ปกติ ปรกติ
เค้าว่า ปกติเป็นบาลี ปรกติเป็นสันสกฤต (แต่สันสกฤตจริงๆ เขียน ปรกฤติ) ในภาษาไทยมีใช้ทั้งสองคำ ...จำได้ว่าตอนเขียนวิทยานิพนธ์ อาจารย์ทักท้วงว่าให้ใช้เพียงคำเดียว คำไหนก็ได้ เพราะผู้เขียนมักใช้มั่วตามใจไม่ค่อยมีมาตรฐาน (เคยอ่านคำนำหรือคำชี้แจงของหนังสือบางเล่ม ขออภัยว่าใช้คำนี้มั่ว ไม่ค่อยมีมาตรฐานเหมือนกัน 5 5 5)...
ตามสำนวนไทย คำนี้ น่าจะบ่งชี้ความหมายว่า เหมือนเดิม ไม่มีอะไรเปลี่ยนแปลง ไม่มีอะไรพิเศษ หรือราบรื่น ซึ่งเราก็ใช้กันทั่วไป... แต่ในบาลี (ตามที่เจอมา) มีใช้น้อย และความหมายก็แตกต่างไปจากสำนวนไทย
ปกติ ถ้าแยกศัพท์ ป (ทั่ว) + กร (ทำ ลบ ร.เรือ คงเหลือแต่ ก.ไก่) +ติ (เป็นปัจจัย) = ปกติ (ป+กร-ก+ติ = ปกติ) ....แปลตามตัวก็น่าจะได้ว่า การกระทำทั่วไป สิ่งที่กระทำโดยทั่วไป ...ทำนองนี้ ดังนั้น ความหมายของคำนี้ น่าจะหมายถึง สภาวทั่วไปของธรรมชาติ
อันที่จริง ปกติ ปรกติ (ปรกฤติ ประกฤติ) เป็นชื่อธรรมชาติพื้นฐานในปรัชญาสังขยา คู่กับ ปุรุษะ ...ซึ่งในวรรณกรรมบาลีมีอ้างอิงถึงบ้างเท่านั้น แต่ผู้เขียนก็ไม่ทราบว่าคำนี้มาติดตลาดกลายเป็นคำทั่วไปในภาษาไทยตั้งแต่ยุคไหน หรือเพราะเหตุอะไร...ผู้ใดพอทราบสันนิษฐานหรือเรื่องราวก็โปรดเมตตาเล่าสู่กันฟังบ้าง..
ความเห็น (14)
ขออนุญาต copy ไปให้คนอื่นที่ยังไม่ทราบได้อ่านกันนะครับ
chira
เจริญพร
ถ้าแปลตามรากศัพท์ต้องแปลว่า..ความมีอยู่ตั้งแต่เริ่มแรก..วิเคราะห์ว่า..กรณํ (มีค่าเท่ากับ ภวนํ) กติ ความมีอยู่ชื่อว่า กติ,ปฐมํ กติ ปกติ.ความมีอยู่ตั้งแต่เริ่มต้น ชื่อว่า ปกติ..
ปูพฺเพ เทวทตฺตสฺส อญฺญา ปกติ อโหสิ.เมื่อก่อน พระเทวทัต มีปรกติเป็นอย่างอื่น..(วิ.จูฬ.๗/๓๓๖/๑๒๔)
เด็กแว้นอยากรู้
อาจารย์ผมอยากรู้ที่ถามไปนะครับนี่อุตส่าห์เป็นเด็กดีแล้วนะผมเป็นคนชอบสงสัย ต้องรู้จริงแล้วจึงเชื่อครับ
พุทฺธํ ภควนฺตํ อภิวาเทมิ.
ธมฺมํ นมสฺสามิ.
สงฺฆํ นมามิ.
เพราะเหตุอะไรจึงใช้กิริยาต่างกันครับ
- นมัสการครับ พระอาจารย์
- สภาวะปกติ ภาษาอังกฤษใช้คำว่า normalization หรือเปล่าครับผม
- ได้ความรู้มากๆ ครับ ขอฝากตัวเป็นลูกศิษย์ ศึกษาบาลีไวยากรณ์ ด้วยนะขอรับกระผม
- normalization ?
ประเด็นนี้ไม่ทราบ เพราะเข้าไม่ค่อยถึงภาษาอังกฤษ เพียงแต่พอแปลได้บ้างเท่านั้น...
รอให้ผู้เชี่ยวชาญเข้ามาอ่าน แล้วช่วยชี้แจงดีกว่า...
เจริญพร
อนวหยบุรุษ
อยู่ข้างบน เพิ่งเห็น ตอบหลังคงไม่ว่ากันนะ
- ทำไม ? กรณํ จึงมีค่าเท่ากับ ภวนํ
ไม่รู้เรื่องนะ ลองขยายความหน่อยซิ...
เจริญพร
เด็กแว้นอยากรู้
เคยอ่านบันทึกนี้หรือไม่ ?
ลองค้นดูในเน็ตหรือถามผู้รู้อื่นๆ ดู
เจริญพร
ความหมายของธาตุแปลได้หลายอย่างแล้วแต่กรณี
กรณํ กร ธาตุ เราแปลกันว่า ทำ
ภวนํ ภู ธาตุ ในความหมายว่า มี,เป็น,ตั้งอยู่
ในคัมภีร์ธาตุท่านอธิบายไว้หลากหลายมากสมารถแปลได้หลายอย่าง
ทุกสิ่งทุกอย่าง จะมี จะเป็น จะตั้งอยู่ ก็ต้องมีการกระทำเป็นปฐมก่อน(คัมภีร์ธาตุ)
ฉะนั้น กรณํ ในที่นี้ท่านให้มีค่าเท่ากับ ภวนํ
ในสัททนีติ,มูลกัจจายน์,โมคคัลลาน...มีอธิบายไว้มากมาย
แต่บาฬีของสนามหลวงปัจจุบันเป็น 1ใน100ของภาษาบาฬีเท่านั้น
ไม่แสดงตน
ตามที่เล่ามา จับประเด็นได้ว่า นัยสำคัญอยู่ที่...
ทุกสิ่งทุกอย่าง จะมี จะเป็น จะตั้งอยู่ ก็ต้องมีการกระทำเป็นปฐมก่อน(คัมภีร์ธาตุ)
ฉะนั้น กรณํ ในที่นี้ท่านให้มีค่าเท่ากับ ภวนํ
ตามนัยนี้ ทำให้เข้าใจว่า กรณํ เป็นสาเหตุ และ ภวนํ เป็นผลลัพธ์ (การกระทำ ก่อให้เกิด ความมีอยู่เป็นอยู่) จึงสงสัยยิ่งขึ้นไปอีกว่า...
- การกระทำ อย่างไร จึงก่อให้เกิด ความมีอยู่เป็นอยู่ ได้ ? ...หรือ
- สิ่งที่ถูกกระทำขึ้นมา ก่อให้เกิดสิ่งที่มีอยู่เป็นอยู่ได้อย่างไร ?
อนึ่ง เมื่อบอกว่า กรณํ (การกระทำ) มีค่าเท่ากับ ภวนํ (ความมีอยู่เป็นอยู่) แสดงว่า...
- สาเหตุกับผลลัพธ์ มีค่าเท่ากันใช่หรือไม่ ? ... และ
- สิ่งที่มีค่าเท่ากัน ใช้แทนกันได้ จะก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลง หรือเป็นสาเหตุและผลลัพธ์ได้อย่างไร ?
...........
ดังนั้น คำถามว่า....
- ทำไม ? กรณํ จึงมีค่าเท่ากับ ภวนํ
่
จึงยังคงยากที่่จะเข้าใจได้ต่อไป....
เจริญพร
ปุริโส ศัพท์เดิม ปุริส อ การันต์ ลงสิ ปฐมาวิภัติ เอกวจนะ
เอา อ ที่ ส กับ สิ ปฐมาวิภัติ เป็น โอ จึงเท่ากับ ปุริโส
ถามว่า เพราะเหตุใด จึงเอา อ กับ สิ เป็น โอ เป็นอย่างอื่นไม่ได้หรือ
ถ้าท่านอาจารย์ตีเข้าใจตรงนี้ได้
ข้อว่า กรณํ มีค่าเท่ากับ ภวนํ เด็กอนุบาลมากๆครับ
ไม่แสดงตน
- ปญฺจ ปญฺจ ปญฺจ ปญฺจ เป......
รู้สึกว่า ไม่ได้เฉลยคำถามนะ เพียงแต่ย้ายข้อสงสัยไปไว้ที่อื่น...
เจริญพร
ผมไม่ใช่ผู้เชี่ยวชาญภาษาอังกฤษครับ แต่บอกได้ว่า normalization ไม่ได้แปลว่าสภาวะปกติ แต่น่าจะให้ความหมายกลางๆ ไปในทำนองที่ว่า ทำให้เป็นปกติ หรือทำให้คืนสู่สภาวะปกติมากกว่าครับ
อย่างไรก็ตาม ภาษาอังกฤษไม่ใช่ภาษาที่ตายแล้ว ความหมายของคำและกฏเกณฑ์การใช้จึงดิ้นได้ การแปลคำต่อคำแบบในพจนานุกรมแม้จะให้ความหมายที่ถูกเป็นส่วนใหญ่ การใช้งานจริงๆ ยังขึ้นกับบริบทของประโยคอีกด้วย
