พัฒนาระบบประกันคุณภาพการศึกษา อย่างไร
พัฒนาระบบประกันคุณภาพการศึกษา อย่างไร
1. กล่าวนำ
มาช่วยกันพัฒนาระบบประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา กันเถอะครับ
จากการที่คณะกรรมการประเมินติดตาม สพท.ลำพูน จะได้มาติด ผลดำเนินงาน ตามคำ
รับรอง ของสพท.ลำพูนเขต 1 เพื่อนๆในกลุ่มงานถามว่า โรงเรียนของเราดำเนินการระบบประกันคุณภาพภายใน คิดเป็นร้อยละเท่าไร น่ะประสิทธิ์ ผมว่า คิดเป็นร้อยละ 100 ตอบไปแล้วง่าย เพราะว่าสถานศึกษาได้ดำเนินการจริง มีการรายงานการประเมินตนเองเมื่อสิ้นปีการศึกษาอย่างต่อเนื่อง ก็ยกรายงานการประเมินให้ดู เป็นไง เอ้า แล้วระบบประกันมีแค่รายงานใช่หรือ ไม่ (ตอบว่าคงไม่ใช่…ในใจ ) ก็ไปดูที่โรงเรียนตอบไป มีหลากหลาย อันนี้รอดตัวไป แล้ว สพท.ดำเนินการส่งเสริม พัฒนาอย่างไร เริ่มคิดแล้ว.... จะเอาร่องรอยที่ในดีนี้ ในฐาน เราเป็น ศน.รับผิดชอบงานส่งเสริม พัฒนาระบบประกันคุณภาพ …. จะตอบอย่างไรดี ส่งเสริม ระบบประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาอย่างไร
2. ที่มาของของแนวคิด
ลองเปิดดู พรบ. 2542 มาตรา 48 กล่าวว่า ให้หน่วยงานต้นสังกัดและสถานศึกษา
จัดให้มีระบบ การประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา และได้ถือว่าการประกันคุณภาพภายในเป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการบริหารการศึกษาที่ต้องดำเนินการอย่างต่อเนื่อง โดยมีการจัดทำรายงานประจำปีเสนอต่อหน่วยงานต้นสังกัด หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และเปิดผลต่อสาธารณชน เพื่อนำไปสู่การพัฒนาคุณภาพและมาตรฐานการศึกษา และเพื่อรองรับการประกันคุณภาพภายนอก แล้ววิธีการดำเนินการจะทำอย่างไรนี้ วิธีการก็ไม่ยาก มาดูสำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติได้ เสนอไว้มี 3 ประการ คือ การควบคุมคุณภาพการศึกษา การตรวจสอบคุณภาพ และการประเมินคุณภาพการศึกษา นอกจากนี้ กฎกระทรวงว่าด้วย ระบบ หลักเกณฑ์และวิธีการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา กล่าวว่า มีกระบวนการ คือ การจัดระบบบริหารและสารสนเทศ การพัฒนามาตรฐานการศึกษา การจัดทำแผนพัฒนาคุณภาพการศึกษาการดำเนินงานตามแผนพัฒนาคุณภาพการศึกษา การตรวจสอบและทบทวนคุณภาพการศึกษา
การประเมินคุณภาพการศึกษา การรายงานคุณภาพการศึกษาประจำปี และ การผดุงระบบประกันคุณภาพการศึกษา ทำตามแนวคิดนี้คงดีแน่ ๆ
เรื่องที่อยากจะทำ เอาจะทำอย่างไรดีช่วยคิดหน่อย ตอนนี้คิดได้ว่า ทำเอกสารแนวทางตามแนวคิดที่ว่า จากนั้นจะดำเนินการอย่างไร จะให้โรงเรียนทางตรง ทางอ้อม ถ้าทางอ้อมก็ทางไกล เอาลองลง web แลกเปลี่ยนกันคงจะดี โรงเรียนไหนต้องการก็ว่ามา แล้วให้นำเสนอ ผลงานของตัวเองด้วย อย่างนี้คงจะพอตอบได้อยู่ ว่าได้ส่งเสริม …. ท่านใดเห็นว่ามีการดีๆ ขอความกรุณาช่วยบอกหน่อย
ประสิทธิ์ กะตะศิลา
ความเห็น (4)
อ่านอยู่หลายรอบเหมือนกันค่ะ แต่คิดว่า "ภูมิ" คงยังไม่ถึง และก็ยังไม่มีประสบการณ์ตรงในเรื่องนี้แบบ "ครบวงจร" แต่ถ้าเป็นเรื่องการประเมินตนเองของสถานศึกษาที่เค้าเรียกว่า Self Assessment Report เนี่ย เคยมีประสบการณ์อยู่บ้าง และน่าจะนำมาปรับใช้ได้ (บ้าง) ซึ่งก็เกี่ยวเนื่องกับ KM อีกแหละค่ะ วิธีการหนึ่งของการทำ SAR คือเค้าจัดเป็นเวที “คุณภาพ” ที่เปิดโอกาสให้โรงเรียนในสังกัดได้นำเสนอกระบวนการและผลการดำเนินการประกันคุณภาพภายใน โดยมีผู้ให้ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะ (อันนี้ต้องใช้กำลังภายในนิดหน่อยค่ะ) เช่น จาก สมศ., ผู้ประเมิน หรือโรงเรียนที่เป็น Best Practice ในเรื่องนี้ (ซึ่ง ศน. น่าจะมีข้อมูลว่า ผบ.โรงเรียนไหนที่โดดเด่น/มีความสามารถ) เป็นการจัดเวทีแบบกัลยาณมิตร อาจมีการแสดงนิทรรศการเกี่ยวกับกระบวนการประกันคุณภาพภายในของแต่ละสถานศึกษา (อันนี้ก็ต้องใช้ทีมงาน) งานนี้ผู้เข้าร่วมประชุมปฏิบัติการสามารถศึกษา ซักถาม และเรียนรู้ได้ ในขณะที่ภายในห้องประชุมมีบรรยากาศเปิดพร้อมที่จะรับฟังข้อคิดเห็นของผู้เข้าร่วมประชุม ได้มีการนำเสนอประสบการณ์ และให้ข้อคิดเห็นที่เป็นประโยชน์ เพื่อการพัฒนาการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น คิดว่าถ้าเป็นการจัดกิจกรรมลักษณะนี้ นอกจากจะก่อให้เกิดความเข้าใจอย่างลึกซึ้งและเป็นพื้นฐานของการดำเนินการประกันคุณภาพภายในอย่างต่อเนื่องแล้วยังส่งผลโดยตรงต่อกระบวนการประกันคุณภาพภายในของโรงเรียนอย่างต่อเนื่องด้วย งานนี้ถ้าถอดรหัสดี ๆ จะได้กระบวนการของการทำ SAR ของโรงเรียนในบริบทที่แตกต่างกัน เอาไปโยนไว้บนเว็บ แล้วก็ใช้การ ลปรร. บนเว็บ ถาม-ตอบ รร. จะได้มีแหล่งข้อมูลที่ดี มีที่ปรึกษา แล้วเราก็ยังสามารถติดตามผลได้ว่าเป็นยังไง ทีนี้เนื่องใน Phase ต่อไป เราก็สามารถดำเนินการเรื่องการประกันคุณภาพภายใน เชื่อมโยงถึงการประเมินภายนอก แล้วก็ต่อ ๆ ไปเรื่อย ๆ ที่เคยเห็นจะเป็นลักษณะของการทำแผนกลยุทธ์การพัฒนาคุณภาพ... ประมาณนี้ค่ะ
ไม่รู้ว่าความคิดเห็นนี้จะเป็นการ "เอามะพร้าวห้าวมาขายสวน" (โบราณดีคำนี้ ชอบ!) แต่เป็นการแสดงความคิดเห็นในมุมมองของคนชอบ ลปรร. น่ะค่ะ ขอบคุณที่เล่าเรื่องดี ๆ ในมุมมองของนักปฏิบัติ "ตัวจริง" ให้อ่านกัน จะพิมพ์ให้ ผชช. อ่านนะคะ เผื่อจะมีข้อคิดเห็นในช่วง ลปรร. กะ ผชช.
ก่อนอื่นต้องให้โรงเรียนเปิดใจ...ลองถามเขาจริง ๆ ว่า ณ วันนี้โรงเรียนยืนอยู่ในจุดไหน ของระดับคุณภาพ จะรู้ได้ ก็ลองวิเคราะห์ผลที่คณะประเมิน ของ สมศ เสนอแนะไว้ ว่าโรงเรียนทำอะไรบ้าง(มีแผนพัฒนาคุณภาพ) ทำอย่างไร ผลการประเมิน(ภายใน)เป็นอย่างไร
เห็นด้วยกับ ท่านสมาชิกกลุ่ม 3 อยากเห็นโรงเรียนทำอะไรจริงๆ จังๆ ค่ะ
กลุ่มเป้าหมายคุณประสิทธิ์ คือใครคะ จารุวรรณนั้นสนใจสามารถศึกษา ลปรร. ผ่านเวปได้ ก็จะสะดวกค่ะ เป็นความสะดวกสำหรับคนกลุ่มหนึ่งค่ะ
การวางระบบประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาที่เคยทำมาเคยใช้รูปแบบที่มีระบบหลัก ระบบสนับสนุน ซึ่งเค้าเอามาตรฐานมาวิเคราะห์และจัดระบบประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาเป็น โดยกำหนดระบบหลัก 3 ระบบดังนี้ คือ
(1) ระบบเรียนรู้ หรือ ระบบการเรียนการสอนให้เด็กมีความรู้ เจตคติ และทักษะใน 8 กลุ่มสาระ
(2) ระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน ที่จะทำให้เรารู้จักเด็กเป็นรายบุคคลและให้การช่วยเหลือและพัฒนาเด็กไปตามความต้องการของเด็กแต่ละบุคคลโดยครูที่ปรึกษา ปัญหาจะส่งต่อครูปกครอง ครูแนะแนว
(3) ระบบกิจกรรมนักเรียน เป็นระบบที่ตอบสนองต่อพหุปัญญา (Multiple intelligence) คือ เด็กแต่ละคนมีความสามารถที่หลากหลาย ย่อมไม่สามารถที่จะตอบสนองให้นักเรียนพัฒนาพหุปัญญาได้ตามความสนใจของแต่ละคน รวมทั้งตอบสนองความต้องการของชุมชนด้วย
ระบบสนับสนุน แบ่งออกเป็น 3 ส่วน คือ
ส่วนที่ 1 กำหนดทิศทางองค์กร แบ่งเป็น 2 ระบบย่อย
(1) ระบบการนำองค์กร
(2) ระบบยุทธศาสตร์
ส่วนที่ 2 การบริหารจัดการ แบ่งเป็น 4 ระบบย่อย
(3) ระบบบริหารจัดการ
(4) ระบบการดูแลคุณธรรมจริยธรรมในวิชาชีพ
(5) ระบบพัฒนาบุคลากร
(6) ระบบชุมชนสัมพันธ์
ส่วนที่ 3 ระบบสารสนเทศ เป็นระบบที่เชื่อมโยงทุกระบบเข้าด้วยกัน
จากการบริหารจัดการดังกล่าวส่งผลให้โรงเรียนมีระบบประกันคุณภาพที่ดีสอดคล้องกับมาตรฐานการศึกษาขั้นพื้นฐาน ก็คงจะเป็นอีกแนวทางหนึ่งที่นำไปประยุกต์ใช้ได้นะคะ