วันนี้แผลป้าน้อมจวนปิดสนิทแล้วคาดว่ามาทำแผลอีกสัก 2ครั้งแผลก็หายแล้ว ต่อไปนี้คงอีกนานหลายอาทิตย์ที่เราจะไม่ได้ยินเสียงพูดเจื้อยแจ้วของป้าน้อม....แต่ก็เป็นกำลังใจให้แผลหายเร็วๆ...สู้ต่อไปนะป้าน้อม

 

ระหว่างรอทำแผลป้าน้อมไม่นั่งรอให้เสียเวลาไปเปล่า ป้าน้อมจะเข้าร่วมกิจกรรมกับกลุ่มจิตอาสาไปด้วย

 

ป้าน้อมกับรองเท้าถุงเท้าคู่ใจ  เมื่อถอดออกมา น้องเกี๋ยง น้องฝนมีได้เฮ..ทุกครั้ง

เริ่มการทำความสะอาด และทำแผลให้

 

นี่เป็นแผลป้าน้อมครั้งสุดท้ายก่อนเล่าเรื่องนี้ คาดว่าอีก 2- 3ครั้งคงจะหายสนิทแล้วล่ะค่ะ

 

นู๋ทิม  เล่าเรื่อง

[นิพัธ กิตติมานนท์]

คนอย่างป้าน้อม นี่แหละที่เราต้องดูแล ขอบใจหนูและไก่ ที่เข้าใจและทำอย่างที่เราตั้งความหวังให้เกิดในสังคมนี้ ขอบใจจริงๆ

[นางสาว ปิลันธนา จันทร]

อุ๋ยเห็นป้าน้อมทีไร..จะนึกถึงคำพูดที่ ป้าเคยบอกกับพี่เกี๋ยงทุกที .....ว่าเด๋ยวพรุ้งนี้ก็มาอีก ( มาร.พ พุทธ ) พรุ้งนี้ต้องมาล้างเท้าที่นี่..ป้าแกพูดด้วยหน้าตาที่จริงใจมาก อยากมาล้างเท้าที่นี่จริงๆ ไม่มาไม่ได้แล้ว!!!

[เกี๋ยง]

ภูมิใจและดีใจนะที่มีส่วนร่วมในการช่วยเหลือป้าน้อมถึงแม้ว่าคนบางคนจะมองเห็นว่าการทำความสะอาดเท้าจะเป็นสิ่งน่ารังเกียจแต่นู๋เกี๋ยงไม่เคยคิดเช่นนั้นเลยแต่กลับคิดว่าเหมือนได้ทำบุญทำกุศลเกิดชาติหน้าอาจจะมีหน้าสวย อุ้ย ไม่ใช่เท้าสวย

[สี่ซี่]

• ดีใจนะคะที่มีทีมสุขภาพที่น่ารักขนาดนี้
• ส่งกำลังใจให้สู้ต่อคะ
•