ดอกเข็มกับวันครู
อีกไม่กี่วันก็เปิดเทอม เมื่อเปิดเทอมเด็กๆก็จะมีพิธีไหว้ครูกัน..แล้วทุกครั้งแม่ๆพ่อๆก็จะเดินหาหญ้าแพรก ดอกเข็มแล้วก็ดอกมะเขือ เตรียมทำพุ่มดอกไม้พร้อมธูปเทียน เตรียมให้ลูกไหว้ครู แล้วก็มีหลายเสียงถามกันว่าทำไมต้องดอกเข็ม ดอกมะเขือแล้วก็หญ้าแพรกด้วยนะ...
ในปี พ.ศ. 2499 จอมพล ป. พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรี และประชาชน กรรมการอำนวยการคุรุสภา กิตติมศักดิ์ ในสมัยนั้นได้กล่าวคำปราศรัยต่อที่ประชุมครูทั่วประเทศ และได้เสนอแนะว่า
"เนื่องจากครูเป็นผู้มีบุญคุณและเป็นผู้ให้แสงสว่างในชีวิตของเราทั้งหลาย ครูจึงควรมีสักวัน ในวันหนึ่งสำหรับได้บรรดาลูกศิษย์ทั้งหลายได้มีโอกาสแสดงความเคารพสักการะ จะเห็นว่าในวันสำคัญอื่นๆ เช่น วันปีใหม่ และวันสงกรานต์ พวกเราก็จะแสดงความเคารพสักการะต่อญาติๆ ทั้งที่มีชีวิตอยู่และที่เสียชีวิตไปแล้ว และยังทำบุญเพื่ออุทิศส่วนกุศลให้ญาติผู้ล่วงลับไปแล้วอีกด้วย และเนื่องจากครูของเรามีบทบาทสำคัญถัดจากบิดามารดา ข้าพเจ้าจึงใครที่เสนอความคิดนี้ต่อประชุมนี้และขอร้องให้พวกท่านไปพิจารณาในหลักการ หวังว่าทุกคนคงจะไม่ขัดข้อง"
จากแนวความคิดนี้กอปรกับความเห็นของครูที่แสดงออกทางสื่อมวลชน ล้วนเรียกร้องให้มีวันครู เพื่อให้เป็นวันแห่งการรำลึกถึงความสำคัญของครู ในฐานะที่เป็นผู้เสียสละ ประกอบคุณงามความดี เพื่อประโยชน์ของชาติและประชาชนเป็นอันมาก ที่ประชุมคุรุสภาให้มีวันครู เพื่อที่จะได้ประกอบพิธีระลึกถึงคุณบูรพาจารย์ ส่งเสริมความสามัคคีระหว่างครู และเพื่อส่งเสริมความเข้าใจอันดีระหว่างครูกับประชาชน
ดังนั้นในวันที่ 21 พฤศจิกายน พ.ศ. 2499 คณะรัฐมนตรีจึงมีมติให้วันที่ 16 มกราคมของทุกๆปี เป็น "วันครู" และการจัดงานวันครู ได้มีขึ้นเป็นครั้งแรกเมื่อวันที่ 16 มกราคม พ.ศ. 2500 และให้ดำเนินเรื่อยมาทุกปี นับตั้งแต่บัดนั้นมา โดยจัดให้มีขึ้นพร้อมกันทั่วประเทศ
ดอกมะเขือ เป็นดอกที่โน้มต่ำลงมาเสมอ ไม่ได้เป็นดอกที่ชูขึ้น คนโบราณจึงกำหนดให้เป็นดอกไม้สำหรับไหว้ครู ไม่ว่าจะเป็นครูดนตรี ครูมวย ครูสอนหนังสือ ก็ให้ใช้ดอกมะเขือนี้ เพื่อศิษย์จะได้อ่อนน้อมถ่อมตนพร้อมที่จะเรียนวิชาความรู้ต่างๆ นอกจากนี้มะเขือยังมีเมล็ดมาก ไปงอกงามได้ง่ายในทุกที่ เช่นเดียวกับหญ้าแพรก
หญ้าแพรก เป็นหญ้าที่เจริญงอกงาม แพร่กระจายพันธ์ ไปได้อย่างรวดเร็วมาก หญ้าแพรกดอกมะเขือจึงมีความหมายซ่อนเร้นอยู่ คนโบราณจึงถือเอาเป็นเคล็ดว่า ถ้าใช้หญ้าแพรกดอกมะเขือไหว้ครูแล้ว สติปัญญาของเด็กจะเจริญงอกงามเหมือนหญ้าแพรกและ ดอกมะเขือนั่นเอง
ดอกเข็ม เพราะดอกเข็มนั้นมีปลายแหลม สติปัญญาจะได้แหลมคมเหมือนดอกเข็ม และก็อาจเป็นได้ว่า เกสรดอกเข็มมีรสหวาน การใช้ดอกเข็มไหว้ครู วิชาความรู้จะให้ประโยชน์กับชีวิต ทำให้ชีวิตมีความสดชื่นเหมือนรสหวานของดอกเข็ม
วันนี้29 พ.ค.2551 นำดอกเข็มสีขาวดอกแรกที่ปลูกเองจากเมล็ดมาฝากค่ะ
ความเห็น (9)
ดอกเข็มแหลม แทนปัญญา บรรดาศิษย์
ครูตั้งจิต หล่อเหลา เกลากลึงเกลี้ยง
ให้อ่อนหวานถ้อยคำทุกสำเนียง
รู้พอเพียง สืบสกุล รุ่นปู่ตา
- สวัสดีวันหยุดคะอาจารย์ พิสูจน์ ที่มีกลอนดีๆมาฝากด้วย
มีวัตถุมงคลที่สำคัญในพิธีไหว้ครูอีก ๑ อย่างครับได้แก่ ข้าวตอก คือข้าวสารนำไปคั่วให้สุก เมล็ดจะบานและมีกลิ่นหอม สอนให้ผู้ไหว้ครู ให้ยอมรับการอบรมสั่งสอน ยอมให้เคี่ยวเข็นด้วยความเคารพเหมือนข้าวที่ถูกคั่ว เพื่อจะได้บานคือมีความรู้เจริญงอกงาม มีกลิ่นหอมคือมีเสน่ห์ในสังคมต่อไป
- สวัสดีค่ะ
- เคยเจอไหม บางทีนักเรียนหอบดอกกุหลาบเป็นช่อใหญ่ มาไหว้ครูน่ะ (นึกว่ามาขอความรัก) ส่วนใหญ่เป็นเด็กมัธยม
- บางทีก็เป็นพวงมาลัยมะลิ (หอมเชียว)
- จะมีนักเรียนสักกี่คนนี่จะเข้าใจความหมายของสิ่งที่ใช้ไหว้ครู
- ขอบคุณ นายประจักษ์ มากค่ะ ความรู้เรื่องข้าวตอก ไม่เคยรู้มาก่อนเลย
- ถามลูกก็ไม่รู้เรื่องข้าวตอกค่ะ เพราะหนังสือเรียนไม่บอกไว้
- ปีนี้จะเริ่มเตรียมให้ลูก ให้ครบค่ะ
- สวัสดีค่ะคุณ lovefull เด็กสมัยใหม่ก็อาจหลงลืมความสำคัญวัฒนธรรมเดิมๆของไทยด้วยนะค่ะ
- อาจคิดว่าอุตส่าห์สรรหาสิ่งที่ดีที่สุดมาให้คุณครู..ดอกกุหลาบเอย ดอกมะลิเอย..นี่ล่ะค่ะ
ดอกเข็มเป็น
ดอกที่สวย
มากๆๆๆ
คะ
คุณ วา1114 ยินดีที่แวะมาเที่ยวดูดอกเข็มนะจ้ะ
- ขอแสดงความยินดีกับดอกเข็มดอกแรกของคุณศศิชลครับ งดงามอย่างนี้ สื่อสะท้อนการเอาใจใส่ขอเจ้าของ ดอกเข็มเลยมีความหมายเป็น 'ดอกความพากเพียร' ด้วยเลยนะครับ
- อ่านแล้วประทับใจ ได้ความรู้ตั้งหลายมิติ เป็นการทำกิจกรรมอันเล็กน้อยที่เราทำได้กับมือ ให้มีความหมายและคุณค่ามากมายทั้งต่อเราเอง ผู้อื่น รวมไปจนถึงความเชื่อมโยงกับสังคมในวงกว้าง เห็นความเป็นศิลปะของชีวิตเป็นอย่างยิ่ง จากบันทึกนี้เลยนะครับ
- เวลานึกถึงวันครู ก็นึกถึงดอกรักด้วยครับ ผมเคยอยู่โรงเรียนบ้านนอก ที่หนองบัว นครสวรรค์ ทั้งโรงเรียนเรียนประถมและโรงเรียนมัธยม เวลาถึงวันไหว้ครูและหล่อเทียนเข้าพรรษา ก็จะพากันถีบจักรยานไปเก็บดอกรักมาทำพานดอกไม้ไหว้ครูและบูชาพระ
- ได้ความรู้ต้นเรื่องอีกส่วนหนึ่งของวันครูของสังคมไทยด้วยนะครับ เลยนำเอาเรื่องโรงเรียนวันครู ที่อำเภอหนองบัว นครสวรรค์มาฝากด้วยครับ ขอคารวะและรำลึกถึงคุณครูและผู้ทำหน้าที่ความเป็นครูทุกรูปแบบ ทั้งของสังคมและชุมชนทุกระดับด้วยนะคับ http://gotoknow.org/blog/civil-learning/233623
- ขอบคุณคุณครู นาย วิรัตน์ คำศรีจันทร์ ที่เติมใจให้พองโตอีกครั้ง
- แล้วก็ดีใจมากค่ะที่เจอคนบ้านเดียวกัน..คนนครสวรรค์เหมือนกัน
- ขอบคุณมากๆ กับเรื่องราวที่น่าสนใจที่คุณครูนำมาฝากค่ะ