ทำไมต้องหักหวี

เรื่องนี้หาคำตอบได้จากหนังสือ  "การตาย"  งานนิพนธ์ชุดประเพณีไทยของ “เสฐียรโกเศศ” ขอคัดมาให้อ่านดังนี้

          “เมื่ออาบน้ำศพแล้วต้องหวีผมศพ เป็นอย่างเดียวกับเมื่อเราอาบน้ำดำหัวแล้ว  ก็ต้องหวีผม เรื่องหวีผมก็ต้องมีวิธีหวี ว่าต้องหวีสามหนเท่านั้น บ้างก็ว่าต้องหวีผมกลับไปข้างหน้าซีกหนึ่งหวีไปข้างหลังซีกหนึ่ง  อธิบายว่าที่หวีสับกันคนละครึ่ง แสดงว่าหวีผมสำหรับคนตายครึ่งหนึ่ง และหวีสำหรับคนเกิดครึ่งหนึ่งหวีแล้วต้องหักหวีออกเป็นสองท่อนขว้างทิ้งเสีย ลางทีก็โยนหวีที่หักลงในโลง เห็นจะรังเกียจ ถือว่าหวีคนตายเป็นเสนียดมลทินใช้สำหรับคนเป็นไม่ได้  ถ้าไม่หักทิ้งเสีย  คนเป็นอาจหลงใช้ร่วมกับคนตายได้ ลางราย เวลาหักหวีให้หักออกเป็นสามท่อน ต้องกล่าวว่า อนิจจํ ทุกขํ อนตฺตา วิธีนี้เห็นจะอนุโลมให้เข้าทางปริศนาธรรม ซึ่งว่าหวีดี ๆ หักออกไปเป็นสามท่อนได้ฉันใด ชีวิตมนุษย์ก็ฉันนั้น ต้องแตกดับไปเป็นธรรมดา ประเพณีอีสานหวีผมศพให้หวีลงอย่างเดียว  ห้ามหวีขึ้น  เมื่อหวีแล้วต้องหักหวีเป็นสองท่อน และทิ้งเสีย

          เรื่องหวีผมกลับก็คือทาให้กลับจากคนเป็น ส่วนเรื่องหักหวีพอจะเทียบได้กับคติของชาวโตกาสในทวีปแอฟริกา ซึ่งเมื่อฝังศพ จะเอาเครื่องใช้ใม้สอยของผู้ตายฝังไว้ด้วย แต่ต้องทำเครื่องใช้เหล่านั้นให้แตกหักเสียบ้าง  เพราะของดีคนใช้ ผีใช้ไม่ได้นี่ก็ตรงกับประเพณีของภาคอีสานลางแห่งที่นำเอาของใช้ให้ผู้ตายจะได้เอาไปประกอบอาชีพในโลกผี...”

 “ข้อมูลสนับสนุนจากหนังสือ ๑๐๘ ซองคำถาม / สำนักพิมพ์สารคดี