agent ในบริบทของ free will http://en.wikipedia.org/wiki/Free_will ใช่ agent เดียวกับ moral agent หรือเปล่าครับ?
ในหน้านั้นอ้างถึงพุทธพจน์ด้วยว่า "There is free action, there is retribution, but I see no agent that passes out from one set of momentary elements into another one, except the [connection] of those elements."
agent ใน sense นี้ภาษาบาลีเรียกว่าอะไรหรือครับ?
ไม่มีความเห็น
น้องวีร์....
เข้าไปดูแล้ว เป็นประเด็นความเห็นแย้งระหว่าง เจตจำนงเสรี กับ นิยัตินิยม แต่ก็ดูผ่านๆ
agent ในที่นี้ ควรแปลว่า ผู้กระทำ เพราะตรงประเด็น
.............
ส่วนประเด็นภาษาอังกฤษที่ยกมา หลวงพี่ยังมองไม่เห็นภาษาบาลี จึงแปลไม่ถูก
one set of momentary elements into another one น่าจะเป็น สมุปปันนธรรม คือ สิ่งที่อาศัยซึ่งกันและกันเกิดขึ้น แล้วก็เคลื่อนที่ไป... นั่นคือ น่าจะเป็น จิตพร้อมเจตสิกธรรม...
คำสอนทางพุทธศาสนา จิตจะสั่งสมสิ่งต่างๆ แล้วก็เคลื่อนไหวเป็นไปข้างหน้าเสมอ... กรรม ก็เป็นสิ่งหนึ่งในบรรดาสิ่งต่างๆ ที่ว่า...
กรรม แม้ตามตัวจะแปลว่า การกระทำ (action) แต่ความหมายตามนัยของพระพุทธเจ้าหมายถึง เจตนา หรือ ความจงใจ ดังพุทธพจน์ว่า เจตนาหํ ภิกฺขเว กมฺมํ วทามิ ดูกรภิกษุทั้งหลาย เรากล่าวเจตนาว่าเป็นกรรม...
การกระทำ กรรม หรือ เจตนา นี้ แม้จะเป็นอิสระ แต่ก็ย่อมมีผล (ผล ศัพท์ธรรมะ เรียกว่า วิปาก)
หลวงพี่ไม่เคยอ่านหนังสือธรรมจากภาษาอังกฤษ จึงไม่มีพื้นฐานศัพท์เหล่านี้ ได้ก็แค่สันนิษฐานมั่วๆ เท่านั้น
อีกอย่าง ประเด็น เจตจำนงเสรีและนิยัตินิยมในพุทธปรัชญาเถรวาท เคยมีรุ่นพี่ทำวิทยานิพนธ์เรื่องนี้ แต่ไม่จบ... ดังนั้น คงจะมิใช่เรื่องง่ายนัก....
เจริญพร