สรุปภาพรวมคุณลักษณะของผู้บริหารที่ดีตามแนวคิดของดิฉันดังต่อไปนี้

1. มีความรู้ความสามารถสูง (Capability) มีทั้งศาสตร์ (ความฉลาดรู้) และศิลป์ (ความฉลาดทำ) เป็นคนเก่งในเรื่องต่าง ๆ เช่น เก่งในเรื่องความคิด วางแผน (วิสัยทัศน์) เก่งเรื่องคนทั้งในและนอกองค์กร (มนุษยสัมพันธ์) เก่งเรื่องบริหารจัดการคน ปรับเปลี่ยนพัฒนาคนในฐานะผู้นำทางวิชาการ

2. การมีวิสัยทัศน์ (Vision) การมีวิสัยทัศน์ที่กว้างไกล มีส่วนช่วยให้การทำงานไปสู่เป้าหมาย

สามารถคาดการณ์ในอนาคตได้ถูกต้อง สร้างภาพ (Image) ในอนาคตและรับรู้ว่าเปลี่ยนแปลงอย่างไร (How to Change) นำไปสู่การปฏิบัติเชิงรุก ที่ประสบความสำเร็จ เป็นการเพิ่มคุณค่าให้แก่การบริหารงาน

3. มีความประพฤติเป็นตัวอย่างที่ดี ได้รับการยอมรับ นับถือ (Acceptability) มีคุณธรรม คือ “เป็นแบบอย่างที่ดี” ในเรื่องความซื่อสัตย์ ยุติธรรม เป็นผู้มีกิริยาท่าทาง บุคลิกภาพที่สร้างความประทับใจ วางตนได้อย่างเหมาะสม รู้จักยืดหยุ่น

4. มีความรับผิดชอบสูง (Responsibility) คือ มีความรับผิดชอบต่อภาระหน้าที่ มีความรับผิดชอบต่อผู้บังคับบัญชา ต่อผู้ใต้บังคับบัญชา ต่อคนและองค์กร และต้องมีความรับผิดชอบต่อสังคม

5. เป็นผู้ที่มีวุฒิภาวะ มีเหตุผล ยึดความถูกต้องและเป็นคนมั่นคง มีความสุขุม รอบคอบ

มีความสม่ำเสมอ ตรงไปตรงมา จริงใจ การเปิดเผย ตรงไปตรงมา และเป็นผู้นำที่สมบูรณ์ทั้งในปัจจุบันและในอนาคต

6. มีความกระตือรือร้นในการบริหารงาน และการบริหารคน ทำงานด้วยความสดชื่นรื่นเริง สนุกกับงาน ทำของยากให้เป็นของง่าย ทำให้องค์กร และคนในในองค์กรมีความหวัง มีอนาคต

7. มีความสามารถในการสื่อสาร มีทักษะการพูด ฟัง อ่าน เขียน เลือกใช้ภาษาสื่อสารให้เกียรติผู้ที่เกี่ยวข้อง ผู้บริหารต้องเป็นผู้ฟังที่ดี ฟังอย่างมีศิลป์ “Listen for content and to context” จะได้แนวคิด ได้สาระมองเห็นทางออกของปัญหาได้ดี ผู้บริหารต้องทำหน้าที่สอนชี้แนะได้อย่างมีประสิทธิภาพ

8. มีความเมตตากรุณา เห็นอกเห็นใจเพื่อนร่วมงาน สร้างความเป็นกันเองกับเพื่อนร่วมงาน ให้ความช่วยเหลือ ให้ความจริงใจ เปิดเผย ตรงไปตรงมา สร้างความประทับใจ สิ่งเหล่านี้จะเป็นเครื่องมือที่ทำให้ได้รับความร่วมมือ

9. ต้องบริหารเวลาให้มีประสิทธิภาพ การบริหารเวลาเป็นการวัดความสามารถทางสมอง ใช้เวลาน้อยได้งานมาก คือ ความสำเร็จของการบริหาร การมีวินัยในตนเอง มีเป้าหมายในการทำงาน สามารถควบคุมงานให้เป็นไปตามกรอบของงาน รู้จักจัดลำดับความสำคัญของงาน ผู้บริหารที่ประสบความสำเร็จย่อมเห็นคุณค่าของเวลา รู้จักใช้เวลาให้เกิดประโยชน์สูงสุด

10. ผู้บริหารต้องตั้งเป้าหมายการทำงานให้ชัดเจน เป้าหมาย เป็นตัวกำหนดจุดประสงค์ เป็นเข็มทิศที่นำไปสู่ความสำเร็จ เป้าหมายส่งเสริมความกระตือรือร้นในการทำงาน ทำให้เพิ่มขีดความสามารถในการวางแผน และประเมินผล ทำให้เกิดแรงจูงใจในการทำงาน ผู้ที่ประสบความสำเร็จ คือ การทำให้เป้าหมายที่ตั้งไว้เป็นความจริง

ผู้บริหารสถานศึกษาที่ดี ต้องสนใจในเรื่องคุณภาพที่แท้จริงของนักเรียน สนใจเรื่องการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน ทั้งในด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนการ และการพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน การพัฒนาสมรรถนะครูให้สามารถจัดการเรียนรู้ที่หลากหลายและเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ พัฒนาสื่อ นวัตกรรม และ เทคโนโลยีในสถานศึกษา ให้ความสำคัญกับทีมงาน มีการกระจายอำนาจ สร้างการมีส่วนร่วม ให้เขาได้ใช้ความคิดสร้างสรรค์ในการทำงาน นอกจากนี้ผู้บริหารต้องมองหาแนวทางการพัฒนาและสาเหตุของปัญหาที่เกิดกับสถานศึกษา คิดหาวิธีการแก้ไขหรือพัฒนา ติดตามทบทวนผลการดำเนินงาน มองงานอย่างเป็นระบบ ผู้ริหารสถานศึกษาเป็นปัจจัยที่สำคัญที่จะทำให้การจัดการศึกษาประสบความสำเร็จ

(ครูน้อย)

คุณลักษระนักบริหารที่ดี

มีความรู้ความสามารถ เข้าใจและสามารถปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมทั้งภายในและภายนอก