"น้องม่อน"นักวิจัยรุ่นเยาว์ ศึกษาสีสกัดจากเปลือกแก้วมังกร
การย้อมผ้าโดยใช้สีที่สกัดจากพืชในธรรมชาติถือเป็นภูมิปัญญาของคนไทยที่มีมาช้านาน อีกทั้งยังปลอดภัย ไม่ก่อให้เกิดมลพิษต่อสิ่งแวดล้อมเหมือนการย้อมสีด้วยสารเคมี
แก้วมังกร เป็นผลไม้ที่เปลือกมีสีเข้ม สด เหมาะที่จะนำมาสกัดสีเพื่อนำไปย้อมผ้า น้องม่อน น.ส.ถนอม บวรนันทเดช นักเรียนทุนโครงการพัฒนาและส่งเสริมผู้มีความสามารถพิเศษทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (พสวท.) สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) ชั้นม.6 โรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย จังหวัดสงขลา จึงสนใจศึกษาโดยทำเป็นโครงงานวิทยาศาสตร์ เรื่อง การย้อมผ้าฝ้ายโดยใช้สีสกัดจากเปลือกแก้วมังกร เพื่อหาประสิทธิภาพของสารตัวทำละลายที่จะนำมาสกัดสีจากเปลือกแก้วมังกร หาความสามารถในการย้อมสีผ้า และหาประสิทธิภาพของสารช่วยยึดสีให้ติดกับผ้า
การทดลองเริ่มจากนำเปลือกแก้วมังกรสด 300 กรัม ปั่นให้ละเอียดแล้วแบ่งออกเป็นสามส่วน นำไปสกัดสีด้วยน้ำ เอทานอล และเฮกเซน จากนั้นนำสารละลายสีที่สกัดได้ไปทดสอบการย้อมผ้าและการติดสี ขั้นตอนสุดท้ายทดสอบการใช้สารช่วยยึดสีชนิดต่างๆ เพื่อให้สีติดผ้าคงทน ได้แก่ สารละลายของ NaCl, KAI(SO), Na CO และ BaCl
ผลการทดลองพบว่าเอทานอลเป็นตัวสกัดที่ทำให้สีที่ได้จากเปลือกแก้วมังกรมีความเข้มข้นมากที่สุด เพราะสีจากเปลือกแก้วมังกรละลายออกมาได้มากกว่าตัสกัดจากน้ำ ส่วนเฮกเซนสกัดสีไม่ได้การศึกษาและเปรียบเทียบผลจากการย้อมผ้าด้วยสารละลายสีที่สกัดจากเปลือกแก้วมังกร พบว่าผ้าฝ้ายที่ย้อมโดยสารละลายสีที่สกัดเอทานอลให้สีเข้มและสม่ำเสมอมากกว่าผ้าฝ้ายที่ย้อมโดยสารละลายสีที่สกัดจากน้ำ เนื่องจากสารละลายสีที่สกัดจากเอทานอลมีความเข้มมากกว่าสารละลายสีที่สกัดจากน้ำ แต่เมื่อนำผ้าที่ผ่านกระบวนการย้อมจากสารสกัดสีทั้งสองไปล้างผ่านน้ำพบว่าสีไม่ติดผ้า เนื่องจากโมเลกุลของผ้าและสีไม่สามารถยึดติดกันได้ โมเลกุลของสีจึงละลายหลุดไปกับน้ำ ขั้นตอนสุดท้ายศึกษาและเปรียบเทียบความคงทนของสีผ้าหลังจากการย้อมโดยใช้สารช่วยยึดสีที่ต่างกัน จากผลการทดลองพบว่า NaCl เป็นสารช่วยยึดสีที่ทำให้สีติดผ้าได้ดีที่สุดเมื่อทดสอบโดยนำผ้าที่ย้อมไปล้างผ่านน้ำ ทั้งนี้เนื่องจาก NaCl จะเข้าไปแทรกตัวอยู่ระหว่างเนื้อผ้าและอาจเกิดเป็นสารประกอบเชิงซ้อนที่เป็นตัวกลางจับกับผ้าและตัวสี ทำให้สีติดทนบนเนื้อผ้า ซึ่งยังต้องศึกษาในระดับโครงสร้างต่อไป
จากการทดลองนี้ เราสามารถนำเปลือกแก้วมังกรมาใช้ประโยชน์ในการย้อมผ้าได้ อีกทั้งยังเป็นการนำวัสดุเหลือใช้ มาทำให้เกิดประโยชน์อย่างคุ้มค่า หรือจะนำไปใช้ทำกระดาษ ทำอินดิเคเตอร์ก็น่าสนใจเช่นกัน
น้องม่อนให้ทรรศนะถึงการเรียนวิทยาศาสตร์ว่า ชอบเรียนวิชาชีววิทยามากที่สุด เพราะเป็นวิชาที่น่าสนใจ และเป็นเรื่องใกล้ตัวเราที่สุด เป้าหมายในอนาคตคือการได้เป็นนักวิจัย คิดค้นสิ่งใหม่ๆ
ส่วนปรัชญาในการดำเนินชีวิตคือ "ตัวเองเป็นตัวกำหนดชะตาชีวิตของตัวเอง
www.whitemedia.org/wma/content/view/902/6/
ปลูกทีไร ไม่มีลูกเลยครับ
อยากทราบว่าดินที่สมควรปลูกแก้วมังกรต้องเป็นสภาพดินอย่างไรบ้างคะ จำเป็นต้องเป็นเฉพาะที่แถบภูเขาไม๊ แล้วสภาพดินที่ไม่อยู่ใกล้ภูเขาปลูกแล้วจะได้ผลดีไม๊คะ
จำหน่ายพันธุ์แก้วมังกร กิ่งละ 10 - 15 บาท
สนใจติดต่อ ศุภกิจ 08-1985-2591
ปลูกได้ทั้งดินร่วน ดินดำ ดินลูกรัง ไม่จำเป็นต้องอยู่เชิงเขา สภาพพื้นดินต้องไม่มีน้ำท่วมขัง แก้วมังกรเป็นพืชทนต่อสภาพแห้งแล้ง ต้องการน้ำในปริมาณที่ไม่มากนัก ช่วงออกลูกต้องการช่วงแสงปริมาณ 6 - 8 ชั่วโมง ต่อวัน จึงจะทำให้แก้วมังกรมีรสชาดดี
อยากได้แผนการสอนการปลูกแก้วมังกร มีไหมค่ะ
ถ้ามีส่งให้หน่อยนะคะ ขอบคุณค่ะ
อยากติดต่อผู้ผลิตต้นพันธ์แก้วมังกรถ้ามีต้นพัธ์โทฯกลับ 085 - 4620762 ด้วย