สวัสดีค่ะเพื่อนๆ ชาว
gotoknow พบกับสาระความรู้เรื่องประวัติศาสตร์
โบราณคดี
และพิพิธภัณฑสถานวิทยากับพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ
ชุมพร กันอีกแล้วนะคะ
ในปัจจุบันนี้เพื่อนๆ
คงเห็นแล้วนะคะว่าเรามีสิ่งของเครื่องใช้ไฮเทคโนโลยีมากมาย
และยังมีการพัฒนาคุณภาพเพื่อตอบสนองความต้องการของมนุษย์อย่างไม่หยุดยั้ง
ถ้าเราหันกลับไปมองในอดีตจะเห็นได้ว่าบรรพบุรุษของเราช่างเฉลียดฉลาด
รู้จักนำสิ่งที่มีอยู่ในธรรมชาติมาดัดแปลงเป็นเครื่องมือเครื่องใช้ต่างๆ
อย่างง่ายและพัฒนารูปแบบให้ใช้งานได้หลากหลายและมีความสวยงามมากขึ้น
วันนี้เราจะพาเพื่อนๆ ย้อนกลับไปสมัยก่อนประวัติศาสตร์ค่ะ
ยุคนี้มนุษย์ยังไม่รู้จักตัวหนังสือ
หรือตัวอักษรค่ะ
และข้อมูลที่เรานำมาเสนอนี้เป็นการแบ่งโดยใช้เครื่องมือเครื่องใช้เป็นหลักค่ะ
สมัยก่อนประวัติศาสตร์ แบ่งได้
ดังนี้
๑. สมัยหิน หรือยุคหิน
(Stone
Age) คือ
-สมัยหินเก่า (Old
Stone Age
หรือ Palaeolithic
Period) ประมาณ ๕๐๐,๐๐๐ ถึง ๑๐,๐๐๐
ปี
-สมัยหินกลาง (Middle
Stone Age หรือ
Esolithic Period)ประมาณ ๑๐,๐๐๐ ถึง
๖,๐๐๐
ปี
-สมัยหินใหม่
(New
Stone Age
หรือ Neolithic Period
)ประมาณ ๖,๐๐๐ ถึง
๔,๐๐๐ ปี
๒. สมัยสำริด
หรือยุคสำริด (Bronze
Age ) ประมาณ ๔,๐๐๐ ถึง ๒,๕๐๐
ปี
๓. สมัยเหล็ก หรือยุคเหล็ก
(Iron
Age) ประมาณ ๒,๕๐๐ ถึง
๑,๕๐๐
ปี
เครื่องมือเครื่องใช้สมัยก่อนประวัติศาสตร์
เครื่องมือหิน
เครื่องมือหิน
เป็นเครื่องมือเครื่องใช้แรกเริ่มของมนุษย์เนื่องจากหินเป็นวัสดุที่มีความเหนียว
แข็ง และคงทน
ดังนั้นจึงเป็นหลักฐานที่ยังคงหลงเหลือตกทอดมาจนถึงปัจจุบันให้นักโบราณคดีสามารถศึกษาภูมิปัญญาดั้งเดิมเรื่องเทคโนโลยีสมัยโบราณได้
เครื่องมือหินเป็นเครื่องมือเครื่องใช้สำหรับชีวิตประจำวันของคนโบราณ
ใช้ในการเฉือนเนื้อสัตว์
ตัดต้นไม้
เหลาหรือทำเครื่องมือไม้ เช่น เครื่องมือหินกะเทาะ
ขวานหินกะเทาะ ขวานหินขัด
และขวานหินลับ
โดยส่วนหินบดใช้ในการบดอาหาร หรือทุบของแข็ง
เครื่องมือหินเจาะรูอาจจะใช้เป็นตุ้มถ่วงแหสำหรับจับสัตว์น้ำ เป็นต้น
และใช้เป็นเครื่องมือหรือของใช้ในพิธีกรรม
เช่น
พิธีกรรมการปลงศพ
โดยฝังร่วมกับศพ
หรือเป็นสิ่งของที่ใช้ในการแลกเปลี่ยนระหว่างชุมชน
เป็นต้น
เครื่องมือโลหะ
เครื่องมือเครื่องใช้โลหะของคนสมัยก่อนประวัติศาสตร์ในประเทศไทยที่มีการนำมาใช้มากและหลงเหลือร่องรอยในปัจจุบัน ๒
ชนิด ได้แก่
สำริดและเหล็ก
เครื่องสำริด รุ่นแรกๆ
ในสมัยก่อนประวัติศาสตร์ของประเทศไทยส่วนใหญ่เป็นเครื่องมือใช้สอย
และอาวุธ ได้แก่ ขวานแบบมีบ้อง
ใบหอกแบบมีบ้อง และขวาน
เป็นต้น
โดยขวานอาจเป็นได้ทั้งเครื่องมือใช้สอยในชีวิตประจำวันและอาวุธ
ส่วนภาชนะสำริดนั้นยังไม่พบหลักฐานว่ามีการทำและใช้กันในยุคสำริดของประเทศไทย
เครื่องมือเหล็ก สมัยก่อนประวัติศาสตร์ที่พบในประเทศไทย
แสดงให้เห็นถึงเครื่องมือที่มีความสืบเนื่องมาจากเครื่องมือสมัยก่อนประวัติศาสตร์ยุคสำริด
โดยมีรูปแบบเดียวกัน เช่น ใบหอก หัวขวาน ลูกศร
เคียว เป็นต้น
และประเภทเครื่องมือนั้นยังนิยมทำเป็นชนิดมีบ้อง (socket)
สำหรับเข้าด้าม
ภาชนะดินเผา
(เครื่องปั้นดินเผา)
ภาชนะดินเผาในประเทศไทยพบในช่วงยุคหินใหม่
ซึ่งเป็นช่วงที่ผู้คนตั้งหลักแหล่งอยู่อาศัยค่อนข้างถาวรภาชนะดินเผา
ที่พบมักเป็นสิ่งของที่อุทิศให้กับผู้ตาย
(grave
goods) โดยพบเป็นจำนวนมากในหลุมฝังศพต่างๆ
มีรูปร่างและการตกแต่งพิเศษพิสดาร และไม่น่าจะใช้ในครัวเรือน
ภาชนะดินเผาบางชิ้นมีขนาดใหญ่และใช้ฝังศพ
ภาชนะดินเผายุคสำริด
มีความประณีตในการตกแต่งน้อยลง
แต่มีเทคนิคการตกแต่งเด่นที่นิยมคือการเขียนสีแดงเกือบทั่วทั้งใบ
ภาชนะดินเผายุคเหล็ก
ภาชนะดินเผามีความเป็นมาตรฐานมากขึ้น ความหลากหลายในรูปทรงลดลง
ภาชนะมีขนาดใหญ่ขึ้น
และสะท้อนให้เห็นว่าครัวเรือนของชุมชนยุคนี้มีขนาดใหญ่ขึ้น
หรือมีการประกอบพิธีกรรมสาธารณะมากขึ้นซึ่งต้องใช้ภาชนะขนาดใหญ่เพื่อการทำอาหารหรือใส่อาหารสำหรับสาธารณะ
ในยุคนี้มีการผลิตภาชนะดินเผาเพื่อเป็นสินค้าแลกเปลี่ยนระหว่างชุมชน
มีช่างปั้นที่ชำนาญด้านการผลิตด้วย
เครื่องมือเครื่องใช้สมัยก่อนประวัติศาสตร์ในจังหวัดชุมพร
ในจังหวัดชุมพร
พบเครื่องมือเครื่องใช้สมัยก่อนประวัติศาสตร์ตามแหล่งโบราณคดีที่เป็นถ้ำและเพิงผามากมาย
เช่นขวานหินขัด
ทั้งมีบ่าและไม่มีบ่า
ขวานมีบ้อง และภาชนะดินเผาประเภทต่างๆ
เช่น หม้อก้นกลม
หม้อมีเชิง และหม้อสามขา
เป็นต้น
เอกสารอ้างอิง
-วัฒนธรรมสมัยก่อนประวัติศาสตร์ในประเทศไทย.
เอกสารภาควิชาโบราณดคี คณะโบราณคดี
มหาวิทยาลัยศิลปากร
คราวหน้ามาติดตามสาระความรู้กับเราอีกนะคะ
สำหรับวันนี้สวัสดีค่ะ