อินสลิน เรื่องใหญ่ที่เป็นเรื่องเล็ก ของพี่ชาญ
อินสลิน เรื่องใหญ่ที่เป็นเรื่องเล็ก ของพี่ชาญ
ครบ 3 ปี ที่รู้จักเพื่อนที่ชื่อ “การจัดการความรู้” เราเรียนรู้ว่า งานเราเติบโตไม่แคระแกน เพราะการเรียนรู้ของเราทำให้เกิดออกดอกออกผล ผลสวยบ้างไม่สวยบ้าง ก็เป็นธรรมชาติของการเรียนรู้ และที่เรายังค่อยๆเติบโต เพราะเราเรียนรู้แล้วว่าการเรียนรู้ที่ดีที่สุดคือการเรียนรู้ร่วมกันและเป็นการเรียนรู้ร่วมกันผ่านการปฏิบัติ
พี่ชาญ เป็นสมาชิกเบาหวานที่เกิดจากการคัดกรองเมื่อหลายปีก่อน และปัจจุบันใช้ยาฉีด Insulin พี่ชาญอายุไม่มาก ดูหนุ่มแน่นทำงานได้อย่างคล่องแคล่ว ตอนแรกที่ใช้ยาฉีด พี่ชาญ ใจแป้ว ..ทำใจรับสภาพไม่ได้ แต่พี่ก็ผ่านช่วงเวลานั้นมาได้แบบสุขๆ.. ดิบๆ..
จุดเปลี่ยน
จากการเป็นแมวมองของพื้นที่ และคนต้นแบบเบาหวานที่มองเห็นศักยภาพของพี่ชาญ จึงชักชวนพี่ชาญ พลิกวิกฤตเป็นโอกาส และเชิดชูพี่ชาญเป็นคนต้นแบบเบาหวาน “ด้านการใช้ยาฉีด Insulin”เพียงแค่เห็นว่าพี่ชาญใช้ยาได้อย่างมีความสุข มาที่PCUที่ไร ก็ชอบ เปิดพุง สาธิตการฉีดยาและบอกกับใครๆว่าไม่น่ากลัวหรอก...และเป็นคนที่ช่างสังเกต ทดลอง วิธีการฉีด ว่าตนเองตวใหญ่ กล้ามเนื้อขาตึงมาก เวลาฉีดจะไม่ถนัด และเห็นว่าคนที่กล้ามเนื้อเหี่ยวๆ หย่อนๆ จะฉีดได้ดีกว่า พี่ชาญทดลองจนได้เทคนิกการฉีดยา ที่ไม่เจ็บ ตามลักษณะกล้ามเนื้อของแต่ละคน ซึ่งผ่านการเรียนรู้และนำไปปฏิบัติในเพื่อนเบาหวานหลายคนแล้วว่า OK อย่างมีนัยยะสำคัญทางสถิติของพี่ชาญ เราแอบคิด..แหมคิดได้ไงเนี่ย เพราะประเด็นของการจัดกิจกรรมในวันนั้น เรายังคาดไม่ถึงคนต้นแบบด้านนี้ พี่ชาญ จึงเป็นการผุดบังเกิด แตกยอด ขยายผล จากการเรียนรู้ ของสมาชิกคนต้นแบบ โดยธรรมชาติอย่างแท้จริง ไม่นาน พี่ชาญก็เปลี่ยนเป็นผู้มีฝีมือในการสอน สาธิต และโน้มน้าว ป้าๆ ยายๆ ลุงๆ ตาๆ ที่โบกมือบ๊าย บาย กับการใช้ยาฉีด Insulin ที่เราพูดจนอ่อนใจ 5 ครั้ง 6 ครั้ง ถึงจะยอมฉีดมาเป็น 1 -2 ครั้ง เมื่อคุยกับพี่ชาญก็เกิดอาการ Click ว่า
”อือ..ไม่เห็นมัน..เรื่องใหญ่ เหมือนที่คิดเลยว่ะ”
“ เออ..กูฉีดก็ได้ว่ะ” (ภาษาลูกหลานที่เค้าพูดกันหนะ)
หลังจากเราได้เห็นฝีมือของพี่ชาญจึง ได้ขออนุญาตพี่แอนว่า ถ้ามีคนในพื้นที่ต้องใช้ยาฉีด Insulin ของอนุญาต Note มาในใบ DM form ว่า
“ส่งพบพี่ชาญ พูดคุยเรื่องการใช้ยาฉีดนะคะ เท่ห์ไหมคะ”
เพราะเราเห็นแล้วว่า พี่ชาญที่เป็นคนในพื้นที่เป็นลูกเป็นหลาน ของพื้นที่ รู้ genogram ของคนพื้นที่ดี สภาพปัญหาข้อจำกัด ลักษณะส่วนบุคคล พี่ท่านรู้หมด พี่สามารถเข้าถึงได้ดีมากๆ แม้กระทั่งใครที่ฉีดไม่ได้ ไม่มีคนดูแล พี่ชาญก็สามารถสืบเสาะหา Key person มาร่วมวงสนทนาร่วมกับเราในการแก้ปัญหา
เออ..อาจารย์นิพัธคะ... ขอเรียนถามว่า อนาคตอ้อมีโอกาสตกงานไหมคะนี่ รู้สึกคนต้นแบบจะเก่งจัง..จบดีกว่า
- ท้ายนี้ ขอชื่นชมความตั้งใจจริงของพี่ชาญในการเป็นแนวร่วม เดินคู่ไปกับเราเพื่อดูแลเพื่อนเบาหวาน ให้อยู่กับเบาหวานอย่างมีความสุข และเราก็เชื่อว่า เราต่างก็มีความสุข เช่นกัน
สรุปบทเรียนที่ได้เรียนรู้
· พี่ชาญ มีขอบเขตในการดูแล คือ มีหน้าที่ ชักชวน โน้มน้าว เปลี่ยนความคิดเกี่ยวกับการใช้ อินสุลิน แสดงตนเป็นแบบอย่างของผู้ที่ใช้อินสุลินได้อย่างมีความสุข ทำเรื่องใหญ่..ให้เป็นเรื่องเล็ก ไม่ก้าวล้ำเกิน ความเป็นวิชาชีพของเรา และเราก็เปิดใจรับการเข้ามามีส่วนร่วมของพี่ชาญด้วยความเต็มใจ
· ศ. นพ. ประเวศ วะสี กล่าวว่า การจัดการความรู้นี้ การเรียนรู้สำคัญกว่าตัวความรู้ เพราะถ้าไม่ระวัง ตัวความรู้จะเป็นความรู้ที่หยุดนิ่งตายตัว การเรียนรู้จะมีลักษณะ “ดิ้นได้” คือมีชีวิต เป็นพลวัต การเรียนรู้ที่ดีที่สุดคือการเรียนรู้ร่วมกัน เป็น collective learning และเป็นการเรียนรู้ร่วมกันผ่านการปฏิบัติ (interaction learning through action)
· อยากรู้จัก พี่ชาญ พบกันในงาน KM DM 3-5 ก.ย 51 นะคะ
ผู้เล่า รัชดา พิพัฒน์ศาสตร์
ความเห็น (5)
เราก็คงได้พบพี่ชาญ เหมือนกัน เก่งจริงคนต้นแบบของเรา
เป็นกำลังใจให้นะคะ
ได้ความรู้และจะนำไปลองใช้คะ
รู้สึกดีใจนะ ที่พี่ชาญของเราดัง ตอนนี้กลลังตกลงราคา ว่าจา 30/70 รึงว่า 60/40 ดี จาได้เอาไว้ไปทำมาหากินด้วยกัน5555 อ้อ ลืมบอกไปอีกอย่าง พี่ไปไหว้พระตรีมูรติมาแล้วนะ ขอเพียบ จาโทรไปอวดแต่โทรไม่ติดซะงั้น จะบอกอีกอย่างด้วยว่า ปีหน้า พลายชุมพล จาคิดค้นคนต้นแบบมานำเสนออีกดีมะ หมอแอนจาได้เอาไว้หากินแบ่งเปอร์เซนต์อีก 5555
- พี่ชาญเก่งคะ
- แต่ที่เก่งกว่า คือพี่ๆคะ ที่ดูแลพี่ชาญจนสามารถเก่งได้ขนาดนี้