การจัดการความรู้ในสถานศึกษา

บทความข้อ 3 เรื่อง การจัดการความรู้ในสถานศึกษา การศึกษาเป็นสิ่งสำคัญที่สุด ที่จำทำให้เกิดการเรียนรู้ เพื่อปรับตัวและเผชิญหน้ากับการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วได้อย่างเหมาะสม ใช้ชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข มุ่งหวังให้การจัดการศึกษาเป็นไปเพื่อพัฒนาคนไทยทุกคนให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ ทั้งด้านร่างกาย จิตใจ สติปัญญา มีความรู้และคุณธรรม จริยธรรม ในการดำรงชีวิตอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข  ผู้เรียนทุกคนมีความสามารถในการเรียนรู้ และพัฒนาตนเองได้ กระบวนการเรียน การสอนและการจัดการเรียนรู้ ต้องส่งเสริมให้ผู้เรียนเกิดพัฒนาขึ้นตามธรรมชาติ ตามความสนใจและความถนัด ตลอดจนการฝึกทักษะให้เผชิญกับเหตุการณ์ต่าง ๆ เพื่อแก้ปัญหา ผสมผสานความรู้ด้านต่าง ๆ ตามสัดส่วนที่สมดุล และ สอดแทรกคุณธรรมไว้อย่างต่อเนื่อง การปฏิรูปด้านการศึกษา จึงเน้นให้นักเรียนเป็นศูนย์กลางของการเรียนรู้ โดยมีสถานศูนย์กลางมุ่งเน้นให้ประชาชนในชุมชน รวมถึงผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในระบบการศึกษาเข้ามามีส่วนร่วมในการจัดการเรียนการสอนมากยิ่งขึ้น  สถานศึกษาจึงต้องจัดสภาพแวดล้อม บรรยากาศ และองค์ประกอบเสริมอื่น ๆ ให้เป็นแหล่งความรู้การจัดการศึกษา แหล่งความรู้ต่าง ๆ จึงต้องพัฒนาองค์การให้สอดคล้องกับความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น โดยปรับเปลี่ยนการดำเนินงานทุกส่วน ทั้งด้านทัศนคติ ค่านิยม และความเชื่อพื้นฐานของสมาชิก เพื่อเป็นกรอบในการเปลี่ยนแปลงอย่างสอดคล้องกับโครงสร้าง กระบวนการ กลยุทธ์ ศักยภาพของบุคคล วัฒนธรรมองค์การ รวมไปถึงกับการพัฒนาทางเลือกซึ่งตรงกับคำว่า “องค์กรแห่งการเรียนรู้”
            องค์กรแห่งการเรียนรู้  เป็นองค์กรที่มุ่งเน้นและจูงใจให้สมาชิกทุกคนมีความกระตือรือร้นที่จะพัฒนาตนเองอยู่ตลอดเวลา เพื่อศักยภาพของตนเองและขององค์กร ทั้งนี้ เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วทั้งในด้านเศรษฐกิจ สังคม การเมือง วัฒนธรรม ภายใต้สภาวะที่เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว และยากแก่การพยากรณ์ว่าจะเกิดอะไรขึ้น แต่ละคนจึงต้องพัฒนาตนเองให้เป็นบุคคลที่เรียนรู้อยู่ตลอดเวลา เพราะความรู้ที่เคยมีมาในอดีตถูกท้าทายโดยความรู้ใหม่เกิดขึ้นตลอดเวลา
                การจัดการความรู้ในโรงเรียน เป็นวิธีการ หรือแนวทางหนึ่งที่จะช่วยให้โรงเรียนสามารถพัฒนาให้เป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ที่บรรลุวัตถุประสงค์   โดยนำความรู้ของแต่ละคนที่มีอยู่รอบ ๆ ตัว และที่มีอยู่ในตัวเองมารวบรวมเป็นวิธีการปฏิบัติงานที่ดีที่สุด (Best Practice : BP) เพื่อนำมาแก้ปัญหาที่เกิดจากการปฏิบัติงาน และการนำความรู้ที่เป็นภูมิปัญญาและประสบการณ์ แลกเปลี่ยนเรียนรู้ หรือสร้างความรู้ใหม่ และนำมาบันทึกไว้ในรูปสื่อต่าง ๆ ซึ่งจะเป็นประโยชน์สูงสุดต่อการทำงานขององค์กร (พ.ร.บ. พ.ศ. 2542 กระทรวงศึกษาธิการ.  การบริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐานที่เป็นนิติบุคคล.  กรุงเทพฯ : 2546 หน้า 33)