ต่อจาก บันทึกก่อนหน้านี้ ครับ ตอนนี้ขอให้คุณหยิบกระดาษมาหนึ่งแผ่นพร้อมปากกาครับ กระดาษว่างๆ เลยนะครับ และนี่คือโจทย์ครับ จงแสดงสิ่งที่เรียกว่า "แมว" และสิ่งที่เรียกว่า "สุนัข" ด้วยวิธีใดก็ได้

..... อย่าพึ่งอ่านต่อครับ ตอบโจทย์เสียก่อน .....

ต่อไปครับ จงแสดงส่วนเหมือนและส่วนต่างระหว่าง "แมว" และ "สุนัข"

..... ทำให้เสร็จก่อนครับ จะแอบอ่านต่อใช่ไหมล่ะครับ ยังทำไม่เสร็จอย่าพึ่งอ่านต่อครับ ....

.....

ตอบเสร็จแล้วใช่ไหมครับ โจทย์ที่ผมถามไปนั้นจะมีการตอบอยู่สองแบบด้วยกันครับ ถ้ากระดาษที่คุณหยิบมาเป็นกระดาษว่างๆ ไม่มีอะไรเลย โอกาสที่คุณจะแสดงด้วยรูปภาพจะสูงมาก หากกระดาษที่คุณหยิบมามีเส้นบรรทัดอยู่ คุณจะใช้วิธีเขียนอธิบายครับ

หากคุณตอบโจทย์ผมด้านบนโดยไม่ได้คิดอะไรมาก คนโดยส่วนใหญ่จะตอบด้วยการวาดรูปครับ ยิ่งคนอายุน้อยจะยิ่งมีโอกาสตอบด้วยการวาดรูปสูงครับ

ถ้ากระดาษที่หยิบมามีตัวอักษรอยู่บ้าง อาจเป็นเพราะเป็นกระดาษ recycle จากงานพิมพ์อื่นๆ คุณอาจจะวาดรูปหรือเขียนอธิบายก็ได้ครับ

สาเหตุที่คุณเลือกวาดรูปเพราะสมองเราประมวลผล "ความหมาย" (concept) เป็นรูปภาพครับ ทั้งนี้เนื่องจากเวลาเราสร้าง concept เพื่อเข้าใจสิ่งแวดล้อมรอบตัวเรานั้น เราอาศัยสัญญาณที่ได้รับจากประสาทสัมผัสของการมองเห็นมากกว่าประสาทประเภทอื่นครับ

ส่วนที่คุณบางคนอาจเขียนอธิบาย โดยเฉพาะเวลากระดาษมีเส้นอยู่หรือมีตัวอักษรอื่นๆ อยู่แล้ว นั่นเป็นเพราะการเรียนรู้ครับ ยิ่งเราเรียนรู้มากและอยู่ในโลกของการสื่อสารด้วยภาษามาก โอกาสที่เราจะไม่ทำตามสัญชาติญาณพื้นฐานเราก็จะยิ่งสูงครับ

ที่ผมให้ทำนั้นมีสองโจทย์ ในโจทย์ที่สองนั้น หากคุณวาดรูป คุณจะใช้วิธีลากเส้นโยงอธิบายความเหมือนและความต่าง บางทีคุณอาจใช้สัญลักษณ์ต่างๆ ถ้าคุณมีปากกาสีใกล้ๆ มือ คุณก็จะเลือกใช้สีแสดงความเหมือนและแตกต่าง

ยิ่งคุณคิดว่าคุณจะใช้ความคิดหาวิธีในตอบโจทย์ผมน้อยมากเท่าไหร่ คุณจะยิ่งมีโอกาสตอบโจทย์ผมด้วยรูปภาพมากขึ้นเท่านั้นครับ

สาเหตุที่เป็นเช่นนี้เพราะ "สมอง" เราใช้ "รูป" (visualization) ในการสร้าง "ความหมาย" (concept) และสร้าง "ความเชื่อมโยงของความหมาย" (semantic meaning) ของสิ่งแวดล้อมครับ

การทำงานในลักษณะการอธิบายด้วย "รูป" นี้ เป็นการทำงานพื้นฐานของสมองครับ ไม่ได้เกิดจากการฝึกฝน เป็นสัญชาติญาณพื้นฐาน

หากเราลองส่งดินสอสีให้เด็กที่ยังไม่ได้เข้าโรงเรียน รับประกันว่าเดี๋ยวเดียวมีรูปเต็มผนังให้ต้องตามเช็ดกันไม่หวาดไม่ไหวครับ

การ "เขียน" ต่างหากครับ เกิดจากการฝึกฝน ไม่ใช่สัญชาติญาณพื้นฐานครับ แต่ที่จริงแล้วการ "เขียน" ก็คือการวาดรูปนะครับ ภาษามนุษย์ที่ยิ่งเก่าแก่ก็จะยิ่งมีลักษณะเป็นรูปภาพมากกว่าภาษายุคใหม่ๆ ที่เราใช้กันครับ

สรุปว่าโดยพื้นฐานการทำงานของสมองแล้ว เราทุกคนสร้าง "ความหมาย" ด้วย "รูป" เป็นหลักครับ

ก่อนที่จะถึงบันทึกตอนต่อไป ตอนนี้ขอเชิญชม การทำงานพื้นฐานของสมองนี้ โดยการไปที่ Google Images แล้วค้นหาด้วยคำว่า "rock art", "rock painting", "cave painting", "petroglyph", "prehistoric art" ครับ จะเห็นได้ว่ายิ่งมนุษย์อยู่อย่างพื้นฐานเท่าไหร่ มนุษย์ก็ยิ่งใช้ "รูป" ในการสื่อสารเท่านั้นครับ