ตลาดนัดความรู้กรมส่งเสริมการเกษตร 2550 (3)

ศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง

ขอเล่าต่อถึงเรื่องราวของชุมชนตำบลวังตะกอ อำเภอหลังสวน จังหวัดชุมพร  ที่กำนันประวิทย์ ภูมิระวิ ได้นำเสนอในห้องเสวนาย่อยเมื่อวันที่ 18 กันยายน 2550 ว่า เมื่อแผนชีวิตชุมชนที่ชาวบ้านร่วมกันกำหนดไว้ได้รับการยอมรับแล้ว กิจกรรมต่างๆ ก็เริ่มดำเนินการในลักษณะ "พื้นที่เป็นตัวตั้ง ชุมชนเป็นศูนย์กลาง ชาวบ้านเป็นเจ้าของ" มีจุดหมายปลายทาง คือ พึ่งตนเองได้ อยู่ดีกินดีมีสุข โดยมีศูนย์เรียนรู้เพื่อเรียนรู้แบบครบวงจร ที่มีกิจกรรมหลากหลายเกื้อกูลกันในรูปแบบเกษตรผสมผสาน ประกอบด้วย

1. การจัดการน้ำโดยใช้ทำนบที่เป็นวัสดุในท้องถิ่น เก็บน้ำไว้ใช้ในช่วงแล้ง และบำบัดน้ำเสียโดยการใช้ธรรมชาติ มีหอยเชอรี่ ผักกระเฉด บอน

2. เลี้ยงหมูลานเพื่อบริโภค ขาย และมูลหมูทำปุ๋ย

3. เลี้ยงวัว กำจัดวัชพืช ใช้หนี้ และมูลวัวทำปุ๋ย

4. ปลูกไผ่หวานให้ร่มเงา กินหน่อ ใช้สอย กรองอากาศ ยึดหน้าดิน

5. เพาะเห็ดฟาง เห็ดนางฟ้า โดยใช้ทลายปาร์ม และเมื่อเก็บเกี่ยวแล้วใช้ทลายปาล์มนั้นเป็นปุ๋ย

6. เลี้ยงกบรักษาสิ่งแวดล้อมและบริโภค

7. ทำนาข้าวไว้กิน

8. หอยเชอรี่ไว้ช่วยกรองน้ำ

9. เลี้ยงเป้ดไว้กินไข่ เนื้อและรักษาสมดุลหอยเชอรี่ในแหล่งน้ำ

10. เลี้ยงปลาไว้กิน ขายปลา และขาย "ความเป็นปลา"

11. ปลูกไม้ผลไว้กิน

12. ปลูกไม้ยืนต้นไว้ใช้สอย เป็นบำนาญชีวิต

          กิจกรรมเกษตรผสมผสานดังกล่าว เป็นบทเรียนสำหรับชาวบ้านที่จะเข้ามาเรียนรู้การทำงานแบบเกื้อกูลกัน โดยมีเป้าหมายในการลดต้นทุนการผลิตลง 90 % ภายใต้สมดุลธรรมชาติ

         นอกจากกิจกรรมในฟาร์มศูนย์เรียนรู้แล้ว กิจกรรมกลุ่มอาชีพต่างๆ ภายในตำบลวังตะกอล้วนยึดหลักการเกื้อกูลกันด้วยเช่นกัน เช่น กลุ่มผลิตน้ำส้มควันไม้ ร้านค้าชุมชน โรงผลิตน้ำดื่ม การทำเครื่องเบญจรงค์ และเครื่องป้นดินเผาเพื่อสืบสานภูมิปัญญา ทำนบกั้นน้ำราคาถูก การสร้างบ้านให้กับคนที่ไม่มีที่อยู่ การปลูกสมุนไพรในป่าชุมชน ฯลฯ

         จุดเปลี่ยนวิธีคิดของคนวังตะกอที่เปลี่ยนกลับมาสู่ธรรมชาติตามเส้นทางเศรษฐกิจพอเพียง คือ "วิกฤติจากราคาและผลิตผลปาร์มน้ำมัน" ทำให้คนส่วนใหญ่ต้องกลับมาคุยกันเพื่อหาทางแก้ปัญหาและใช้ประโยชน์จากปาล์มน้ำมัน จึงทดลองใช้รูปแบบของการเกษตรที่หลากหลายตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งมีหน่วยงานมาสนับสนุนบูรณาการเข้ากับภูมิปัญญาท้องถิ่นและทรัพยากรที่มีอยู่บนพื้นฐานการมีส่วนร่วมของคนในชุมชน

[สิงห์ ป่าสัก]

• สวัสดีครับพี่มัลลิกา
• ขอบคุณมากครับที่บันทึกมาแลกเปลี่ยน