ชัยค์ผู้หักล้างเหตุผลของลุง(ตอนจบ)

 

ข้าพเจ้าไปสมัครเข้าเรียนที่วิทยาลัย  ผู้เขียนใบสมัครให้ข้าพเจ้าคือนักวิชาการอาวุโสชัยค์อับดุลมุตตอลิบ  บัตตะฮฺ  ข้าพเจ้ายังจำได้ว่าข้าพเจ้าจะต้องกรอกมัซฮับที่นักเรียนสังกัด  ความจริงแล้วข้าพเจ้าจะบอกว่า ข้าพเจ้าถือมัซฮับชาฟิอีย์ ตามชาวบ้านในหมู่บ้านของข้าพเจ้า แต่ชัยค์ชิงพูดขึ้นมาก่อนว่า  “ ชัยค์ยูซุฟ เธอจะว่าอย่างไร หากเธอจะถือมัซฮับหะนะฟีย์เหมือนฉัน ”  ข้าพเจ้ากล่าวว่า  “ ได้ครับ ขออัลลอฮฺงประทานสิริมงคล  ข้าพเจ้าจะถือมัซฮับเหมือนท่าน ”  ฉนั้นข้าพเจ้าจึงถือมัซฮับหะนะฟีย์โดยบังเอิญ

ที่วิทยาลัยตอนตอ  และวิทยาลัยหัวเมืองทั่วไปทั้งหมด นักเรียนเลือกมัซฮับได้สามมัซฮับทั้งชาฟิอีย์ หะนะฟีย์และมาลิกีย์   ส่วนมัซฮับหัมบะลีย์ มีสอนที่กรุงไคโรเพียงแห่งเดียวเท่านั้น   นักเรียนที่เลือกเรียนมัซฮับนี้จะได้ของชำร่วยเป็นขวัญกำลังใจ  เนื่องจากไม่ค่อยมีนักเรียนให้ความสนใจ  ตามปรัชญาของอัซฮัร ที่ไม่ให้มีมัซฮับใดไม่มีผู้เรียนแม้ว่าจะมีจำนวนน้อยนิดก็ตาม

มัซฮับชะฟิอีย์แพร่หลายแถบเมืองชายทะเล   มาลิกีย์แพร่หลายแถบที่ราบสูง  ส่วนหะนาฟีย์มีผู้ถือแพร่หลายตั้งแต่เริ่มมีการสถาปนาราชวงศ์อุษมานียะฮฺ  และเป็นมัซฮับหลักที่ใช้อ้างอิงในการพิพากษาของศาลชะรีอะฮฺ      

เราได้ไปขอใบรับรองจากฝ่ายปกครอง เริ่มจากรองกำนันและกำนัน  รองกำนันเป็นคนเตร่งครัดศาสนา ชื่อ ชัยค์คิฎร์ อบูชาดีย์  ขณะที่ท่านเซ็นใบรับรอง ท่านกล่าวแก่ลุงว่า “ ลุงอะหมัด  ข้าพเจ้าเชื่อว่าหลานท่านคนนี้   จะเป็นผู้ที่มีความสำคัญในอำเภอฆ๊อรบียะฮฺ ” ลุงกล่าวว่า ขอให้อัลลอฮฺตอบรับความปรารถนาดีของท่าน ”

ข้าพเจ้ายังจำได้  ภายหลังจากนั้นเป็นเวลาหลายปี  ขณะนั้นข้าพเจ้ากำลังเรียนมัธยมปลาย  ผู้คนในตำบลและในตอนตอต่างกล่าวถึงข้าพเจ้า  ข้าพเจ้ากล่าวคุตบะฮฺตามมัสยิด และปราศรัยเนื่องในโอกาสต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในงานไว้อาลัยคนตาย  ข้าพเจ้าเจอชัยค์คิฎร์อีกครั้ง  ท่านกล่าวว่า  เธอคงจำได้ ฉันกล่าวว่า   เธอจะเป็นผู้ที่มีความสำคัญในอำเภอฆ๊อรบียะฮฺ   แต่ตอนนี้ฉันจะพูดว่า  จะเป็นผู้ที่มีความสำคัญระดับประเทศอียิปต์

หลังจากข้าพเจ้ายื่นใบสมัคร ก็ถึงกำหนดเวลาสอบเข้า มีการสอบสัมภาษณ์ท่องจำอัลกุรอาน  คณิตศาสตร์และเขียนตามคำบอก    ข้าพเจ้าสอบผ่านทั้งหมด ขอสรรเสริญต่ออัลลอฮฺ  วิทยาลัยส่งจดหมายแจ้งผู้ปกครองของข้าพเจ้าว่า  นาย.......สอบผ่าน  ให้มาวิทยาลัยวันที่...........พร้อมแต่งกายด้วชุดยูนิฟอร์มอัซฮัร  คือ สะระบั่นและเสื้อโต๊บกากูละฮฺ  พวกเราซึ่งมาจากตำบลศุฟต์ตุรอบที่ไปสมัครเรียนที่วิทยาลัยตอนตอมีจำนวนแปดคน ส่วนใหญ่สอบเข้าได้ แม้ว่ามีบางคนจะสอบตกในปีถัดๆมาก็ตาม  บางคนจบแค่ระดับประถมศึกษา  บางคนพอจบระดับมัธยมปลายก็ออกไปทำงานราชการ

ช่วงนี้ชาวบ้านมักจะให้ข้าพเจ้านำละหมาดที่ออกเสียงดัง  โดยเฉพาะละหมดศุบห์ของเดือนรอมะฎอน โดยเฉพาะอย่างยิ่งละหมาดเช้าวันศุกร์ เพราะข้าพเจ้าอ่านซูเราะฮฺสะญะดะฮฺทั้งหมด ในขณะที่อิหม่ามอื่นๆ มักจะอ่านเพียงช่วงอายะฮฺสะญะดะฮฺเท่านั้น  ข้าพเจ้ามักจะรู้สึกซาบซึ้งต่อคำมั่นสัญญาในอัลกุรอาน บางครั้งข้าพเจ้าร้องให้น้ำตาไหล  ทำให้ผู้ที่ละหมาดตามพากันร้องให้ตามเสียงระงม

ข้าพเจ้ายังจำได้ อายะฮฺหนึ่งที่ข้าพเจ้าซาบซึ้งคือ

 

"وَإِذَا سَمِعُوا مَا أُنْزِلَ إِلَى الرَّسُولِ تَرَى أَعْيُنَهُمْ تَفِيضُ مِنَ الدَّمْعِ مِمَّا عَرَفُوا مِنَ الْحَقِّ يَقُولُونَ رَبَّنَا آمَنَّا فَاكْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِينَ" المائدة:83

 

เราตระเตรียมสิ่งของเพื่อเดินทางไปยังเมืองตอนตอที่วิทยาลัยตั้งอยู่  ซึ่งเป็นอำเภอเมืองของจังหวัดฆ๊อรบียะฮฺ เมืองใหญ่อันดับสามของประเทศอียิปต์รองจากไคโรและอเล็กซานเดรีย

สิ่งของที่เราเตรียมในการเดินทางช่วงใหม่นี้ได้แก่ ตะกร้าใส่ของที่ใส่ของจำเป็นบางอย่าง เช่น  ขนมปังข้าวสาลีแห้ง  ขนมปังชนิดก้อนเล็กๆ  ที่นิยมกันในชนบทอียิปต์ส่วนใหญ่  ไข่ และน้ำมันพืช  เพื่อประหยัดค่าใช้จ่าย  ข้าพเจ้าจะไม่ซื้อของนอกจากเท่าที่จำเป็น  และเสื้อผ้าอีกสองชุดไม่รวมที่สวมใส่อยู่  ข้าพเจ้ามีเสื้อผ้าอยู่แค่นี้เท่านั้น  นอกจากนั้นก็เป็นหมวกและพู่สำหรับผ้าสะระบั่น     ส่วนเสื้อโต๊บข้าพเจ้าเพิ่งมีตอนเรียนชั้นปีที่หนึ่งมัธยมปลาย และผ้าห่มหยาบหนาประหนึ่งมีหนามทิ่มแทง ไม่นิ่มเหมือนผ้าห่มปัจจุบัน และหมอนที่ใช้หนุนนอน

ข้าพเจ้าพาสิ่งของเหล่านี้ไปยังสถานีรถไฟ โดยมีลูกของลุงช่วยพาไปส่งยังสถานีรถไฟศุฟต์ตุร๊อบ แล้วต่อไปยังสถานีตอนตอ แล้วไปยังบ้านหรือห้องที่เราจะอยู่ โดยข้าพเจ้าให้คนรับจ้างแบกหามพาไป เท่าที่จำได้ข้าพเจ้าให้ค่าจ้างเขาหนึ่งเปียส

ยูซุฟ  อับดุลลอฮฺ  อันนัจญาร์ ลูกของป้า ซึ่งกำลังเรียนอยู่ชั้นมัธยมปลายปีที่สี่ ที่นั่นได้ล่วงหน้าไปก่อนแล้ว เขาเช่าห้องไว้ให้เราในราคา 18 เปียส อยู่ด้วยกันสามคน คือ ลูกของป้า  ข้าพเจ้า และเพื่อนร่วมชั้นปีที่หนึ่ง ซึ่งเป็นญาติข้าพเจ้า คือ  มันศูร อัสสะอีด ศอกร์

ห้องเช่าอยู่ชั้นหนึ่ง  พื้นเป็นดิน ลูกของป้ามีเสื่อหนึ่งผืนที่ข้าพเจ้าพามา เราปูใช้ร่วมกัน  เราไม่มีสิทธิใช้ห้องส้วมของบ้านนอกจากในยามฉุกเฉิน  โดยเราต้องใช้ห้องส้วม  ห้องน้ำและที่ซักผ้าที่ทางอำเภอโดยเจ้าหน้าที่ดูแลความสะอาดและวินัยจัดเตรียมไว้ให้ ในนั้นมีทั้งน้ำเย็น  น้ำร้อน  สิ่งเหล่านี้อยู่ห่างจากห้องเช่าเราเพียงไม่กี่ก้าวเดิน  เป็นความโปรดปรานของอัลลอฮฺที่ให้แก่เรา    บริการของอำเภอเหล่านี้จัดไว้บริการประชาชนในเขตพื้นที่คนยากจน เป็นความก้าวหน้าที่ไม่มีที่เปรียบได้แม้ในระยะหลังก็ตาม

เราอาศัยอยู่ในห้องเช่านั้นไม่กี่เดือนจึงย้ายออกไปเช่าห้องอื่นในเขตหรือซอยเดียวกัน  ห้องใหม่นี้สภาพดีกว่าห้องเดิมมาก  ประกอบด้วยห้องสองห้อง เป็นพื้นไม้ ทั้งสองห้องมีระเบียง ค่าเช่าเดือนละ  21 เปียส  เราจ่ายคนละ  7  เปียส

 

ตอนต่อไป ช่วงชีวิต ชั้นประถมปีที่หนึ่ง   ไปงานเมาลิดและท่องมะตัน ( หมายถึง บทสรุปวิชาต่างๆ )