สกัดความรู้จากโครงการ "สรอ. ขอความรู้" ปัญหาเทคโนโลยีการศึกษาและการแก้ไข
ปัญหาทางเทคโนโลยีการศึกษา
เทคโนโลยีการศึกษา (Educational Technology) เป็นการประยุกต์เครื่องมือ วัสดุและวิธีการต่างๆ เพื่อส่งเสริมประสิทธิภาพทางการเรียนรู้ ตลอดจนการจัดสภาพแวดล้อมใหม่เพื่อการเรียนรู้ แต่ปัจจุบันยังพบปัญหาครูในหลายโรงเรียนที่ขาดโอกาสในการนำเครื่องมือเทคโนโลยีต่างๆ มาใช้ในการเรียนการสอน และครูอีกจำนวนมากยังมีปัญหาด้านทักษะการใช้คอมพิวเตอร์และอินเทอร์เน็ต ปัญหาของการไม่กล้าที่จะเปลี่ยนแปลงรูปแบบการเรียนการสอนที่ใช้เทคโนโลยีเพิ่มขึ้น และอีกหลายปัญหาที่โรงเรียนต่างจังหวัดหลายโรงยังประสบ
ทั้งนี้ GotoKnow และสรอ.(EGA) จึงได้ร่วมมือกันกระตุ้นการมีส่วนร่วมของประชาชนในการให้ความรู้และข้อเสนอแนะต่างๆ เพื่อการพัฒนาระบบบริการเทคโนโลยีสารสนเทศต่างๆ ของประเทศ เป็นประเด็นที่ห้าขึ้น ซึ่งเริ่มตั้งแต่วันที่ 15-31 กรกฎาคม 2555 โดยขอเชิญชวนสมาชิก GotoKnow ทุกคนร่วมบันทึกถ่ายทอดประสบการณ์ความรู้เรื่อง "ปัญหาทางเทคโนโลยีการศึกษาและแนวทางการแก้ไข" ซึ่งมีผู้ร่วมแสดงความคิดเห็นผ่านบล็อกเป็นจำนวนมาก โดยสามารถรวบรวมและสรุปประเด็นต่างๆ ได้ดังนี้
ความหมายของเทคโนโลยีการศึกษา
เทคโนโลยีเพื่อการศึกษา คือ การประยุกต์เอาวัสดุอุปกรณ์และเทคนิควิธีการต่าง ๆ อย่างใดอย่างหนึ่งหรือหลายอย่างผสมผสานกันในเชิงระบบ มาผลิตใช้และพัฒนาการศึกษาในรูปแบบสื่อสารมวลชน (ได้แก่ สื่อสิ่งพิมพ์ วิทยุกระจายเสียง วิทยุโทรทัศน์) เทคโนโลยีสารสนเทศ (คอมพิวเตอร์ อินเทอร์เน็ต มัลติมีเดีย) และโทรคมนาคม (โทรศัพท์ เครือข่ายโทรคมนาคม การสื่อสารอื่น ๆ) เพื่อให้เกิดกระบวนการเรียนรู้ได้ตามความต้องการของผู้เรียนในทุกเวลาและสถานที่
จุดมุ่งหมายหรือประโยชน์ของเทคโนโลยีทางการศึกษา
จุดมุ่งหมายในการใช้เทคโนโลยีการศึกษา ก็เพื่อให้ได้รับผลดี 6 ประการ ที่จะไม่ได้รับ หากปราศจากการใช้เทคโนโลยีการศึกษา ได้แก่ เพื่อให้ผู้เรียนเข้าถึงวัสดุการเรียนรู้ได้ง่าย เพื่อจูงใจให้ผู้เรียนอยากเรียนรู้ เพื่อให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการเรียนรู้ในวงกว้างขึ้น เพื่อช่วยปรับปรุงการเขียนของผู้เรียน จากการแลกเปลี่ยนประสบการณ์ผ่านเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เพื่อให้การเรียนรู้ง่ายขึ้น และเพื่อให้ครูอาจารย์ สามารถสอนได้แตกต่างหลากหลายรูปแบบ
ด้านประโยชน์ของเทคโนโลยี เป็นเครื่องมือเสริมแรง การเรียนรู้ในวันนี้ พรุ่งนี้ และอนาคตได้เป็นอย่างดี และการใช้เทคโนโลยีการศึกษาได้อย่างถูกต้องเหมาะสมและพอเพียงสอดคล้องกับความจำเป็น ทำให้สามารถบรรลุจุดหมายที่ต้องการร่วมกันได้อย่างกลมกลืนและสอดคล้องกับสังคมวัฒนธรรม การส่งเสริมคน ชุมชน และองค์กร ให้มีความสามารถพึ่งตนเองในการจัดการสิ่งต่างๆ ได้ ก็จะไม่มีคำว่าถูกหรือแพง ดีหรือไม่ดี เพราะอยู่บนฐานของความถูกต้อง เหมาะสม และพอเพียง ถึงแม้จะต้องลงทุนนับหลายล้านบาท ก็นับว่าเป็นเทคโนโลยีที่ถูกและเหมาะสม
ปัญหาเทคโนโลยีทางการศึกษา
ปัญหาเทคโนโลยีทางการศึกษาโดยส่วนใหญ่ ได้แก่ ปัญหาความพร้อมของผู้สอน ครู/อาจารย์ยังขาดความพร้อมในการเรียนการสอนด้วยเทคโนโลยี เพราะการที่จะพัฒนาผู้เรียนให้มีประสิทธิภาพได้นั้น ก็จะต้องเริ่มจากการพัฒนาครู/อาจารย์ ปัญหาด้านวัสดุ อุปกรณ์ งบประมาณ คือ เรายังขาดงบประมาณในการพัฒนานวัตกรรม ขาดวัสดุ – อุปกรณ์และงบประมาณที่จะพัฒนาสื่อนวัตกรรม การจัดหา การใช้ การดูแลรักษาและขาดงบจัดหาสื่อทันสมัย ปัญหาด้านสภาพการเรียนการสอนเด็กมีความแตกต่างกันด้านสติปัญญา ด้านร่างกาย ด้านจิตใจ และด้านสังคม ปัญหาสุขภาพต่างๆนี้ก็ทำให้เด็กมีการตอบสนองรับรู้การเรียนการสอนได้ไม่เท่ากัน ทำให้มีผลต่อสภาพการเรียนการสอน ปัญหาการขาดแคลนงบประมาณในการจัดซื้อ จัดทำ และซ่อมบำรุงสื่อการเรียนการสอน ปัญหาสภาพแวดล้อมใหม่ ๆ ทำให้พฤติกรรมผู้เรียนมีการเปลี่ยนแปลงไปจากสมัยก่อนมากมาย แต่ครูผู้สอนปรับสภาพตัวเองไม่ทันต่อยุคสมัย ปัญหาระบบขวัญและกำลังใจของครูผู้สอน ทำลายโอกาสและลดทอนความอยากเป็นครูที่ดีให้ลดลง มีภาพสะท้อนไปถึงวิธีการสอนของครูผู้สอนอย่างชัดเจนว่า ศักยภาพต่ำลงเรื่อย ๆ สวนทางกับความใหม่ของเทคโนโลยี ปัญหาผู้บริหารชี้เป็นชี้ตายการนำเทคโนโลยีเข้าไปใช้ในสถานศึกษา หากโรงเรียนใดได้ผู้บริหารมีวิสัยทัศน์ ใจกว้าง โรงเรียนนั้นก็จะเดินหน้าเร็ว หากโรงเรียนไหนได้ผู้บริหารที่ไร้วิสัยทัศน์ ใจแคบ โรงเรียนนั้นก็จะเดินอยู่กับที่ ปัญหากระทรวงศึกษาธิการ โดยผู้บริหารยังไม่มีวิสัยทัศน์ทางด้านนี้ปัญหาความไม่แน่นอนของการจัดการเรื่องเทคโนโลยีของฝ่ายการเมือง ปัญหาการตามกระแสเทคโนโลยีการศึกษาที่มากเกินไป สิ่งนี้ทำให้ครูอาจละเลยวิธีการสืบเสาะหรือกระบวนการแสวงหาความรู้ ปัญหาทุกองค์กรมีเรื่องราว ทีเทคโนโลยีที่ดีๆ ซ่อนเร้นอยู่ และมักถูกมองข้ามจากผู้บริหาร และที่สำคัญคือปัญหามนุษย์กลัวการเปลี่ยนแปลง
ผลกระทบการใช้เทคโนโลยีทางการศึกษา
การใช้เทคโนโลยีทางการศึกษาเป็นการลดทอนการได้เห็นและได้ประสบการณ์เชิงสัมผัสกับการเรียนรู้โดยอยู่กับครู และได้สัมผัสความจริงของชีวิตกับผู้อื่นในสถานการณ์การเรียนรู้ สภาพดังกล่าวนี้ จะทำให้การศึกษาเพื่อสร้างคน ขาดมิติการมีคนกล่อมเกลาและให้ชีวิตในส่วนที่จะเกิดจำเพาะกับกัลยาณมิตรทางการเรียนรู้ที่เป็นครูมีชีวิต ทำให้เราอาจจะสามารถสร้างคนฉลาดและมีความรู้ได้ แต่จะขาดการเข้าใจโลกและความเป็นจริงที่อยู่ในความเป็นชีวิต ไม่สามารถเข้าใจสังคมที่ต้องฝึกฝนให้รู้จักด้วยความรู้คิดที่จะได้จากครูและสังคมการเรียนรู้ในกลุ่มที่มีครูเอาใจใส่ดูแล ไม่รักในการเรียนรู้และสร้างปฏิสัมพันธ์กับผู้คน ไม่มีความอดทนรอคอยต่อความริเริ่ม และเรียนรู้สร้างความเป็นจริงให้เกิดขึ้นด้วยความยากลำบากบนความเป็นตัวของตัวเองของสังคม ไม่รู้กาลเทศะในการใช้ความรู้เพื่อสนองตอบต่อความจำเป็นให้สอดคล้องกับสถานการณ์อันหลากหลายในโลกความเป็นจริง รวมทั้งอาจจะสามารถสร้างผู้เรียนให้เป็นคนมีการศึกษาและมีวิชาความรู้ได้ แต่ก็เป็นคนที่ไม่มีประสบการณ์ชีวิต ไม่รู้จักโลกและชีวิต เป็นเพียงแรงงานใช้ความรู้ได้ แต่ไม่เพียงพอที่จะมีความเป็นพลเมืองและเป็นกำลังความริเริ่มสร้างสรรค์ต่างๆ ให้กับสังคมเหล่านี้ และแม้เทคโนโลยีจะมีประโยชน์ อำนวยความสะดวกในการศึกษาค้นคว้าหาความรู้ได้อย่างกว้างขวาง แต่ถ้านักเรียนใช้อย่างไม่เหมาะสม ก็อาจส่งผลกระทบให้เยาวชน มีนิสัยเกียจคร้านที่จะเขียน จะคิดเลข เพราะมีตัวช่วยที่สะดวกรวดเร็วอยู่แล้วคือคอมพิวเตอร์ เครื่องคิดเลข ฯลฯ เลยทำให้สมองที่ไม่ได้ถูกใช้อีกด้านฝ่อ และการที่ครูและนักเรียนขาดโอกาสที่จะได้สัมผัสและคลุกคลีกับระบบและอุปกรณ์ทางด้านเทคโนโลยี อาจทำให้ครูส่วนหนึ่งที่อายุมากขึ้นทุกวันๆ จนล่วงเลยวัยที่จะตามทันก็เลยกลายเป็น "ครูที่กลัวเทคโนโลยี" ไปโดยปริยาย
แนวทางแก้ไข
ควรมีการสร้างความตระหนักที่เน้นผู้เรียนเป็นหลัก มีความรับผิดชอบในส่วนที่ยังบกพร่องทางนวัตกรรมของผู้สอน ส่งเสริมให้เข้าร่วมการอบรมสัมมนาต่างๆ มีการส่งเสริมให้นักเรียนเกิดการศึกษาด้วยตนเอง เพื่อให้ความรู้และประสบการณ์ในการใช้สื่อนวัตกรรมทางการศึกษาที่มากขึ้น ควรเพิ่มงบประมาณให้เพียงพอ ให้หน่วยงานที่มีส่วนเกี่ยวข้องจัดหางบประมาณสนับสนุน ควรจัดกลุ่มให้เพื่อนช่วยเพื่อน คอยกำกับแนะนำช่วยเหลือ จัดครูเข้าสอนตามประสบการณ์ความถนัด ควรจัดอบรมเพื่อให้ความรู้ จัดทำนวัตกรรมที่มีโอกาสเป็นไปได้โดยจะต้องสร้างแรงจูงใจให้กับผู้เรียน และสร้างการมีส่วนร่วมจากชุมชน สอนเพิ่มเติมนอกเวลา และจัดการสอนแบบรวมชั้น โดยใช้กระบวนการเรียนการสอนตามช่วงชั้น และแม้เทคโนโลยีจะก้าวไกลแค่ไหนแต่สิ่งที่สอนให้คนเป็นคน สอนให้คนมีทักษะชีวิตได้ดีต้องเป็นสิ่งมีชีวิตด้วยกันครูจริงๆ เป็นผู้ที่มีบทบาทสำคัญอย่างมาก นอกจากนี้ต้องให้ครูผู้สอนมีความพร้อมที่จะนำความรู้ในการใช้แท็บเล็ตนี้ไปสอนให้กับนักเรียน ถ้าครูผู้สอนไม่มีความรู้ ความพร้อมในด้านการใช้ แท็บเล็ต ก็จะทำให้ลำบากในงานสอนมากยิ่งขึ้น จึงต้องให้รัฐบาลเข้ามาช่วยเหลือ โดยการจัดสรรหาบุคคลากรที่มีความรู้ในด้านการใช้แท็บเล็ตเข้ามาให้ความรู้แก่ ครูอาจารย์ทุกสถานบันการศึกษา เพื่อจะทำให้ครูอาจารย์ได้นำความรู้ที่ได้ไปถ่ายทอดให้กับนักเรียนต่อไป ควรมีการสร้างบรรยากาศ การสร้างประสบการณ์ที่ช่วยให้เกิดทัศนคติที่ดีต่อการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างต่อเนื่องตั้งแต่เยาว์วัยให้กับเยาวชนในชาติของเรา ตั้งแต่วันนี้ก็น่าจะช่วยให้ประเทศชาติของเรามีบุคลากรในอนาคตที่มีความพร้อมในการนำเอาเทคโนโลยีสารสนเทศมาใช้พัฒนาประเทศชาติของเราต่อไป
เทคโนโลยีทางการศึกษา เป็นเครื่องขยายศักยภาพและพลังการเรียนรู้ของมนุษย์ เพื่อมีกำลังในการสร้างสรรค์ประโยชน์สุขร่วมกันของสังคม เป็นตัวขยายกำลังการสร้างความดีงาม สามารถพึ่งตนเองในการบรรลุจุดหมายต่างๆดังที่พึงประสงค์ ทั้งเพื่อตนเองและส่วนรวม โดยวิธีการทางความรู้และโดยวิถีแห่งปัญญาอันกอปรด้วยคุณธรรมจากตัวคน หากขาดปัจจัยการทำงานของคนแล้ว เทคโนโลยีก็สร้างคนไม่ได้ แต่คนนั้นสามารถสร้างและคิดค้นเทคโนโลยีต่างๆ ขึ้นมาใช้ได้อย่างไม่จำกัด
สถิตของรายการบันทึกทั้งหมดที่ใส่คำสำคัญ "ปัญหาเทคโนโลยีการศึกษา"
•จำนวนบันทึกรวม 59 รายการ
•จำนวนการอ่านรวม 26,602 ครั้ง
•จำนวนการให้ดอกไม้ (ให้ความชอบ) รวม 658 ครั้ง
•จำนวนความคิดเห็นรวม 524 รายการ
ดาวน์โหลดไฟล์ฉบับเต็ม Edu_it_problems.pdf ค่ะ
ความเห็น (6)
ขอบคุณมากครับ อาจารย์จัน ;)...
อธิภูมิ พาสงค์
ขอบคุณน่ะครับ กำลังทำงานเรื่อง เทคโนโลยีการศึกษาพอดี หาปัญหาอยู่ด้วย
"ปัญหาเทคโนโลยีทางการศึกษา"
ทำไมมันถึงเป็นปัญหาคะ?
ขอบพระคุณค่ะอาจารย์
กลับมาพรวนบันทึกอีกรอบ
วิชาชีพตัวเอง 555