พัฒนาทักษะวิทย์และการคิดด้วยโครงงาน ตอนที่ 2
จะเริ่มต้นสอนให้ผู้เรียนทำโครงงานวิทยาศาสตร์ได้อย่างไร
ขั้นแรก..........คุณครูต้องฝึกให้ผู้เรียนช่วงชั้นที่ 2 (รวมกลุ่ม 3 คน) ช่วยกันคิด " ตั้งคำถาม " ที่ผู้เรียนสนใจจะศึกษาค้นคว้า อย่างน้อย 10 คำถาม ตัวอย่างเช่น
- น้ำซาวข้าวสามารถนำมาทำความสะอาดกระจกใสได้หรือไม่
- แม่น้ำเน่าเสียเกิดจากสาเหตุอะไร
- ถ่านไม้สามารถนำมาดับกลิ่นในตู้เย็น หรือตู้เสื้อผ้าได้หรือไม่
- ต้องการปอกเปลือกมะเขือเทศให้ง่าย จะทำอย่างไร
- วิธีรักษากลิ่นฉุนและรสเผ็ดของพริกไทย
- เราจะทราบได้อย่างไรว่าไข่ฟองไหนดี ฟองไหนเสีย
- วิธีเผามันเทศทั้งหัวให้สุกเร็ว จะทำอย่างไร
- ถ้าไฟฟ้าเกิดดับกระทันหัน หากไม่มีตะเกียงและเทียนไขจะหาสิ่งใดแทนได้บ้าง
- ใบเตยสามารถนำมาดับกลิ่นในตู้เสื้อผ้าได้หรือไม่
- ใบข่อยสามารถนำมาใช้แทนแปลงสีฟันได้หรือไม่
ขั้นที่ 2...........คุณครูให้ผู้เรียนคิดตอบคำถามที่ต้องการศึกษาค้นคว้าด้วยตนเอง หรืออาจสอบถามจากพ่อแม่ ผู้รู้ หรือค้นคว้าจากหนังสือหรือจาก Internet ตัวอย่างคำตอบของผู้เรียนระดับ ช่วงชั้น 2 อาจเป็นดังนี้
- ได้ เพราะน้ำซาวข้าวสามารถกำจัดคราบสกปรกได้
- แม่น้ำเน่าเสียเกิดจากการกระทำของมนุษย์ เช่น ทิ้งขยะลงแม่น้ำ
- ได้ เพราะถ่านไม้สามารถดูดกลิ่นเหม็นได้
- ใช้ส้อมเสียบมะเขือเทศแล้วจุ่มลงในน้ำร้อน
- เก็บพริกไทยไว้ในภาชนะที่ปิดสนิทแล้วนำไปใส่ในตู้เย็น
- นำไข่ใส่ลงในถ้วยน้ำเย็น ไข่จะจม ถ้าไข่เสียไข่จะลอย
- ใช้ตะปูตัวโต ๆ ที่สะอาดเสียบเข้าไปในหัวมัน 2-3 ตัว
- นำน้ำมันพืชสำหรับทำอาหาร มาใส่ถ้วยเล็ก ๆ แล้วนำเชือกใส่ลงไปในถ้วยให้ปลายเชือกโผล่ออกมา จุดไฟแล้วนำไปวางหน้ากระจกเงา จะทำให้มีแสงสว่างมากขึ้น
- ได้ เพราะใบเตยมีกลิ่นหอมจึงดับกลิ่นได้
- ได้ เพราะใบข่อยสามารถทำให้ฟันขาวสะอาดได้
หมายเหตุ
การฝึกให้ผู้เรียนตั้งคำถามใน ขั้นแรก และ 2 สำหรับผู้เรียนช่วงชั้นที่ 1 อาจใช้วิธีกำหนดสถานการณ์ให้ผู้เรียนฝึกตั้งคำถาม และตอบคำถาม ดังนี้
..........ครูกำหนดสถานการณ์ที่สนใจและเหมาะสมกับผู้เรียน และให้ผู้เรียนฝึก......คิดตั้งคำถาม และ คิดหาคำตอบ (กลุ่ม 3 คน) ตัวอย่างเช่น
" เด็กชายต้นไม้.....สังเกตว่า ต้นกุหลาบที่บ้านมีแมลงมากัดกิน จึงอยากจะนำพืชสมุนไพรมาใช้กำจัดศัตรูพืชแทนยาฆ่าแมลงซึ่งเป็นสารเคมี โดยไปศึกษาจากพ่อแม่ ปู่ย่า ตายาย "
ขั้นที่ 3 ............คุณครูให้ผู้เรียน เลือกคำถามที่สนใจมากที่สุด มา 1 เรื่อง และตั้งชื่อเรื่องที่ต้องการศึกษา หรือ การฝึกตั้งชื่อโครงงาน วิทยาศาสตร์ (เอาให้น่าฟัง น่าคิด น่าติดตาม.........นะคะ)
วันนี้เอาไว้แค่นี้ก่อนนะคะ.......งานเยอะค่ะช่วงนี้.......พบกันใหม่ตอนที่ 3...........เมื่อเลือกเรื่องที่สนใจจะทำโครงงาน และตั้งชื่อโครงงานที่กิ๊บเก๋..........ได้แล้ว ต่อไปเราจะออกแบบการทดลองกันอย่างไร.........
ความเห็น (11)
- น่าสนใจมากเลยค่ะ แนวการสอนวิทยาศาสตร์ของอาจารย์
- ครูที่โรงเรียนของครูอ้อย ก็สอนวิทยาศาสตร์เก่งหลายท่านค่ะ
ครูอ้อยรออ่านตอนต่อไปนะคะ
2. ทุกวันนี้ครูเราทำผลงานวิชาการส่วนมากจะใช้การจัดการเรียนรู้แบบโครงงาน
3. ขอบคุณมากค่ะ
เรียนท่านศึกษานิเทศก์ สพท.เชียงใหม่เขต 1
ตอนนี้นักเรียนช่วงชั้นที่ 1 (ป.3)ของดิฉันกำลังทำโครงงานวิทยาศาสตร์ เรื่อง "ธูปจากพืชสมุนไพรไล่ยุงร้าย" คงจะได้ขอความกรุณาจากท่านช่วยให้คำแนะนำด้วยนะคะ
บล็อคของท่านมีประโยชน์มากต่อครูน้อยๆ อย่างดิฉันค่ะ
ขอขอบคุณ.....คุณครู.....พานโฮม และ....พคพร ที่ให้ความสนใจเรื่อง...การสอนโครงงานวิทยาศาสตร์อย่างง่าย...... ศน.นรา....ตั้งใจช่วยคุณครูประถมศึกษาที่ไม่ได้เรียนจบมาทางวิทยาศาสตร์ และสอนทุกกลุ่มสาระฯ ในช่วงชั้นที่ 1 และ 2 โดยเฉพาะค่ะ.........แล้วจึงให้แนวทางการพัฒนาสู่นวัตกรรม (ผลงานทางวิชาการ)
2. ขอความกรุณาอาจารย์ช่วยลงการจัดการเรียนรู้ด้วยโครงงานวิทยาศาสตร์ของช่วงชั้นที่ 4 ด้วยค่ะ
3.การขอผลงานทางวิชาการ ครูเชี่ยวชาญ ดิฉันก็ทำผลงานทางวิชาการเกี่ยวกับ การจัดการเรียนรู้ด้วยโครงงานวิทยาศาสตร์เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิทยาศาสตร์และกระบวนการคิดวิเคราะห์ค่ะ ดิฉันพึ่งส่งผลงานด้านที่ 3 เมื่อวันที่ 27 กันยายน 2550 ค่ะ
4. ขอบคุณค่ะ
จากคุณครูพิศมัย พานโฮม โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
เรียนน้องพิสมัย
ต้องขอขอบคุณที่สนใจ และทำผลงานทางวิชาการเกี่ยวกับโครงงาน และขอโทษด้วยที่เขียนตอนที่ 3 ช้าไปเพราะต้องทำภารกิจที่สำคัญยิ่งให้แก่ อ.3 เชิงประจักษ์ (วิทย์) รุ่น 2 ค่ะ
ขออวยพรให้น้องประสบผลสำเร็จ วิทยฐานะเชี่ยวชาญ สมกับความมุ่งมั่น ตั้งใจ
ศน.นราวัลย์
พิศมัย พานโฮม
น้องสาวคนนี้ได้อ่านเกี่ยวการพัฒนาทักษะกระบวนการคิดด้วยโครงงานวิทยาศาสตร์ตอนที่ 3 มีสาระความรู้ที่ดีมากๆ
ขอบคุณมากนะค่ะ
อ่านงานของอาจารย์แล้วมีความสนใจมาก อยากได้แนวในการดำเนินการเพราะสอนในช่วงชั้นที่2 โครงงานเป็นสิ่งที่นักเรียนไม่ค่อยอยากทำและตัวหนูเองอยากทำผลงานเรื่องนี้มาก แต่ใช้เกณฑ์ใหม่ ท่านศน.มีคำแนะนำดีมั๊ยค่ะ ยังไงส่งเอกสารให้หนูบ้างนะคะ หนูสอนที่บุรีรัมย์คะ ขอบคุณนะคะ
เรียน ท่านศน.ที่เคารพ
หนูเพิ่งย้ายโรงเรียนไปสอนโรงเรียนที่มีเฉพาะเด็กประถม ท่านอาจารย์พอจะมีกิจกรรมแปลกๆ พอที่จะให้เด็กชั้น ป.4-ป.6 เล่นในกิจกรรมชุมนุมบ้างไหมเจ๊า
ขอขอบพระคุณล่วงหน้า
ครูแถวๆแม่ริมเองเจ๊า
หนูพึ่งย้ายมาเป็นครูประถม ไม่รู้ว่าจะสอนโครงงานด้วยวิธีการง่ายๆ ให้เด็กช่วงชั้นที่ 2 เข้าใจอย่างไร พอเห็นข้อความของอาจารย์หนูจะลองนำไปใช้ค่ะ ขอขอบคุณมาล่วงหน้ามากเลยค่ะ
ครูวิทย์xit5,
เป็นประโยชน์มากเลยคะเป็นการเริ่มการสอนโครงงานอย่างแท้จริง