ปรัชญา กับการเลือกแนวทางการศึกษา

ขอตอบละเอียดๆ เลยนะครับ เพราะอยากให้คุณ Kookkai และคนอื่นๆ ที่สนใจวิชาปรัชญาได้ประโยชน์จากคำถามนี้ด้วย

จากคำถาม เหมือนกับจะถามว่าวิชาปรัชญาจะเป็นแนวทางให้กับการเลือกสาขาวิชาเรียนและการทำงานได้อย่างไร  แบบนี้ใช่มั้ยครับ 

ถ้าเป็นแบบนี้ผมคิดว่า ปรัชญาสามารถเป็นได้แน่นอนครับ  เพราะวิชาปรัชญามีเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับตัวความคิด และให้ความสำคัญกับกิจกรรมการคิดของมนุษย์มากที่สุด  การที่เราสามารถสั่งสมความคิดไว้มากๆ ฝึกฝนให้สามารถทำกิจกรรมทางความคิดได้อย่างมีประสิทธิภาพ  จะเรียนสาขาอะไร จะทำงานอะไร ก็จะสามารถทำได้ดีแน่ๆ รวมถึงการเป็นมนุษย์ที่ดีด้วยนะครับ (เป็นความเชื่อส่วนตัวของผม) ถ้าเป็นคำถามนี้ ผมก็ขอตอบสั้นๆ แค่นี้นะครับ

แต่ผมไม่คิดว่าคุณ Kookkai อยากจะถามอย่างนั้นน่ะสิ  คุณ kookkai น่าจะอยากถามผมว่า ถ้าสนใจศึกษาปรัชญา "จะมี" แนวทางในการเลือกสาขาวิชาการเรียนและการทำงานอย่างไรมากกว่า  (ใช่หรือเปล่าไม่รู้ แต่ถ้าไม่ใช่ก็ถือว่าผมตอบคำถามนี้แถมไปให้ด้วยแล้วกันนะครับ)

*ผมเดาเอาว่าคุณ Kookkai คงกำลังสนใจศึกษาปรัชญาอยู่ใช่มั้ยครับ

1) ขอตอบเรื่องแนวทางการทำงานก่อนนะครับ

ก่อนอื่นก็ต้องบอกอย่างนี้เลยดีกว่าครับว่า ถ้าจะเรียนวิชาปรัชญาเป็นวิชาเอก  ปรัชญามันไม่ใช่วิชาชีพ  มันไม่ได้สร้างแนวทางหรือทักษะในการประกอบอาชีพใดๆ ให้เราโดยตรงเลยครับ (แม้แต่สอนหนังสือนี่ก็ยังทำไม่ค่อยเป็นเลย) 

จะพบว่ามีน้อยมากครับ ที่จะมีการเปิดรับสมัครงานตำแหน่งสำหรับคนที่เรียนจบสาขาปรัชญา  ยกเว้นการเป็นอาจารย์สอนวิชาปรัชญา  และสถาบันที่มีการเรียนการสอนปรัชญาเป็นวิชาเอกก็มีอยู่น้อยเต็มที (ผมคิดว่ามันเป็นเหตุเป็นผลกันครับ คือมันเป็นวิชาที่ไม่ค่อยนำทางไปสู่อาชีพเท่าไหร่) 

เพราะฉะนั้นการจะเรียนวิชาปรัชญาในแบบที่จะเรียนเป็นวิชาเอกเลยเนี่ย ต้องอาศัยความรักในตัววิชาเป็นสำคัญเลยครับ (ไม่งั้นไม่ได้เรียน  เชื่อเลยว่าถ้าคุณ Kookkai จะเลือกเรียนวิชาปรัชญาเป็นวิชาเอก จะโดนทัดทานอย่างหนักจากคนรอบข้างด้วยเหตุผลนี้)  แนวทางการทำงานของวิชาปรัชญาที่เห็นเพื่อนๆ ในกลุ่มมักจะไปทำกันนะครับ เช่น เป็นอาจารย์สอนปรัชญา (ส่วนใหญ่) เป็นนักวิชาการปรัชญา (ไม่ได้สอนโดยตรงแต่เน้นการทำงานวิจัยเป็นหลัก) เป็นนักเขียน ทำหนังสือ เป็นต้นครับ  แต่ถ้าไม่คิดจะเรียนเป็นวิชาเอกก็ไม่มีอะไรเสียหายนะครับ ทุกมหาวิทยาลัยจะบังคับให้เรียนวิชาปรัชญาเป็นวิชาพื้นฐานอยู่แล้ว (ส่วนมาก) ประโยชน์ที่ได้ก็จะเหมือนกับคำตอบแรกที่ผมตอบไป

ทีนี้ถ้าสนใจจะศึกษาวิชาปรัชญาเป็นวิชาเอกจะมีแนวทางอย่างไร  ผมแนะนำว่าถ้าคุณ Kookkai เรียนอยู่ในระดับมหาวิทยาลัยให้ทดลองเรียนวิชาปรัชญาเป็นวิชาเลือกดูก่อน  แต่ถ้ายังไม่ได้เข้ามหาวิทยาลัยก็ให้อ่านหนังสือปรัชญา (เดี๋ยวผมลองแนะนำดูนะครับ ว่าถ้าหากจะเริ่มอ่าน จะเริ่มจากอะไรดี) ถ้าสนใจหรือชอบก็หาแนวทางการเรียนต่อกัน

2) แนวทางสาขาวิชาเรียน

มหาวิทยาลัยของรัฐที่เปิดสอนวิชาปรัชญาเป็นวิชาเอกในระดับปริญญาตรีมีหลายแห่งครับ  ลองตรวจสอบดูจากเว็บไซต์นี้นะครับ http://www.arts.chula.ac.th/~philoso/philos/index.htm  มีข้อมูลทั้งในระดับปริญญาตรี โท และเอก  การเรียนต่อในระดับปริญญาโทนั้นไม่จำกัดว่าจะจบมาทางด้านใดก็สามารถเรียนต่อปริญญาโทปรัชญาได้ทั้งนั้น   

เรียนปรัชญาเรียนหนักนะครับ  ต้องเป็นคนอ่านหนังสือเยอะๆ ชอบคิด ชอบเขียน ตามความหมายของคำว่า "นักปรัชญา" (Philosopher) ที่ว่า "ผู้ที่รักในความรู้" เลยครับ

ส่วนตอนนี้ถ้าจะเริ่มต้นทำความรู้จักกับวิชาปรัชญา เบื้องต้นมากๆ เลย ก็ให้อ่านเล่มนี้แล้วกันนะครับ "โลกของโซฟี" เป็นวรรณกรรมเยาวชน เหมาะสำหรับการเริ่มต้นรู้จักประวัติศาสตร์ของวิชาปรัชญา  (ลองหาในร้านนายอินทร์ดูน่าจะมี)  หรือถ้าจะอ่านเป็นตำราเรียน ก็อ่านของอาจารย์ "วิทย์ วิศทเวทย์" ก็ได้ครับ  ชื่อ ปรัชญาทั่วไป (ที่ศูนย์หนังสือจุฬามีแน่นอน)  หรือถ้าอ่านภาษาอังกฤษได้จะดีมากเลยครับ เพราะตำราภาษาอังกฤษสำหรับคนที่เริ่มต้นจะทำไว้ดีมาก  ตำราที่มีชื่อขึ้นต้นว่า "Introduction to Philosophy" ทั้งหลาย อ่านได้หมดเลยครับ  ผมแนะนำ 2 เล่ม "Philosophy: The Power of Idea" และ "the Journey of Philosophy"  ไม่ต้องซื้อก็ได้ครับ มันแพง (เล่มนึง 6 - 7 พันบาท) ไปยืมถ่ายเอกสารที่ห้องสมุดจุฬาฯ ก็มี

หนังสือที่ผมแนะนำนี่เป็นหนังสือที่เป็นวิชาปรัชญาจริงๆ นะครับ  เพราะบางทีเรามักจะเหมารวมเอาว่าหนังสือที่นำเสนอความคิดลึกซึ้งหรือเป็นเรื่องศาสนาเป็นหนังสือปรัชญาไปซะทั้งหมด คือ บางทีเราชอบหนังสือของเฮสเส ฐากูร คาริล ยิบราล เลยอยากเรียนปรัชญา  แต่จริงๆ แล้วถ้าเรียนปรัชญาจะพบว่านี่เป็นแค่แนวทางนึงที่ปรัชญาจะศึกษา แต่ไม่ใช่ทั้งหมด  และก็ไม่ใช่ว่าหนังสือที่ไม่ใช่วิชาปรัชญาโดยตรงเหล่านี้จะเป็นหนังสือไม่ดีนะครับ จริงๆ แล้วหนังสือพวกนี้เหมาะสำหรับการเป็นปรัชญาการดำเนินชีวิตมากกว่า  แต่ถ้าอยากรู้จักตัววิชาปรัชญาจริงๆ ต้องหนังสือแบบที่ผมแนะนำนี่ล่ะครับ

หรือถ้าสนใจวิชาปรัชญาลองเข้าไปในเว็บไซต์ของผมดูนะครับ http://web.thaicool.com/darsana/index.htm 
ตอนนี้ข้อมูลยังน้อยอยู่  แต่มีแหล่งข้อมูลเชื่อมโยงเกี่ยวกับวิชาการในสาขาปรัชญาอยู่เยอะเลยครับ  หรือถ้าสนใจจะพูดคุยสอบถามเพิ่มเติม  ผมก็ยินดีที่จะตอบให้อย่างเต็มที่เลยครับ  หวังว่าคงได้คุยกันอีกนะครับ