เสาร์คำ ปิยะ : เส้นทางชีวิตที่ไม่เคยรู้
นางเสาร์คำ ปิยะ
นางเสาร์คำ เกิดที่เมืองเชียงตุง ประเทศพม่า เมื่อวันที่ 15 มิถุนายน พ.ศ.2512 ปัจจุบัน อายุ 39 ปี (ปรากฏตามบัตรประจำตัวชุมชนบนพื้นที่สูง)
บิดา ชื่อ นายจาง ซูหลิน เกิดที่เมืองเชียงตุง ประเทศพม่า ไม่ทราบปีเกิด เสียชีวิต เมื่อปี พ.ศ.2515 (เท่าที่จำได้)
มารดา ชื่อ นางหงส์ เกิดที่เมืองเชียงตุง ประเทศพม่า ไม่ทราบปีเกิด
มีพีน้อง 6 คน นางเสาร์คำ เป็นบุตรคนที่ 4 พี่น้องทุกคนเกิดที่เมืองเชียงตุง ประเทศพม่า เช่นเดียวกัน
นางเสาร์คำใช้ชีวิตที่เมืองเชียงตุง กระทั่ง อายุ 12 ปี (พ.ศ.2524) ได้เดินทางเข้าประเทศไทย โดยเข้ามาทางด่าน อ.แม่สาย จ.เชียงราย พร้อมกับพี่สาว และได้มาทำงานรับจ้าง ที่ ถ.สาธุประดิษฐ์ จ.กรุงเทพฯ
เมื่ออายุ 15 ปี (พ.ศ.2527) ออกจากงานที่ ถ.สาธุประดิษฐ์ แล้วเดินทางกลับเมืองเชียงตุง ประเทศพม่าคนเดียว ไม่ได้เข้ามาในประเทศไทยอีก จนถึงอายุ 18 ปี (พ.ศ.2530) เดินทางเข้ามาทางด่านเดิมคนเดียว และขายของที่ตลาดแม่สาย อ.แม่สาย จ.เชียงราย
ปี พ.ศ.2535 ได้พบกับนายชัย แก้วเทศเจริญ ที่ อ.แม่สาย จ.เชียงราย และได้อยู่กินกัน นายชัย แก้วเทศเจริญ เกิดเมื่อวันที่ 2 เมษายน พ.ศ.2489 เลขประจำตัวประชาชน 3-1006-00644-48-4 ภูมิลำเนา 54 ซ.54(กาเคหะแห่งชาติ) แขวงคลองจั่น เขตบางกะปิ กรุงเทพฯ ระหว่างนี้ นางเสาร์คำ ขึ้น ๆ ลง ๆ ระหว่าง เชียงราย และ กรุงเทพฯ
อยู่กินกันได้ 3 ปี ทั้งสองมีบุตรสาว ชื่อด.ญ.กาญ แก้วเทศเจริญ เกิดวันที่ 15 สิงหาคม พ.ศ.2538
ปี พ.ศ. 2542 นางเสาร์คำได้รับการสำรวจเป็นบุคคลต่างด้าวมีถิ่นที่อยู่อาศัยชั่วคราวและได้รับทะเบียนประวัติและ บัตรประจำตัวชุมชนบนพื้นที่สูง โดยมีเลขประจำตัว คือ 6-5701-71001-64-0 ที่ ต.บ้านดู่ อ.เมือง จ.เชียงราย นางเสาร์คำก็ถือบัตรดังกล่าวเรื่อยมา
หลังจากที่นางเสาร์คำอยู่กินกับนายชัย แก้วเทศเจริญ ได้ประมาณ 13 ปี ทั้งสองก็จดทะเบียนสมรสกัน เมื่อวันที่ 8 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2548 ณ สำนักทะเบียนอำเภอพาน จังหวัดเชียงราย เลขทะเบียนที่ 51/40793
เมื่อ ปี พ.ศ.2550 ได้มีการดำเนินการเปลี่ยนบัตรประจำตัวของคนต่างด้าวประเภทต่าง ๆ ให้มาเป็นบัตรประเภทเดียวกัน สีเดียวกัน คือ บัตรผู้ไม่มีสัญชาติไทย (บัตรสีชมพูแข็ง) นางเสาร์คำ ปิยะ จึงไปดำเนินการเปลี่ยนบัตรดังกล่าว ทำให้ทราบว่าบัตรประจำตัวชุมชนบนพื้นที่สูงที่ตัวเองถืออยู่มิใช่บัตรที่ถูกต้องตามกฎหมาย ทางอำเภอจึงไม่ดำเนินการเปลี่ยนบัตรให้ และแสดงว่านางเสาร์คำ ปิยะ ไม่มีชื่ออยู่ในรัฐไทย
เมื่อปลายปี 2550 นางเสาร์คำจึงไปขอรับการสำรวจเป็นผู้ไม่มีสถานะทางทะเบียน ที่ อ.พาน จ.เชียงราย เพราะนางเสาร์คำ ปิยะ มีพี่สาวที่เป็นคนต่างด้าวมีสิทธิอาศัยชั่วคราว ที่อ.พาน แต่ก็ไม่ได้รับการสำรวจดังกล่าว เพราะทางผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านเรียกเงินนางเสาร์คำ ปิยะ เรื่องการสำรวจถึง 20,000บาท แต่นางเสาร์คำไม่มีเงินให้
ช่วงเดือน พ.ค. 2551 - มิ.ย. 2551 มีการสำรวจจัดทำทะเบียนประวัติและเอกสารแสดงตนสำหรับบุคคลที่ไม่มีชื่อยู่ในระบบทะเบียนราษฎร นางเสาร์คำ ปิยะ ได้ขอเข้ารับการสำรวจแต่ก็ถูกปฏิเสธด้วยเหตุผลเดิม
บันทึกปากคำโดย อัจฉรา สุทธิสุนทรินทร์
วันที่ 16 มิถุนายน พ.ศ.2551
ความเห็น (6)
ควรมาเขียนต่อ ในส่วนการแก้ไขปัญหา
ควรบันทึกว่า เรื่องราวของเสาร์คำมาสู่ความรับรู้ของเราอย่างไรด้วยนะคะ
ควรมีชื่อเสาร์คำใน "ชื่อบันทึกด้วยนะคะ"
อ.แหววตั้งชื่อให้ว่า "เสาร์คำ ปิยะ : เส้นทางชีวิตที่ไม่เคยรู้"
เปลี่ยนเสียตามนี้ จะเอาไปอ้างในวิจัย
อัจฉรา สุทธิสุนทรินทร์, เสาร์คำ ปิยะ : เส้นทางชีวิตที่ไม่เคยรู้, บันทึกภายใต้โครงการคลินิกกฎหมายเพื่อคนที่มีปัญหาสถานะบุคคลตามกฎหมาย, คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, เมื่อวันที่ ๑๘ มิถุนายน พ.ศ.๒๕๕๑
http://gotoknow.org/blog/stateless-in-bkk/188789
อ้างอิงอย่างนี้นะคะ
เมื่อมีความคืบหน้า ก็ต้องมาบันทึกต่อ และส่ง URL ให้มวลมิตรด้วยนะคะ
อันนี้คือ work process ของเรา ตกลงไหมคะ
ขอบคุณสำหรับคำแนะนำค่ะ