การพัฒนานวัตกรรม

นวัตกรรม    ความหมายและขอบข่าย

                นวัตกรรม  หมายถึง  ความคิดและการกระทำใหม่ๆที่นำมาใช้ในการปรับปรุง  เปลี่ยนแปลง  การดำเนินงานให้มีประสิทธิภาพสูงขึ้น (สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน  หนึ่งโรงเรียนหนึ่งนวัตกรรม:2549)

                นวัตกรรมทางการศึกษา   หมายถึง  แนวคิด  ทฤษฎี  ระบบ  กระบวนการ  เทคนิค  วิธีการ  แนวปฏิบัติ และสิ่งประดิษฐ์ที่พัฒนาขึ้นใหม่เพื่อแก้ปัญหา  และพัฒนาคุณภาพการศึกษา(สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน   หนึ่งโรงเรียนหนึ่งนวัตกรรม  :2549)

                เป้าหมายของนวัตกรรมทางการศึกษา

1.     เพื่อแก้ปัญหาการเรียนรู้ที่เกิดขึ้น

2.     เพื่อทำให้การเรียนรู้บรรลุเป้าหมายทางการศึกษาที่วางไว้

3.     เพื่อให้การจัดการศึกษามีประสิทธิภาพบรรลุเป้าหมายได้ดีขึ้น  (รศ.ดร.สำลี  ทองทิว คำบรรยายการประชุมสัมมนาแนวทางการพัฒนานวัตกรรมในโรงเรียน  เอเชียแอร์พอร์ท เซียรังสิต  ปทุมธานี)

นวัตกรรม :นวัตกร

                                นวัตกรรม   เป็นวัฒนธรรม  วิธีคิด  บรรยากาศ  บริบทที่เอื้อ อย่าไปยึดติดว่า  นวัตกรรมเป็น product หรือ  result    ในสภาพจริงความผิดพลาดยิ่งมาก  ปัญญายิ่งเกิด  ครูต้องทำตัวเป็นนักกระตุ้น ให้เด็กคิดค้นหาเรื่องที่อยากเรียนเอง จะทำให้เขาค้นพบตัวตนที่แท้จริงในการเรียนรู้ที่จะอยู่ร่วมกัน  ในขณะเดียวกันถ้ามีความเห็นต่างกัน การทดลองเพื่อค้นหาตำตอบต้องเกิดขึ้นนั่นก็คือโอกาสในการสร้างนวัตกรรมได้เริ่มขึ้นแล้ว  เปรียบเสมือนเด็กคือต้นไม้ เราคือเกษตรกร  ทำอย่างไรให้เขาออกผลได้โดยไม่ต้องใช้สารเคมีช่วยกระตุ้น ดังนั้นก่อนสร้างนวัตกรรมต้องเตรียมนวัตกรก่อน  นวัตกรที่ดีต้องต้องเข้าใจความเป็นมนุษย์และปรับสันดานตัวเองให้ได้ก่อนจึงจะเกิดนวัตกรรม(ดร.วรภัทร์  ภู่เจริญ  การเรียนรู้ในองค์กร  : คำบรรยายการประชุมสัมมนาการพัฒนานวัตกรรมในโรงเรียน   เอเชีย  แอร์พอร์ท  เซียรังสิต  ปทุมธานี)

                การจัดการนวัตกรรม

                        ความรู้คืออะไร

รู้ว่า  รู้อะไร	รู้ว่า  ไม่รู้อะไร
ไม่รู้ว่า  รู้อะไร	ไม่รู้ว่า  ไม่รู้อะไร

แผนภูมิแสดงความรู้ในบุคคล

จากแผนภูมิดังกล่าวจะเห็นว่าความรู้มีอยู่ในตัวคนตลอดเวลาในการใช้ชีวิตประจำวัน แต่บางคนไม่สามารถถ่ายทอดออกมาเป็นลายลักษณ์อักษรได้ความรู้นั้นก็ย่อมจะตายตามบุคคลนั้นไปด้วย ความรู้เหล่านี้เป็นความรู้ฝังลึกในตัวบุคคล(tacit knowledge) ทำอย่างไรจะทำให้ความรู้เหล่านี้ไม่สูญหายไปตามตัวบุคคล  กระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้โดยการจัดการความรู้( knowledge  management)จึงเป็นสิ่งสำคัญในปัจจุบัน

......................................................................

ชลอ  เอี่ยมสอาด

เอกสารประกอบการประชุมสัมมนาปฏิบัติการแนวทางการพัฒนานวัตกรรมในโรงเรียน

ศึกษานิเทศก์สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษานครปฐม เขต

  

กระบวนการจัดการความรู้

 

↓

ผู้รู้    →       →  ถ่ายทอดขัอมูล         → เข้าแฟ้ม        →        ขึ้นหิ้ง

      ↓↓

→ถ่ายทอดต่อผิด                           ↓บอกไม่หมดเพี้ยน

เวทีรับรู้       →แลกเปลี่ยนเรียนรู้      →     กิจกรรม

↓

ลงมือทำ/ทดลอง/นำร่อง

↓

↓บันทึกความรู้      →    นวัตกรรม

 

แนวทางการจัดทำนวัตกรรมการศึกษา

                นวัตกรรม   คือสิ่งที่เพิ่มพูนคุณภาพ   อาทิ

-          เพิ่มคุณภาพผลการเรียน

-          ลดช่องว่างระหว่างเด็กเก่งและเด็กอ่อน

-          เด็กทุกคนได้การเรียนดีที่สุด  (ดร.โกวิท  ประวาลพฤกษ์ คำบรรยายการประชุมสัมมนาแนวทางการพัฒนานวัตกรรมในโรงเรียน  เอเชีย  แอร์พอร์ท  เซียรังสิต  ปทุมธานี)

การสร้างนวัตกรรม

                การสร้างนวัตกรรมมีขั้นตอนสำคัญ  ดังนี้

                                1.ปัญหาที่แท้จริงคืออะไร    และจะแก้อย่างไร   ประเด็นนี้มีความสำคัญมาก เพราะเราต้องรู้ปัญหาที่แท้จริงก่อนลงมือแก้ปัญหาจะทำให้สามารถแก้ปัญหาได้ตามเป้าหมายที่ต้องการ

                                2. นำปัญหาที่พบมาวาดเป็นภาพ  โดยลงข้อมูลที่สำคัญ ๆก่อนไปที่ละภาพ

                                3. นำภาพที่ได้มาวิเคราะห์  หาสาเหตุว่าเป็นเพราะอะไรและจะแก้ไขได้อย่างไร  วิเคราะห์ต่อไปว่าการแก้ไขนั้น ๆเรารู้อะไรบ้างและเราไม่รู้อะไร ทำอย่างไรจึงจะรู้   นำมากำหนดเป็นแผนภูมิ  เช่นการสอนให้เด็กจำได้   เรารู้ว่าการท่องมากทำให้จำได้นานมีอะไรอีกที่เราไม่รู้

ขัอความรู้ที่เรารู้แล้ว	ข้อความรู้ที่เราต้องรู้อีก
ท่องมากครั้งจำได้นาน	การเรียนแบบใดจำได้นานเหมือนการท่อง
การจำที่ดีครั้งหนึ่งไม่เกินเจ็ดอย่าง	การฝึกให้เด็กจำข้อมูลเป็นก้อนทำอย่างไร

  จากแผนภูมิจะเห็นว่าเราต้องหาข้อความรู้อะไรอีกเพื่อนำมาแก้ปัญหาของเรา เมื่อได้ข้อความรู้แล้วก็นำมาออกแบบในการแก้ปัญหาทดลองแก้  ทำซ้ำจนแน่ใจว่าใช้ได้ผลดีสรุปบันทึกการแก้ปัญหาของเราตามขั้นตอนการดำเนินการ เผยแพร่มีผู้สนใจนำไปใช้บังเกิดผลดี นั่นคือเราได้นวัตกรรมของเราแล้วผลงานเป็นที่ยอมรับสามารถอ้างอิงได้ เป็นสากลเที่ยงตรงตามหลักการศึกษาค้นคว้า หรือวิจัยเพื่อพัฒนา มีกระบวนการคิดชัดเจนทุกขั้นตอน    

                องค์ประกอบในการจัดทำนวัตกรรม

 

ความรู้	จุดเด่น	ต้นทุน
คุณภาพ	ฝีมือเดิม	สังเคราะห์

                                            

                                         ตรงตามความความจำเป็นในการแก้ปัญหา

                                        ผลที่ได้มีคุณค่า

                                        จัดการนำสูผลได้จริง

                                                           

                                                   

กระบวนการคิด

  

1. เห็นปัญหาหรือไม่

2. มองเห็นแนวทางแก้ปัญหาหรือไม่   ประเมินแนวทางแก้ปัญหาหรือไม่

3. หาแนวทางแก้ปัญหาที่ดีที่สุด

 แสดงเป็นแผนภูมิตารางวิธีการจากซ้ายเรียงไปขวา

ปัญหา

แนวทางแก้ไข

ทางเลือก

แก้ได้

นวัตกรรม วิจัยพัฒนา ศึกษาค้นคว้า

   

                                                                                  ลองใช้

                                                                                    ชำนาญ

                                                                                   ลองใช้

                                                                                                                          แก้ไม่ได้                   ปรับปรุง

   

ข้อสังเกตในการใช้นวัตกรรม

                1.ไม่มีการกำหนดเป้าหมายที่ชัดเจน

                2. ใช้นวัตกรรมที่นำเข้ามาจากภายนอกโรงเรียนโดยไม่มีการปรับให้เข้ากับบริบทของเรา

                3.ไม่เข้าใจเป้าหมาย ลักษณะธรรมชาติของนวัตกรรม

                4.เข้าไม่ถึงการดำเนินงานที่เป็นหัวใจของนวัตกรรม  (รศ.ดร.สำลี ทองธิว   คำบรรยายการประชุมสัมมนาแนวทางการพัฒนานวัตกรรมในโรงเรียน   เอเชีย  แอร์พอร์ท  เซียรังสิต  ปทุมธานี)