วันศุกร์ที่ผ่านมา (อยู่เวรเช้า ) ใกล้ ๆ จะปิดรับ Lab. ประมาณสักบ่าย 3 โมงกว่า ๆ มีพยาบาลจาก Ward ศัลยกรรมประสาท โทรมาบอกว่า ช่วงก่อนเที่ยงได้ส่งตรวจ glucose ในเลือด โดยทางกระสวยไปผิดที่ โดยส่งไป Lab. นอกเวลา (ER Lab เวร ER มารับเวรก็ประมาณ บ่าย 3โมงครึ่ง)  ไม่ทราบว่าผลการตรวจ Glucose จะใช้ได้หรือไม่  และต้องการดูผล Glucose ในเลือดนั้น คู่กับผลการตรวจ Glucose ใน CSF ซึ่งผล Glucose ใน CSF ได้ส่งมาตรวจที่ Lab. เคมี และได้ผลเรียบร้อยแล้ว

เขียนแล้วชักงง เอาเป็นว่าต้องการดูผล Glucose ในเลือด กับผล Glucose ใน CSF แต่ในเลือดส่งผิดที่ไปที่ Lab. นอกเวลา (ยังไม่ได้ทำ) แต่ CSF ส่งถูกที่มาที่หน่วยเคมี (ผลออกเรียบร้อย ) เวลาผ่านไปประมาณ 4-5 ชม. ผล Glucose ในเลือดใช้ได้หรือไม่ ?

ผู้เขียนเลยถามไปว่า Glucose ที่เจาะจากเลือดเก็บใส่หลอด NaF หรือไม่ พยาบาลบอกว่าใช่ ก็เลยบอกไปว่า การส่งตรวจ Glucose โดยใช้ NaF blood จะสามารถเก็บได้นานถึง 8 ชั่วโมงโดยประมาณที่อุณหภูมิห้อง เลยได้บอกพยาบาลไปว่าไม่ต้องเจาะใหม่ เพราะสามารถใช้ Tube NaF นั้นได้เลย พร้อมกับอธิบายไปว่า ใน Tube NaF มีส่วนประกอบของ NaF ซึ่งจะไปยับยั้งปฏิกิริยา glycolysis ทำให้น้ำตาลไม่ลดลง (จากความจำที่พอจะมี )

เอ ! แล้วที่เราบอกไปมันถูกมั๊ย? น๊ะ ตั้งแต่ทำงานวิจัยมา จะให้ความสำคัญกับ Reference หรือเอกสารอ้างอิงพอสมควร จึงเก็บความสงสัยไว้ วันนี้เลยได้โอกาสมาเปิดหนังสือเคมีคลินิกประยุกต์ ของอาจารย์พรทิพย์ โล่ห์เลขา หน้า 22 (ผู้เขียนชอบมากเล่มนี้ เพราะเป็นภาษาไทย อันเนื่องมาจากภาษาอังกฤษไม่ค่อยจะแข็งแรง ถ้าไม่จำเป็นไม่อยากค้นเลยจริง ๆ ) ได้อธิบายเกี่ยวกับการเก็บตัวอย่างสำหรับตรวจกลูโคส ผู้เขียนสรุปได้ดังนี้ เลือดที่ต้องการตรวจกลูโคสใส่หลอดที่มี NaF จำนวน 2 mg/ml NaF จะช่วยป้องกันกระบวนการใช้น้ำตาลโดยเม็ดเลือดให้ช้าลงได้นาน 24 ชั่วโมง เมื่อเก็บที่อุณหภูมิห้อง ถ้าไม่สามารถตรวจตัวอย่างได้ภายในวันนั้น ให้เก็บเลือดครบดังกล่าวไว้ในตู้เย็น ในกรณีที่การเจาะโดยใช้ Clotted blood ไม่มีส่วนประกอบ NaF ให้นำเลือดส่งห้องปฏิบัติการภายในครึ่งชั่วโมง หลังจากเจาะเลือด เพื่อทำการปั่นแยก การตั้งลิ่มเลือดไว้นานเกิน 1 ชั่วโมง จะเกิดการใช้กลูโคสโดยเม็ดเลือด ทำให้ระดับของกลูโคสในซีรัมลดลง 10 mg/dL ต่อชม. จากการศึกษาพบว่าซีรัมในกลูโคสอาจมีความคงตัวนานถึง 8 หรือ 72 ชม. ถ้าเก็บที่ 25 หรือ 4 องศาเซลเซียส ตามลำดับ โดยเก็บใส่หลอดปลอดเชื้อ

ผู้เขียนขอบันทึกเรื่องราวเอาไว้ใน Blog ของตัวเอง เผื่อว่ามีใครที่ผ่านมาอาจจะมีข้อมูล ให้ความรู้ หรือ ลปรร กับผู้เขียนได้ดียิ่งขึ้น