เทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน

เทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน

เทคโนโลยี   (Technology)   มีความหมายมาจากคำ 2 คำ คือ  เทคนิค (Technique)  ซึ่งหมายถึง  วิธีการที่มีการพัฒนาและสามารถนำไปใช้ได้ และคำว่า ลอจิก (Logic) ซึ่งหมายถึงวิธีการปฏิบัติที่มีการจัดลำดับอย่างมีรูปแบบและขั้นตอนเพื่อที่จะทำให้เกิดประสิทธิภาพในเรื่องความเร็ว (Speed) ความน่าเชื่อถือ (Reliabld) และความถูกต้อง  ซึ่งคุณสมบัติที่กล่าวถึงนี้มีอยู่อย่างครบถ้วนในเครื่องคอมพิวเตอร์

                ลักษณะของเทคโนโลยีสามารถจำแนกออกได้เป็น 3 ลักษณะ

1.1. เทคโนโลยีในลักษณะของกระบวนการ ( ปฏิบัติ โดยเชื่อว่าเป็นกระบวนการที่เชื่อถือได้และนำไปสู่การแก้ปัญหาต่าง ๆ

1.2. เทคโนโลยีในลักษณะของผลผลิต (product) หมายถึง วัสดุและอุปกรณ์ที่เป็นผลมาจากการใช้กระบวนการทางเทคโนโลยี

1.3. เทคโนโลยีในลักษณะผสมของกระบวนการและผลผลิต (process and product) เช่น ระบบคอมพิวเตอร์ซึ่งมีการทำงานเป็นปฏิสัมพันธ์ระหว่างตัวเครื่องกับโปรแกรม

           ในปัจจุบันมีการนำเทคโนโลยีมาใช้ในวงการการศึกษา ที่เรียกว่า เทคโนโลยีทางการศึกษา (Educational Technology)  และเทคโนโลยียังมาเกี่ยวข้องกับการเรียนการสอนด้วยกัน  3  ลักษณะ  คือ

                1.  การเรียนรู้เกี่ยวกับเทคโนโลยี  (Learning  about  Technology)    ได้แก่เรียนรู้ระบบการทำงานของคอมพิวเตอร์  เรียนรู้จนสามารถใช้คอมพิวเตอร์ได้  เป็นต้น

                2.  การเรียนรู้โดยใช้เทคโนโลยี  (  Learning  by  Technology )  ได้แก่การเรียนรู้ความรู้ใหม่ และฝึกความสามารถ ทักษะ บางประการโดยใช้สื่อเทคโนโลยี  เช่น  การใช้คอมพิวเตอร์ช่วยสอน  (CAI)

                3.  การเรียนรู้กับเทคโนโลยี  (  Learning  with  Technology )  ได้แก่การเรียนรู้ด้วยระบบการสื่อสาร 2 ทาง  (interactive )  กับเทคโนโลยี   เช่น  การฝึกทักษะภาษากับโปรแกรมที่ให้ข้อมูลย้อนกมหาศาลลับถึงความถูกต้อง  เป็นต้น

                การเรียนรู้ในลักษณะที่  2  และ  3  เป็นสิ่งที่มีความสำคัญในการพัฒนาคุณภาพของมนุษญ์ที่มีคุณค่าถ้าครูไม่หลงทางเสียก่อน

 เทคโนโลยีที่มีบทบาทสำคัญต่อการเรียนการสอน  ดังนี้

 1. เทคโนโลยีที่เข้ามามีส่วนช่วยในเรื่องการเรียนรู้ ปัจจุบันมีเครื่องมือเครื่องใช้ที่ช่วยสนับสนุนการเรียนรู้หลายอย่าง มีระบบคอมพิวเตอร์ช่วยสอน (CAI) มีระบบมัลติมีเดีย (Multimedia) ระบบวิดีโอออนดีมานด์ (Video on Demand) วิดีโอเทเลคอนเฟอเรนซ์ (Video Teleconference) และอินเตอร์เน็ต (Internet)ก่อให้เกิดระบบการบริหารการศึกษาแบบใหม่ ๆ ขึ้น เป็นต้น ระบบเหล่านี้เป็นระบบสนับสนุนการรับรู้ข่าวสารและการค้นหาข้อมูลข่าวสารเพื่อการเรียนรู้

 2. เทคโนโลยีที่เข้ามาสนับสนุนการจัดการเรียนการสอน ในการจัดการศึกษาสมัยใหม่จำเป็นต้องอาศัยข้อมูลข่าวสารเพื่อการวางแผนการดำเนินการการติดตามและประเมินผลคอมพิวเตอร์

 3. เทคโนโลยีที่เข้ามาช่วยให้การสื่อสารระหว่างบุคคล  ด้านการศึกษาจำเป็นต้องอาศัยการสื่อสารระหว่างผู้สอนกับผู้เรียน   ผู้เรียนกับผู้เรียน เป็นต้น  ซึ่งจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในกระบวนการเรียนการสอน

การพัฒนาการเรียนการสอนโดยอาศัยสื่อและเทคโนโลยี จะต้องคำนึงถึงการพัฒนาที่เกี่ยวกับการเจริญงอกงามในตัวผู้เรียน เน้นทักษะการเลือกสารสนเทศ การวิเคราะห์ และสังเคราะห์ข้อมูลข่าวสาร เพื่อให้เกิดคุณค่าต่อการเรียนการสอน ครูต้องพัฒนาการสอนโดยเพิ่มทักษะการสืบค้นสารสนเทศให้กับนักเรียน และประเมินผลจากการนำมาใช้มากกว่าการจดจำเนื้อหา  เพื่อก่อให้เกิดกระบวนการเข้าใจมากกว่าการจดจำ 

 

รูปแบบกระบวนการเรียนการสอน

1.จัดกิจกรรมการเรียนการสอนโดยยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลางให้ผู้เรียนเกิดความรู้ ความคิดโดยฝึกการคิดวิเคราะห์ วิจารณ์อย่างมีเหตุผลการใฝ่หาความรู้ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ เพื่อนำไปใช้ในการพัฒนาตนเอง และแก้ปัญหาในชีวิตประจำวันอย่างเหมาะสม

2. จัดระบบเครือข่ายการเรียนรู้ให้เป็นแหล่งความรู้สำหรับการค้นคว้าหาความรู้ทุก ๆ ด้านที่ผู้เรียนต้องการ เช่น เครื่องคอมพิวเตอร์ ให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้พัฒนาตนเอง และพัฒนาสังคมและสิ่งแวดล้อมได้อย่างกว้าง-ขวาง

 3. จัดกิจกรรมทั้งในและนอกหลักสูตรโดยให้ผู้เรียนทำกิจกรรมที่ต้องเรียนในห้องเรียนให้เสร็จสิ้นและให้แบ่งเวลาทำกิจกรรมนอกห้องเรียนเพื่อเสริมประสบการณ์ทางสังคม   

 4. ปรับกระบวนการเรียนการสอน และเทคนิคการสอนของครูให้สอดคล้องกับเป้าหมายของการจัดการศึกษา เน้นให้ครูเป็นเพียงผู้อำนวยความสะดวกและชี้แนะ เป็นต้นแบบด้านคุณธรรม และจริยธรรมด้วย ส่วนผู้เรียนมีหน้าที่ทำการศึกษาค้นคว้า คิดและตัดสินใจด้วย

เทคโนโลยี เป็นสิ่งสำคัญและจำเป็นอย่างยิ่ง ต่อกระบวนการพัฒนาการศึกษา การวางแผนจัดการศึกษา และคุณภาพการจัดกิจกรรม การเรียน การสอนทุกระดับการศึกษาไทยในอนาคต โดยเฉพาะการศึกษาในยุคสารสนเทศที่ข่าวสารและข้อมูลต่าง ๆ สามารถส่งถึงกันได้อย่างไร้พรมแดน เทคโนโลยีที่สามารถนำมาใช้ปฏิรูปการศึกษา ขยายการศึกษาไปสู่ผู้ด้อยโอกาสในเมือง ชนบท และภูมิภาค และสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้มีดังต่อไปนี้

1.  เทคโนโลยีการประชุมทางไกล เป็นวิธีการจัดให้ผู้สอนจัดกิจกรรมการเรียนการสอนผ่านระบบโทรทัศน์ และวิทยุ จากสถานีแม่ที่ตั้งอยู่ห่างไกล ไปยังผู้เรียนที่รอรับสัญญาณอยู่ในสถานีลูกหลาย ๆ แห่งได้

2.เทคโนโลยีทางการศึกษา ปัจจุบันมีการจัดการศึกษาผ่านระบบดาวเทียมเป็นประโยชน์ต่อประชาชนในพื้นที่ห่างไกล เช่น  การจัดการศึกษาของโรงเรียนไกลกังวล

3.เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ทางการศึกษา ขณะนี้คอมพิวเตอร์ได้ถูกนำมาใช้ประโยชน์ในรูปการสอนและบริการการเรียนการสอน  คอมพิวเตอร์เป็นสื่อที่ส่งเสริมให้ผู้เรียนสามารถศึกษาหาความรู้ได้ ด้วยตนเองและเป็นกลุ่ม โดยการแสดงสีสันภาพ และเสียงออกมากระตุ้นให้ผู้เรียนตื่นตัวตลอดเวลา ไม่เบื่อหน่าย

4.เครือข่ายอินเตอร์เนต เป็นการเชื่อมโยงคอมพิวเตอร์เป็นระบบเครือข่ายเพื่อรับและส่งข้อมูล และในปัจจุบันนี้มีการจัดการศึกษาผ่านอินเตอร์เนตมากขึ้น

สรุป

จะเห็นได้ว่า เทคโนโลยี และการสื่อสารที่ทันสมัย ข่าวสารจากแหล่งต่าง ๆ สามารถส่งถึงกันได้อย่างแพร่หลายและรวดเร็ว การจัดการศึกษาในปัจจุบันและอนาคต จึงเน้นให้ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมในการจัดประสบการณ์ให้กับนักเรียน และรัฐต้องนำเอาเทคโนโลยี และสื่อสารใหม่มาพัฒนาคุณภาพ และประสิทธิภาพ การจัดการศึกษาให้กว้างขวาง อย่างไรก็ตามการจัดการเรียนการสอนโดยใช้เทคโนโลยี  สามารถจัดได้ไม่ค่อยน่าเป็นห่วงถ้าสถานศึกษามีงบประมาณสามารถจัดหาเครื่องคอมพิวเตอร์ได้  ส่วนการที่จะสอนให้ผู้เรียนใช้เทคโนโลยีได้นั้นก็ไม่ยาก  แต่สิ่งที่ขาดไม่ได้  คือ  Information หรือที่เรียกว่า  สารสนเทศ ที่จะเป็นเนื้อหาของการใช้เทคโนโลยี เพราะถ้าขาดข้อมูลสารสนเทศเพื่อใช้ในการเรียนรู้ แล้วจะทำให้ขาดการเชื่อมโยงกระบวนการเรียนรู้ให้เข้ากับเทคโนโลยีสารสนเทศ  ตัวระบบเทคโนโลยีก็ไร้ความหมายไม่มีประโยชน์

จากสิ่งที่กล่าวมาทั้งหมดต้องการบอกว่าการจัดการเรียนการสอนโดยใช้เทคโนโลยีนั้นในสมัยปัจจุบันนั้นมีความสำคัญมาก  โดยเฉพาะครูที่ต้องนำไปใช้กับผู้เรียนเพื่อปรับเปลี่ยนวิธีการสอนจากที่ให้เด็กท่องจำเพียงอย่างเดียวมาเป็นการให้ได้เรียนรู้ พัฒนาความคิดด้วยตนเอง ไม่เกิดความเบื่อหน่าย  น่าสนใจ  และเพื่อสนองความเจริญงอกงามของผู้เรียน  เข้ากับยุคสมัยที่เปลี่ยนแปลงอยูตลอด  ผู้เรียนสามารถเรียนรู้และเข้าสังคมในยุคปัจจุบัน  และสิ่งสำคัญในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนผ่านเทคโนโลยีผู้สอนจะต้องบอกถึงประโยชน์และโทษของสื่อเทคโนโลยีด้วยเพื่ที่ผู้เรียนสามารถปฏิบัตตนได้ถูกต้อง และสามารถนำความรู้ความสารถมาใช้ในการพัฒนาประเทศด้านต่าง ๆ ได้อย่างถูกต้อง

 

แหล่งอ้างอิง

แนวคิดเกี่ยวกับการใช้เทคโนโลยี http://schoolnet.nectec.or.th/library/create-web/10000/technology/10000-13144.html

เทคโนโลยีกับการเรียนการสอนhttp://psukm.psu.ac.th/km/component/option,com_simpleboard/Itemid,29/func,view/view,threaded/id,1138/catid,11/

  การบูรณาการเทคโนโลยีกับการสอน http://www.ipst.ac.th/magazine/mag123/123_42_44.pdf

เทคโนโลยีและการสื่อสารเพื่อการเรียนการสอน  http://learners.in.th/blog/monkarnn/139167

เทคโนโลยีและสื่อสารการศึกาฯ  http://www.school.net.th/libraary/create-web/100000/technology/100000-9100html

สรุปเทคโนโลยีการเรียนการสอน  http://learners.in.th/blog/muklis/91019

 

 

 

 

 

 

 

[นายประจักษ์ ปานอินทร์]