การฝึกให้นักเรียนเป็นนักคิด นอกจากเรื่องการจัดการเรียนการสอนแล้ว ควรให้ความสำคัญกับการจัดบรรยากาศห้องเรียนที่ส่งเสริมให้นักเรียนได้คิดมากขึ้นด้วย ตอนที่ไปดูงานที่ประเทศอังกฤษ แถบ Devon เขาเป็นโรงเรียนที่เน้นเฉพาะทาง(scpcial school) คือ มีการจัดการเรียนการสอนปกติ แต่จะเน้นพิเศษในเรื่องที่โรงเรียนมีจุดเด่นเป็นพิเศษ โรงเรียนเหล่านี้จะจัดเป็นโรงเรียนที่เป็นศูนย์ฝึกอบรม(training schoo) ให้กับโรงเรียนใกล้เคียงด้วย ประเด็นที่อยากบอกเล่าให้เห็นการเป็นโรงเรียนที่ส่งเสริมการคิดมีดังนี้
1. ในชั้นเรียนมี่เขาจัดเป็นห้องเรียนเฉพาะวิชา เขาจัดสภาพแวดล้อมในชั้นเรียนที่เกี่ยวเนื่องกับวิชานั้น ๆ มีภาพประกอบ มีคำสำคัญที่ใช้ในวิชานั้น และมีเครื่องไม้เครื่องมือครบครัน ห้องเรียนศิลปะจึงมีคำสำคัญ เช่น colour, texture, pattren ถ้าเป็นห้องเรียนแห่งการคิดก็ต้องมีพวกเครื่องมือช่วยคิด พวก chart, diagrame มีคำสำคัญเกี่ยวกับการคิด
2. การจัดการเรียนการสอนที่เน้นกระบวนการ(process) มากกว่าผลิตหรือชิ้นงาน(product) การสอนศิลปะก่อนที่จะให้นักเรียนได้ลงมือปั้นรูปเหมือน นักเรียนต้องเรียนเกี่ยวกับกายวิกาคของคนก่อน โดยวาดภาพเหมือน การศึกษาส่วนต่าง ๆ ของใบหน้าจากนิตยสารต่าง ๆ สุดท้ายจึงให้ลงมือปั้น
การสอนการคิดก็ดั่งเดียวกัน ต้องมองการสอนเป็นกระบวนการ ไม่ใช่ผลิตสุดท้ายเท่านั้น
สวัสดีครับ คุณครูหนุ่ม ขออนุญาตแลกเปลี่ยนเรียนรู้ด้วยครับ ในประเด็นสุดท้ายที่ว่า การสอนการคิด ก็ดั่งเดียวกัน ต้องมองการสอนเป็นกระบวนการ ไม่ใช่ผลผลิตขั้นสุดท้ายเท่านั้น...แนวคิดดังกล่าว ก็โอเคครับ สำหรับคนที่มีมุมมองในเรื่องนี้อย่างถูกต้อง แต่ในสภาพความเป็นจริง แนวคิดดังกล่าว ก็อาจจะมีคนตีความผิดก็ได้ครับ คือ ตีความเข้าตัว มีเรื่องจริงให้เห็น คือ มีโรงเรียนหนึ่ง บอกว่าในการเรียนการสอนเขาไม่เน้นเนื้อหา แต่จะเน้นกระบวนการ ดังนั้น จึงไม่มีหนังสือ ไม่มีตำรา ไม่มีเอกสาร สอนไปให้เด็กได้กระบวนการก็พอแล้ว เนื้อหาอะไรก็ได้ สอนเนื่อหาไปนิดๆหน่อยๆก็พอ พอเด็กได้กระบวนการแล้ว เด็กก็จะนำกระบวนการไปแสวงหาความรู้เอง..นี่คือเรื่องจริงนะครับ และบางครั้งท่านศึกษานิเทศก์บางท่านก็ชอบย้ำเสียเหลือเกินว่า การสอนแบบปฏิรูป จะไม่เน้นเนื้อหา แต่จะเน้นที่กระบวนการ บางครั้ง มันอาจไปเข้าทางคุณครูบางท่านที่ไม่ขยันสอนก็ได้นะครับ และก็มีแล้วด้วยครับ(คือ สอนน้อยๆ อ้างไม่เน้นเนื้อหา) ก็ขอฝากคุณครูหนุ่มในประเด็นนี้ด้วยนะครับ..ขอบคุณครับ
เรียน ท่านครูหนุ่ม