ภววิสัย หรือ วัตถุวิสัย


เท่าที่ผมพอจะหาได้ ภว- แปลว่า be, exist ซึ่งผมไม่สามารถเชื่อมโยงกับความหมายของคำว่า objectivity ได้.  วัตถุวิสัยยิ่งแล้วใหญ่ วัตถุผมนึกออกแต่ความหมายที่เกี่ยวกับวัตถุทางกายภาพ. แต่ก็มีการใช้คำว่า ภววิสัย และ วัตถุวิสัย แทน objectivity ทั้งคู่.

ผมจึงมาเรียนถามหลวงพี่ครับว่า ทั้งสองคำนี้เป็นมาอย่างไรถึงนำมาใช้ในความหมายเดียวกับ objectivity ได้.



ความเห็น (9)

ไม่มีความเห็น


คำตอบ (1)

BM.chaiwut
เขียนเมื่อ

P


น้องวีร์ ! หางานมาให้ทำอีกแล้ว...


ไม่เห็นข้อความอื่นๆ ก็มั่วไปตามที่คิดว่าพอมั่วได้...
  • subjective นิยมแปลกันว่า อัตวิสัย. จิตวิสัย.
  • objective นิยมแปลกันว่า  วัตถุวิสัย ภววิสัย และ ปรวิสัย
ซึ่งบางทีเราก็ไม่เข้าใจ ลองถอดคำเหล่านี้มาเป็นข้อความง่ายๆ ทำนองว่า.....
  • subjective (อัตวิสัย, จิตวิสัย) คือ ขึ้นอยู่กับความรู้สึกทางใจของเรา
  • objective (วัตถุวิสัย, ภววิสัย, ปรวิสัย) คือ ไม่ขึ้นอยู่กับความรู้สึกทางใจของเรา

ถ้าแปลทำนองนั้นก็ยังไม่เข้าใจ ก็ลองอีกครั้ง ว่า
  • subjective (อัตวิสัย, จิตวิสัย) คือ ผู้รู้, ผ่านผู้รู้, ตามที่รับรู้
  • objectibe (วัตถุวิสัย, ภววิสัย, ปรวิสัย) คือ สิ่งถูกรู้ ตามที่ถูกรับรู้, ผ่านสิ่งที่ถูกรับรู้

อนึ่ง objectiivity ลองแปลว่า ความเป็นแห่งสิ่งที่ไม่ขึ้นอยู่กับความรู้สึกทางใจของเรา หรือ ความเป็นแห่งสิ่งที่ถูกรับรู้

แต่ต้องระวังให้ดี บางทีหนังสือพิมพ์ผิด หรือผู้แต่งเผลอเรอก็อาจผิดพลาดมาได้เหมือนกัน
...............

ตัวอย่างก็เช่นข้อความว่า.....
  • มอนิเตอร์ข้างหน้าจัดเป็นวัตถุวิสัย แต่ภาำพหน้าจอมอนิเตอร์ที่สวยงามจัดเป็นจิตวิสัย
  • มอนิเตอร์ข้างหน้าจัดเป็นสิ่งที่ไม่ขึ้นอยู่กับความรู้สึกทางใจของเรา แต่ภาพหน้าจอมอนิเตอร์ที่สวยงามจัดเป็นสิ่งที่ขึ่นอยู่กับความรู้สึกทางใจของเรา
  • มอนิเตอร์ข้างหน้าจัดเป็นสิ่งที่ถูกเห็น แต่ภาพหน้าจอมอนิเตอร์ที่สวยงามจัดเป็นสิ่งที่เรารับรู้

เพิ่มอีกนิด... คำว่า สิ่งที่ถูกรับรู้ (objective) เป็นคำกลางๆ หมายถึง สิ่งถูกเห็น สิ่งที่ถูกได้ยิน สิ่งที่ถูกสัมผัส.... ใช้ยักย้ายไปตามความเหมาะสม...

เจริญพร



ความเห็น (10)

คำว่า ดี-ชั่วเป็นภววิสัย(Objectivism) หมายถึงอะไรค่ะและ ดี-ชั่วเป็นสัมพันธ์(Relativism)หมายถึงอะไรค่ะ

ดี-ชั่ว เป็นภววิสัย คือ ไม่ขึ้นกับความคิดเห็นของเรา ตรงข้ามกับดี-ชั่วที่เป็นจิตวิสัยซึ่งขึ้นกับความคิดเห็นของเรา เช่น

การให้อภัยเป็นสิ่งที่ดี การเบียดเบียนผู้อื่นเป็นสิ่งที่ชั่ว เพราะพระผู้เป็นเจ้าทรงบัญญัติไว้... อย่างนี้จัดเป็น ภววิสัย

การให้อภัยเป็นสิ่งที่ดี การเบียดเบียนผู้อื่นเป็นสิ่งที่ชั่ว เพราะฉันคิดว่าคนเราควรจะให้อภัยกัน ไม่ควรจะเบียดเบียนกัน... อย่างนี้จัดเป็น จิตวิสัย

..............

ดี-ชั่ว เป็นสัมพัทธ์ คือ ต้องเกี่ยวข้องกับมาตรฐานบางอย่าง เช่น ประเพณี วัฒนธรรม ค่านิยม... ตรงข้ามกับดี-ชั่วที่สัมบูรณ์หรืออสัมพัทธ์ ซึ่งเป็นความดีในตัวของมันเอง ไม่ขึ้นอยู่กับเกณฑ์ตัดสินอื่น ซึ่งโดยมากมักเน้นที่พระผู้เป็นเจ้า

เจริญพร

อยากให้ ยกตัวอย่างเพิ่ม ของ ดี-ชั่วเป็นภววิสัย และ ดี-ชั่วเป็นสัมพันธ์ เพิ่มอีกได้มั๊ย อ่ะค๊ะ เผื่อ ขอมูลจะได้ หนาขึ้น หนู อยากรู้เพิ่มเติมอะค่ะ พอดีหนูก็เรียนเหมือนกัน ..

ไม่มีรูป

ChikkY

 

ประเด็นว่า ดี-ชั่ว เป็น ภววิสัย หรือ จิตวิสัย จัดเป็นปัญหาทางจริยปรัชาประเด็นหนึ่ง ซึ่งเถียงกันมาตั้งแต่โบราณกาลแล้ว...

ถ้าเป็นภววิสัยก็เป็น สัมบูรณ์นิยม... แต่ถ้าเป็นจิตวิสัยก็เป็นสัมพัทธฺ์นิยม

อ่านหนังสือจริยศาสตร์หลายๆ เล่ม แล้วลองแยกแยะข้อแตกต่างระหว่างสองข้างนี้ให้ได้ ก็จะค่อยๆ เข้าใจ ในบันทึกเก่าๆ ที่นี้ ก็เขียนไว้บ้าง ลองอ่านดูก็ได้ เช่น

เจริญพร

 

ขอบพระคุณ หลวงพ่อ มากนะค๊ะ ..

หนู จะ ตั้งใจเรียน แล้วก็ ค้นคว้า คะ ..

เพื่อเป็น เท้า ของ ชาติ ในภายภาคหน้า ค่ะ ..

เราจะศึกษาภววิสัยที่เกิดจากอัตวิสัย เราต้องแบ่งจำแนกประเภทเป็นเรื่อง ๆ ไหมคะ แล้ว ภววิสัยจะเป็นตัวแปรตามได้ไหมคะ

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท