การพัฒนางานทันตฯ ของกลุ่มสูงอายุ ควบคู่ไปกับงานของสำนักส่งเสริมสุขภาพ รวมทั้งร่วมกับ ศูนย์อนามัย และจังหวัด ... ส่วนนี้เป็นความตั้งใจที่จะให้มีการพัฒนาทั้งส่วนกลาง และส่วนภูมิภาค อาจลึกไปจนถึง PCU และระดับที่ปฏิบัติงาน กิจกรรมกลาง ที่ขณะนี้กระทรวงสาธารณสุขลงกิจกรรม ฟันเทียมพระราชทาน ไว้อย่างกว้างขวาง ซึ่งผลที่ได้คือ ผู้สูงอายุมีฟันเทียม (ฟันปลอม) ได้ใส่กันมากขึ้น แต่ก็เจาะจงไปที่ฟันเทียมที่มีการสูญไปมากกว่า 16 ซี่ เพราะกลุ่มนี้ยังมีจำนวนมาก จึงขอให้บริการก่อน การส่งเสริมสุขภาพ ซึ่งเป็นหัวใจของการป้องกันไม่ให้เกิดโรค ถ้าเกิดขึ้นได้ เราก็จะสามารถลดการฟื้นฟูสุขภาพยามชราไปได้เยอะหมอสุปราณี (หมอแหวว) ได้เล่าถึงความคิดที่พยายามสร้างงานนี้ว่า "สิ่งที่เราทำเริ่มต้นก็คือ พยายามคัดเลือกจาก (1) ศูนย์อนามัยที่สมัครใจดำเนินงาน (2) เป็น Best practice model ในงานผู้สูงอายุของกรมอนามัย จึงได้ศูนย์อาสาสมัครมา 3 ศูนย์ ได้แก่ ศูนย์อนามัยที่ 4 ราชบุรี, ศูนย์อนามัยที่ 5 นครราชสีมา และ ศูนย์อนามัยที่ 10 เชียงใหม่"
"การทำงานเริ่มปีนี้ มีหัวใจของการทำงานอยู่ที่
- ต้องบูรณาการงาน เข้ากับนโยบายของกรมอนามัย ... กรมอนามัยกำหนดโครงการใหญ่ๆ ของปีนี้ ทั้งสิ้น 10 โครงการ สูงอายุก็เป็นโครงการหนึ่งในนั้น
- ความเชื่อมโยงกับ Setting ที่จะบูรณาการไปกับสำนักส่งเสริม ... ที่เราเห็นๆ ก็คือ ชมรมผู้สูงอายุ, Home Health Care และวัดส่งเสริมสุขภาพ
- หัวข้อ หรือประเด็นของสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุ ที่จะต้องจัดการแก้ไข ... มี เรื่องการสูญเสียฟัน, พฤติกรรมการกินอาหาร ทั้งที่กินได้ และกินไม่ได้, โรคในช่องปากที่พบในผู้สูงอายุ คือเรียกว่า ระยะ severe หรือระยะที่เกือบจะแก้ปัญหาอะไรไม่ได้อยู่แล้ว, ผู้สูงอายุก็ยังมีโรคทางระบบ และมีบางโรคที่มาเกี่ยวข้อง และมีผลกับสุขภาพช่องปาก และขณะเดียวกัน ก็มีโรคในช่องปากที่มีผลต่อโรคทางระบบด้วย ทั้ง 2 ทาง นอกจากนั้นในผู้สูงอายุก็อาจพบมะเร็งในช่องปากค่อนข้างสูง เพราะว่าอาจจะเป็นมานานแล้ว หรืออะไรก็ตาม แต่เพิ่งมาเห็นผลในวัยสูงอายุ และยังมีเรื่องความพิการ หรือศักยภาพในการดูแลช่วยเหลือตนเองไม่ได้ เข้ามาเกี่ยวข้อง
- ในเรื่องการเสริมในเรื่องบริการ ขณะนี้บริการที่ชัดเจน คือ โครงการฟันเทียมพระราชทาน แต่ก็เป็นเรื่องของการบริการในผู้สูงอายุที่ทำให้มีการเคี้ยวอาหารได้ ก็ยังไม่ใช่การส่งเสริมสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุที่แท้จริงสักเท่าไร
เราจึงเริ่มมาระดมประสบการณ์ ความคิด และข้อเสนอแนวทาง ช่องทางการทำงานของภาคีเครือข่ายกรมอนามัย เพื่อที่จะพัฒนา สรรหา รวมรวม หรืออะไรก็ตาม ถึงความเป็นไปได้ของรูปแบบ หรือระบบ หรืออื่นๆ ที่จะเป็นช่องทางการพัฒนางานส่งเสริมสุขภาพช่องปากในผู้สูงอายุขึ้นให้มากขึ้น"
ใครมีประสบการณ์ดีๆ มาแบ่งปันความรู้กัน ก็จะยินดีมากๆ ค่ะ
ลองให้สมาชิกของทีม ไปหาผู้สูงอายุ (เกิน ๗๐) ที่ฟันดี สัมภาษณ์วิธีปฏิบัติในการดูแลฟัน ตั้งแต่เด็ก มาจนเป็นผู้ใหญ่ และสูงอายุ เอามาเล่าในบล็อก จะเป็นประโยชน์มากครับ ควรหาทางส่งเสริมสุขภาพช่องปากของผู้สูงอายุโดยให้ผู้สูงอายุที่สุขภาพช่องปากดีเป็นผู้เล่า หรือให้คำแนะนำ
วิจารณ์ พานิช
แบบนี้ก้อต้องฝึกให้กับเด็กสิค่ะถ้าจะมาแนะนำให้กับคนแก่ด้วยกันคงจะไม่มีประโยชน์แล้วเพราะว่ามันก็เลยเวลามานาแล้วคงแก้ไขอะไรไม่ได้นอกจากดูแลฟันที่มีอยู่ให้ยังคงสภาพเหมือนเดิม ส่วนถ้าไม่มีฟันแล้วก็คงต้องพึ่งฟันปลอม จริงไหมค่ะ
ดีคะเห็นความสำคัญของผู้สูงอายุ