นักศึกษาฝึกงานบางคนมาฝึกงานด้วยความสนใจ อยากใช้เวลาว่างช่วงปิดเทอมให้เกิดประโยชน์ ส่วนบางคนต้องมาฝึกงานตามหลักสูตร กลุ่มหลังนี้ส่วนใหญ่จะต้องมีการประเมินผลหลังจบการฝึกงาน เพื่อให้มหาวิทยาลัยรับทราบว่าฝึกงานผ่านหรือไม่ผ่าน ส่วนใหญ่ก็คงไม่มีใครที่มาฝึกงานแล้วจะไม่ได้ผ่าน เพียงแต่จะต่างกันก็ตรงที่ผลงานที่ได้ จะเป็นผลงานที่ที่ทำงานได้ประโยชน์ ได้นำไปใช้จริงหรือไม่ หรือเป็นเพียงการฝึกฝีมือเล่นๆ พอฝึกงานจบก็เก็บใส่ตู้ไว้ ไม่มีใครนำไปใช้อะไรได้ อาจเนื่องจาก ผลงานไม่สมบูรณ์ โปรแกรมมี bug หรือไม่มีการเขียนรายงานที่ดี ทำให้คนที่จะมาใช้ต่อ ใช้ไม่ได้ จะตามแก้ก็ขี้เกียจ แก้ไม่ถูก บทเรียนอย่างหนึ่งที่ได้หลังจากมีนักศึกษาฝึกงานมาหลายรุ่นก็คือ ต้องตั้ง deadline ก่อนวันจบการฝึกงานอย่างน้อย 2 อาทิตย์ เผื่อเวลาสำหรับการทดสอบโปรแกรม เขียนรายงานและแก้ไขรายงาน มิเช่นนั้น แต่ละคนก็อาจส่งโปรแกรมที่ไม่ได้ผ่านการทดสอบอย่างดี ไปใช้จริงๆ ก็มีปัญหา ส่วนเรื่องการเขียนรายงานนั้นใช้วิธีบังคับให้ทำไปเขียนไปทุกวัน (ใช้ wiki เป็นเครื่องมือ) ห้ามมาบ่นทีหลังว่าไม่มีเวลาปั่นรายงาน
กลับมาพูดถึงเรื่องที่จั่วหัวไว้ การติดสินบนมันมาเกี่ยวอะไรกับนักศึกษาฝึกงานด้วย สืบเนื่องมาจากนักศึกษาคนหนึ่งต้องการให้ได้คะแนนประเมินผลการฝึกงานที่ดีเพื่อช่วยเกรดของตัวเอง จึงเขียนอีเมลมาหาเราให้ช่วยประเมินให้ดีด้วย (ความจริงนักศึกษาคนนี้ก็ประพฤติตัวดี ตั้งใจทำงาน แม้จะขาดทักษะ จึงทำงานได้ช้าไปบ้าง) น้องแกเล่นเขียนมาขอตรงๆ และตบท้ายว่า "ยินดีทำงานให้โดยไม่รับค่าตอบแทน" โอ้... พูดไม่ออกเลยเรา ยังงี้มันเรียกติดสินบนใช่มั้ย น้องเอ๋ย...การกระทำเช่นนี้มันไม่สมควรเลย ยังไงซะเงินเบี้ยเลี้ยง มันก็จิ๊บจ๊อย (วันละ 150 บาท) อีกอย่างก็ไม่ใช่เงินของพี่ มันเป็นเงินขององค์กร จะติดสินบนทั้งที ... ไม่ใช่ ไม่ใช่ ไม่ใช่ เพราะเหตุนี้ (เราไม่ได้เห็นแก่เงินย่ะ) ยังไงซะพี่ก็ต้องประเมินไปตามเนื้อผ้าอยู่แล้ว อยากให้คะแนนดี ก็จงตั้งใจทำงานต่อไปซิ ทำงานดีก็ได้คะแนนดีอยู่แล้ว ข้อนี้ไม่ต้องบอกก็ควรจะรู้ เราก็เลยเรียกมาตักเตือนหนึ่งยก หวังว่าคงสำนึกและจะไม่ไปพูดจาอย่างนี้กับอาจารย์คนอื่นๆ เพื่อขอเกรดอีกนะ คิดซะว่าเป็นความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ของเด็ก และเมื่อรู้แล้วก็อย่าทำอย่างนี้อีก