ทำอย่างไร..เมื่อจะปลูกต้นไม้แห่งความคาดหวัง

          เครื่องมือชิ้นนี้ได้เรียนรู้จากทีมของศูนย์การเรียนรู้โจ้โก้ มูลนิธิฮักเมืองน่าน นำโดย "น้องแป้ง"  ซึ่งได้ใช้หาความคาดหวังจากผู้เข้าร่วมการสัมมนาเครือข่ายเกษตรยั่งยืน เมื่อวันที่ 27 กุมภาพันธ์ 2549 ณ อบต. น้ำเกี๋ยน หลักการก็เป็นแนวเดียวกันกับการหาความคาดหวังของผู้เข้าร่วมการอบรม/สัมมนา  ซึ่งโดยทั่วๆ ไปที่เราพบเห็นก็คือ

• เตรียมบัตรคำแล้วแจกให้กับผู้เข้าร่วมทุกคนได้เขียนความคาดหวัง
• เขียน 1 บัตร ต่อ 1 ความคาดหวัง
• ผู้อำนวยความสะดวก รวบรวมบัตรคำแล้วนำมาจัดกลุ่มความคาดหวัง

          แต่ที่ได้เห็นและได้ทำในวันนี้ คือ (ดูรูปประกอบ)

                                         

• เตรียมบัตรคำที่ตัดเป็นรูปหัวใจ ขนาดประมาณ 3-4 นิ้ว
• แจกบัตรคำให้ผู้เข้าร่วม ทุกคนเขียนความคาดหวัง
• นำบัตรคำมาจัดกลุ่มของความคาดหวัง
• เขียนคำหลักของกลุ่มบัตรคำลงบนกระดาษฟาง ค่อนไปทางด้านบน ห่างกันพอสมควร
• นำบัตรคำติดรอบๆ คำหลักนั้นๆ ให้เป็นลักษณะคล้ายพุ่มไม้
• ต่อเติมด้านล่าง ด้วยการวาดรูปต้นไม้ ก็จะได้ต้นไม้แห่งความคาดหวังที่แปลกและสื่อความหมายไปอีกรูปแบบหนึ่ง
• ประเมินและทบทวนผลการจัดกิจกรรม ว่าสอดคล้องกับความคาดหวัง เป็นระยะๆ

                                         

          วิธีการหรือเครื่องมือเล็กๆ เหล่านี้ (หลายท่านอาจเห็นว่าไม่มีอะไรแปลกใหม่) มีอยู่มากมายและแฝงอยู่ในตัวคนที่ทำงานกระบวนการ ในอดีตผมก็ไม่ค่อยได้นึกถึง แต่เมื่อเห็นวิธีการของวันนี้ ก็ได้เกิดความคิดขึ้นมาว่า การจะทำหน้าที่เป็นวิทยากรกระบวนการหรือจะคุณอำนวยก็แล้วแต่ เราควรฝึกการใช้เครื่องมือ ควรเรียนรู้และสะสมประสบการณ์เหล่านี้ไว้  และฝึกฝนให้ช่ำชอง พร้อมที่จะนำไปปรับใช้ในการทำงานจริงของเราอยู่ทุกขณะ  แม้บางครั้งเราจะรู้แล้วเห็นแล้ว แต่ยังไม่ได้ลงมือทำ ก็จะไม่เชี่ยวชาญหรือมีแนวทางประยุกต์ใช้หรือพัฒนาเครื่องมือชิ้นนั้นๆ ได้เลย เพราะยังไม่ได้ลงมือทำ

บันทึกมาเพื่อการ ลปรร.ครับ

วีรยุทธ  สมป่าสัก 27/02/49