น้ำมัน 2T......หล่อลื่นการแลกเปลี่ยนเรียนรู้

 

พูดถึง...การแลกเปลี่ยนเรียนรู้...ได้ยินเสียงแว่วมาเสมอว่า   "อันนี้ของเดิมเคยทำมาแล้ว"    ผมเองก็เชื่อเหมือนท่านนั่นแหละครับว่าเคยทำมาแล้ว

แต่หลังจากงาน KM สัญจร  คืองานทัวร์ไปดูหน่วยงาน หรือชุมชนที่มีการทำจัดการความรู้  เก่าบ้าง  ใหม่บ้าง  ใน 5 จังหวัด เริ่มตั้งแต่ โรงเรียนชาวนา สุพรรณบุรี, โรงเรียนชาวนานครสวรรค์, สาธารณสุขนครสวรรค์, โรงพยาบาลบ้านตาก, เกษตรปลอดสาร และพิจิตรแข็งแรง, เครือข่ายจัดการความรู้ระหว่างโรงพยาบาลภาคเหนือตอนล่าง, และการจัดการความรู้ในมหาวิทยาลัยนเรศวร   งานนี้เสียงสะท้อนเป็นเสียงเดียวกันทำให้ภาพที่ผมได้ชัดขึ้นมากครับ  โดยเฉพาะเรื่อง "การแลกเปลี่ยนเรียนรู้"

"การแลกเปลี่ยนเรียนรู้"  คงไม่มีใครปฏิเสธว่าไม่ดีนะ  ผมเชื่อว่า 99.99 % เชื่อแบบนี้   แต่สิ่งที่เรามักจะอึดอัดกับมันก็คือ  คุยกันไม่รู้เรื่อง  คุยกันไปคนละทิศละทาง  หัวหน้าผูกขาดการคุยบ้าง  เวลาว่างไม่ตรงกันบ้าง  เกรงว่าความดีความชอบจะไปตกกับคนอื่นบ้าง  อื่นๆอีกมากมาย    เหล่านี้ มักจะเป็นประเด็นที่กัดกร่อน  ความคิดสร้างสรรค์  ความเชื่อมั่น  ความเชื่อถือ  ความเคารพระหว่างกัน    ท้ายที่สุด   ก็มองว่าการแลกเปลี่ยนเรียนรู้มันใช้ไม่ได้ผล

โดยส่วนตัวยังคงมองว่า  การแลกเปลี่ยนเรียนรู้  เป็นเพียงเครื่องมือตัวหนึ่งในหลายร้อยหลายพันตัว     เครื่องมือ  ก็คือ เครื่องมือวันยังค่ำ   แต่ประเด็นก็คือ    การเอาเครื่องมือมาใช้ให้ถูกกาลเทศะ  ถูกกับจริตคน  ถูกกับวัฒนธรรมเฉพาะของที่นั้นๆ ต่างหากที่น่าสนใจ

จาก KM สัญจร  สะท้อนผลได้ชัดเจน และหนักแน่นในเรื่องนี้   จุดที่ประสบความสำเร็จในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้  เขาเติมน้ำมัน 2T (น้ำมันหล่อลื่น)  ในระหว่างการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ตลอดเวลาเลยครับ  มันเลยไม่ฝืด   น้ำมันหล่อลื่นของเขาเหล่านั้นคืออะไรครับ   คือ  "วิธีทำให้คนมีความสุข"  มีความสุขที่ได้คุยกัน  ปราถนาที่จะรักษาสัมพันธภาพระหว่างกัน  เอื้ออาทรต่อกัน  เอาเป้าหมายร่วมเป็นตัวตั้ง  

นี่หละครับ เรียกได้เต็มปากว่าเป็น Tacit Knowledge จริงๆ  ไม่ลองไม่รู้    การใช้เครื่องมือทุกชนิด  ทุกประเภท  ต้องมีเรื่องพรรค์นี้    แน่นอนครับอธิบายยากมาก  ว่าต้องทำอย่างไรบ้าง    วิธีผลิตน้ำมัน 2T แบบนี้  มันไม่มีสูตรสำเร็จครับ   และที่สำคัญ "คนใน" (องค์กร/ชุมชน) เป็นกุญแจดอกสำคัญที่จะบอกเราว่าสูตรของน้ำมัน 2T สำหรับเครื่องยนต์ที่มีชีวิตเฉพาะพื้นที่ควรต้องประกอบด้วยอะไรบ้าง?

เสียดายนะครับที่ทัวร์ครั้งนี้เรามีเวลาเฉพาะจุดน้อย  เลยไม่ได้เจาะลึก tacit knowledge ว่าเขามีกลเม็ดเคล็ดลับอะไรบ้างในการสร้างสุข   เอาไว้โอกาสหน้านะครับ  จะเก็บเรื่องเล่าเหล่านี้มาฝาก    หรือหากใครที่เจอวิธีการสร้างสุขในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้   ลองเล่าสู่กันฟัง  จะขอบพระคุณเป็นอย่างยิ่งเลยครับ