ประวัติวันสุนทรภู่แบบสรุปย่อ

สุนทรภู่ : กวีเอกของโลก

วันสุนทรภู่ ตรงกับวันที่ 26 มิถุนายน ของทุกปี ในประเทศไทย เพื่อยกย่องชีวิตและผลงานของสุนทรภู่ กวีคนสําคัญแห่งกรุงรัตนโกสินทร์

มรดกของสุนทรภู่นั้นยิ่งใหญ่มาก ผลงานของเขาได้รับการแปลเป็นภาษาต่างๆ มากมาย ดัดแปลงเป็นภาพยนตร์ ละคร และซีรีส์ทางโทรทัศน์ และเป็นเนื้อหาหลักในหลักสูตรการศึกษาของไทย ในปี พ.ศ. 2529 ครบรอบ 200 ปีที่ท่านเกิด องค์การศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (ยูเนสโก)  ยกย่องให้สุนทรภู่เป็น "กวีเอกของโลก" ซึ่งเป็นการยืนยันตำแหน่งของเขาในวรรณกรรมระดับโลก

สุนทรภู่มีชื่อเสียงจาก"นิราศ" ซึ่งผสมผสานการผจญภัยโรแมนติกกับภูมิปัญญาชาวบ้าน คติสอนใจ และการพรรณนาชีวิตในประเทศไทยในศตวรรษที่ 19 ได้อย่างมีชีวิตชีวา 

ผลงานที่โด่งดังที่สุดของเขาคือ "พระอภัยมณี" กาพย์เห่เรือที่ว่าด้วยเรื่องราวอันน่าอัศจรรย์ของเจ้าชาย นางเงือก และยักษ์ และยังคงเป็นที่นิยมมาจนถึงทุกวันนี้

วันสุนทรภู่มักจะมีกิจกรรมทางวัฒนธรรมต่างๆ และกิจกรรมที่เฉลิมฉลองและสืบสานมรดกของท่าน สิ่งเหล่านี้อาจรวมถึงการอ่านบทกวี การแสดงละครของผลงานของเขา และการสัมมนาทางวิชาการ นอกจากนี้ ชาวไทยจำนวนมากยังไปเยี่ยมชมอนุสาวรีย์สุนทรภู่ในจังหวัดระยองในวันนี้เพื่อรำลึกถึงท่าน

แม้จะมีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ แต่ชีวิตของสุนทรภู่ก็เต็มไปด้วยความขัดแย้งส่วนตัว รวมทั้งช่วงดื่มหนักและถูกจองจำ อย่างไรก็ตาม ผลงานวรรณกรรมของเขามีอิทธิพลต่อวรรณกรรมไทยมาอย่างยาวนาน 

ชีวิตในวัยเด็ก

สุนทรภู่เกิดเมื่อวันที่ 26 มิถุนายน พ.ศ. 2329 ในสมัยรัชกาลที่ 1  ที่อำเภอแกลง จังหวัดระยอง ชีวิตในวัยเด็กของสุนทรภู่ถูกกำหนดขึ้นจากสถานะทางสังคมที่แตกต่างกันของพ่อแม่ หลังจากที่พ่อแม่แยกทางกันตั้งแต่ยังเด็ก สุนทรภู่ได้ย้ายไปอยู่กับมารดาที่กรุงเทพฯ ที่ซึ่งเขาได้รับการศึกษาขั้นพื้นฐานและเริ่มพัฒนาความสามารถด้านกวี

ในปี พ.ศ. 2363 สุนทรภู่เข้ารับราชการในสมัยรัชกาลที่ 2 ได้รับตำแหน่ง "ขุนสุนทรโวหาร" สุนทรภู่เสียชีวิตเมื่ออายุ 69 ปี ในปี พ.ศ. 2398 สมัยรัชกาลที่ 4

พระบรมราชูปถัมภ์

ผลงานกวีนิพนธ์ของสุนทรภู่นำท่านเข้าสู่ราชสำนักโดยทำหน้าที่เป็นอาลักษณ์และแต่งโคลงสำหรับพระราชพิธี ความสามารถของท่านทำให้ได้รับการอุปถัมภ์จากรัชกาลที่ 2 ซึ่งเป็นกวีที่มีชื่อเสียงคนหนึ่งซึ่งสนับสนุนการแสวงหาวรรณกรรมของสุนทรภู่ อย่างไรก็ตาม แม้ว่าสุนทรภู่จะประสบความสำเร็จในอาชีพการงาน แต่สุนทรภู่ก็ประสบปัญหาส่วนตัว รวมทั้งนิสัยชอบดื่มสุราอย่างหนัก สิ่งนี้นำไปสู่ปัญหาทางกฎหมายและระยะเวลาการจำคุก

ผลงานทางวรรณกรรม

แม้ชีวิตส่วนตัวจะวุ่นวาย แต่ผลงานกวีของสุนทรภู่ก็มีมากมาย เขาเป็นที่รู้จักเป็นอย่างดีจากบทกลอนประเภทกาพย์กลอนหรือ "นิราศ" ซึ่งเป็นกลอนบรรยายรูปแบบที่นิยมในวรรณคดีไทย ผลงานที่โด่งดังที่สุดของเขาคือมหากาพย์เรื่อง "พระอภัยมณี" ซึ่งเป็นเรื่องราวแฟนตาซีที่เต็มไปด้วยเจ้าชาย นางเงือก และยักษ์ เรื่องราวที่มีหลายชั้นนี้ได้รับการยกย่องจากการสำรวจธรรมชาติของมนุษย์ ความโง่เขลาของความปรารถนา และการแสวงหาการไถ่บาปอย่างไม่ลดละ

ผลงานเด่นอื่นๆ ได้แก่ "นิราศภูเขาทอง" เรื่องราวความเศร้าโศกของการเดินทางสู่คุกภูเขาทอง และ "นิราศเมืองแกลง" เรื่องราวการเดินทางกลับสู่บ้านเกิดอย่างมีชีวิตชีวา ผลงานของเขาได้รับการชื่นชมจากบทกวีที่ลื่นไหล ภาพที่สดใส และการสังเกตอย่างชาญฉลาดเกี่ยวกับประสบการณ์ของมนุษย์ ซึ่งนำเสนอหน้าต่างสู่สังคมสยามในศตวรรษที่ 19

นิราศ

สุนทรภู่ประพันธ์นิราศ ได้แก่ นิราศเมืองแกลง นิราศพระบาท นิราศภูเขาทอง นิราศเมืองสุพรรณ นิราศวัดเจ้าฟ้า นิราศอิเหนา นิราศพระแท่นดงรัง นิราศพระประธม นิราศเมืองเพชร

นิทาน

สุนทรภู่มีผลงานที่เป็นนิทาน ได้แก่เรื่อง โคบุตร พระอภัยมณี พระไชยสุริยา ลักษณวงศ์ และสิงหไกรภพ

บทเสภา

สุนทรภู่มีบทเสภา ได้แก่ ขุนช้างขุนแผนตอนกำเนิดพลายงาม และพระราชพงศาวดาร

สุภาษิต

สุภาษิตที่สุนทรภู่ได้ประพันธ์ไว้ ได้แก่ สวัสดิรักษา เพลงยาวถวายโอวาท สุภาษิตสอนหญิง

บทเห่กล่อม

บทเห่กล่อมที่สุนทรภู่ได้ประพันธ์ไว้ ได้แก่ เห่เรื่องจับระบำ เห่เรื่องกากี เห่เรื่องพระอภัยมณี เห่เรื่องโคบุตร

บทละคร

สุนทรภู่ประพันธ์บทละครไว้เรื่องเดียว คือ เรื่องอภัยณุราช

อนุสรณ์สุนทรภู่

อนุสรณ์ของสุนทรภู่ตั้งอยู่ที่วัดศรีสุดาราม จังหวัดระยอง ส่วนพิพิธภัณฑ์สุนทรภู่ อยู่ที่วัดเทพธิดาราม กรุงเทพมหานคร

 

ตัวอย่างกลอนแปดที่แต่งโดยสุนทรภู่

พระอภัยมณี

แล้วสอนว่าอย่าไว้ใจมนุษย์

มันแสนสุดลึกล้ำเหลือกำหนด

ถึงเถาวัลย์พันเกี่ยวที่เลี้ยวลด

ก็ไม่คดเหมือนหนึ่งในน้ำใจคน

นิราศภูเขาทอง

ถึงบางพูดพูดดีเป็นศรีศักดิ์

มีคนรักรสถ้อยอร่อยจิต

แม้พูดชั่วตัวตายทำลายมิตร

จะชอบผิดในมนุษย์เพราะพูดจา

ขุนช้างขุนแผน

แม่รักลูก ลูกก็รู้ อยู่ว่ารัก

ใครอื่นสัก หมื่นแสน ไม่แม้นเหมือน

จะกินนอน วอนว่า เมตตาเตือน

จะจากเรือน ร้างแม่ ก็แต่กาย

ตัวอย่างโคลงสี่สุภาพแต่งโดยสุนทรภู่

นิราศสุพรรณ

เดือนช่วงดวงเด่นฟ้า ดาดาว

จรูญจรัดรัศมีพราว พร่างพร้อย

ยามดึกนึกหนาวหนาว เขนยแนบ แอบเอย

เย็นฉ่ำน้ำค้างย้อย เยือกฟ้าพาหนาว ฯ