การเรียนรู้แบบสายฟ้าแลป

การศึกษาดูงานเป็นสิ่งจำเป็นในการพัฒนาอาชีพของตนเอง แต่ควรมีการทำการบ้านก่อนไปดู และดูอย่างตั้งใจจึงจะเกิดประโยชน์สูงสุดต่อการดำเนินชีวิตของตนและครอบครัว

"คงไม่ปฏิเสธนะครับว่า : การศึกษาดูงานเป็นสิ่งที่ไม่ดี แต่กระบวนการต่างหากเป็นสิ่งที่ทำให้การศึกษาดูงานล้มเหลว"

การศึกษาดูงาน เป็นกระบวนการเสริมสร้างประสิทธิภาพการเรียนรู้ หรือการฝึกอบรมให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น เช่น เดียวกันกับเครือข่ายปราชญ์ชาวบ้าน ที่ดำเนินกิจกรรมเกษตรกรรมแบบประณีต มีการเรียนรู้ระหว่างเครือข่าย โดยการจัดประชุมสัญจรนับเป็นการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ที่มีพลัง

จากสภาวะอันไม่ปกติของการเมือง ตั้งแต่ระดับชาติจนกระทั่งถึงระดับท้องถิ่น กิจกรรมการศึกษาดูงานก็ยังเป็นกิจกรรมที่ได้รับความสนใจและแรงกระตุ้นของนักการเมืองทุกระดับ จึงมีการนำผู้นำระดับหมู่บ้านและชุมชนไปศึกษาดูงานค่อนข้างบ่อย โดยเฉพาะการศึกษาดูงานด้านเศรษฐกิจพอเพียงที่กำลังเป็นที่นิยม และเป็นกระแสนิยมตามยุคสมัย

มหาชีวาลัยอีสานเองก็เป็นอีกสถาบันหนึ่ง ที่ต้องให้การต้อนรับ ในการศึกษาดูงาน แลกเปลี่ยนเรียนรู้ กับหลายๆ หน่วยงานที่ติดต่อขอเข้ามาเรียนรู้ แต่จากที่ผ่านมามหาชีวาลัยอีสานเองก็เฝ้ามองพันธมิตรแต่ละหน่วยงานว่าองค์กรหรือหน่วยงานใดมีความสนใจมากน้อยแค่ไหน เราจึงค่นข้างมีความเป็นห่วงว่า คนที่มา โดยเฉพาะองค์กรชุมชนท้องถิ่นส่วนใหญ่จะมาเพื่อการท่องเที่ยวมากกว่าการมาเรียนรู้ เพราะมาดูแล้วก็ไม่มีการถาม พานำชมแปลงสาธิตก็กลัวแดด  มีแต่อยากกลับ เพื่อที่จะไปเที่ยวต่อ "ก็เลยเกิดคำถามว่า แล้วจะมาทำไม" เสียดายงบประมาณ

ดังนั้นจึงใคร่ขอเรียนกับผู้บริหารระดับท้องถิ่นอย่างนี้ดีไหมครับเพื่อไม่ให้เสียความรู้สึกทั้งผู้มาศึกษาดูงาน และผู้เป็นสถานที่ในการศึกษาดูงานว่า

1. ในการไปเที่ยว กับการศึกษาดูงานควรที่จะแยกกันไปเลย คือ ไปศึกษาดูงานก็ไปศึกษาดูงาน เที่ยวก็ไปเที่ยวต่างหาก และกลุ่มเป้าหมายก็ควรที่จะแยกจากกัน

2. การจะไปศึกษาดูงานควรที่จะมีการทำการบ้านกันก่อนว่าในการไปดูในแต่ละที่เราควรที่จะเก็บประเด็นอะไรบ้าง และใครจะเป็นคนถามนำ หรือคนถามหลัก  ซึ่งตามหลัก KM เรียกว่า กระบวนการ BAR ( Befor Action Review) เพื่อจะไม่ให้หลุดประเด็น อันจะส่งผลถึงประสิทธิภาพของการเรียนรู้

3. หลังจากไปดูงานแล้วควรที่จะมาสรุปผลการศึกษาดูงานร่วมกัน เพื่อที่จะเป็นการเรียนรู้ร่วมกันอีกครั้งหนึ่ง และยังเป็นการทบทวนความรู้ที่ได้เรียน และรู้มาร่วมกัน ตามหลัก KM เราเรียกว่า กระบวนการ AAR (After Action Review) อันจะส่งผลถึงการนำไปใช้ประโยชน์ได้อย่างมีประสิทธภาพ

หรือท่านเห็นเป็นอย่างไรบ้างครับ โปรดชี้แนะด้วย

ขอบคุณครับ

อุทัย   อันพิมพ์

13 มิถุนายน 2550