เครื่องมือสร้างชีวิตรื่นรมย์ด้วย Mandala Art
เมื่อต้องเขียนสคริปต์ทำรายการวิทยุ เลย Post blog เผื่อไว้จะเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่สนใจ วันนี้มีเรื่องศิลปะมากฝากกันค่ะ
"เรามีความสุขจริง ๆ ครั้งสุดท้ายเมื่อไหร่กันนะ..?" แล้วความสุขของเรานั้นต้องขึ้นอยู่กับคนอื่นไหมนะ....บางวันเราอาจตื่นขึ้นมาพร้อมกับคำถามเกี่ยวกับความสุขอย่างที่ยกตัวอย่างมาข้างต้น วันนี้ค่ะ ศิลปะมันดารา Mandara Art อาจจะเป็นเครื่องมือหนึ่งที่ทำให้ท่านมีความสุขง่ายๆ ใกล้ๆตัว โดยไม่จำเป็นต้องพึ่งคนอื่น
ขอบคุณรูปภาพจาก https://www.freepik.com/
มารู้จักMandara ให้มากขึ้นกันค่ะ Mandala" เป็นศาสตร์แขนงหนึ่งที่อิงมาจากความเชื่อทางศาสนา มีต้นกำเนิดมาจากธิเบตค่ะ Mandala เป็นกิจกรรมหนึ่งทางศาสนาของพระธิเบต นิกายมหายาน หรือที่เรารู้จักกันในนาม "ลามะ" นั่นเองค่ะ ศาสตร์นี้มีอายุยาวนานนับร้อยปีมาแล้ว จากความเชื่อเรื่องรูปทรงเรขาคณิตศักดิ์สิทธิ์ ที่สื่อถึงความเป็นมาของจักรวาล
ความเชื่อที่ว่าทุกสรรพสิ่งถูกรังสรรค์ขึ้นจาก "รูปทรงวงกลม" ไม่มีจุดเริ่มต้น ไม่มีจุดสิ้นสุด เฉกเช่นจักรวาลที่กว้างใหญ่ไร้ขอบเขต และทุกสิ่งที่เกิดขึ้นในจักรวาลนี้ล้วนเกี่ยวเนื่องสัมพันธ์กันทั้งสิ้น เป็นความเชื่อในเชิงปรัชญา ก่อเกิดเป็นกิจกรรมที่เรียกว่า "ศิลปะภาวนา" ด้วยการใช้ Mandala เป็นเครื่องมือในการฝึกฝนและเยียวยาจิตใจนั่นเองค่ะ
คำนิยามของ Madala อาจทำท่านผู้ฟังปวดหัว ท่านที่ยังไม่รู้จัก Madala พี่ตุ่นอยากชวนให้ท่านค้น Google หากท่านเห็นภาพของ Madala แล้วท่านจะร้องอ๋อค่ะ มันจะเป็นภาพที่ประกอบด้วยลายเส้นเราขาคณิตแผ่ขยายอย่างสมดุลเป็นช่อดอก เป็นวง เป็นความเชื่อมต่อค่ะ บางครั้งอาจจะไม่ได้ใช้การวาด อาจปรับใช้รูปวัตถุต่างๆ ที่หาได้ เช่น ไม้ หิน ใบไม้ เมล็ดถั่ว วัสดุเหลือใช้ เป็นต้น มาวางเรียงต่อกันโดยมีหลักการของการเชื่อมต่อที่สมดุลของภาพที่เกิดขึ้น Madala เป็นศิลปะที่การทำให้จิตใจสงบ ทำให้เกิดความสุขจากภายในส่วนลึกของจิตใจ โดยไม่ต้องพึ่งปัจจัยอื่นๆจากภายนอกเลย และใช้เป็นศิลปะบำบัด
หลักการของ Mandala คือ การจัดวางรูปทรงให้มีความสมดุล มีสัดส่วนเท่ากันในทุก ๆ ด้าน โดยตั้งจุดศูนย์กลางไว้ และขยายรูปทรงเรขาคณิตออกไปจากจุดศูนย์กลางอย่างเท่า ๆ กันในทุกด้าน จะรังสรรค์ให้ออกมาในรูปแบบใดก็ได้ ไม่มีกฎตายตัว เป็นพื้นที่ที่ให้เราสามารถใส่จินตนาการลงไปได้เต็มที่ ชิ้นงานที่ออกมาจึงกลายเป็นงานศิลปะที่น่าทึ่ง ที่รังสรรค์จากการฝึกสมาธิภายใน ออกมาได้อย่างงดงาม แน่นอนว่า หากในขณะนั้นจิตใจเราไม่นิ่ง เราจะไม่สามารถสร้างสรรค์ศิลปะนี้ออกมาได้อย่างสมดุลสวยงามได้ เรียกได้ว่าเป็นอีกเครื่องมือหนึ่งในการตรวจสอบสภาวะจิตใจของเราได้ดีเลยล่ะค่ะ
สิ่งที่พี่ตุ่นได้เรียนรู้จากการเข้าร่วม Madala Workshop คือ 4ส ได้แก่ สมาธิ สงบ สมดุล และสร้างสรรค์ค่ะ สมาธิคือ ความตั้งใจจดจ่อกับการออกแบบชิ้นงาน ให้ชิ้นงานมีสัดส่วนเท่ากันและสวยงาม ความสงบก็เกิดตามมาจากการมีสมาธิกับชิ้นงานทำให้จิตใจไม่ฟุ้งซ่านวอกแวก เป็นความสุขสงบที่เกิดจากสมาธิที่เกิดขึ้นโดยไม่ต้องไปนุ่งขาวห่มขาวที่วัด ส่วนความสมดุลนี่เป็นหลักกการของการทำศิลปะมันดาราเลย ความแตกต่างของมันดาราต่างจากภาพวาดอื่นๆตรงการจัดวางรูปทรงในภาพให้มีความสมดุล การแผ่ขยายจากจุดศูนย์กลาง บางทีซ่อนแนวคิดของเขาพระสุเมรุตามคติในศาสนาพราหมณ์ที่เป็นศูนย์กลางของจักรวาล และ ส สุดท้ายที่พี่ตุ่นได้ก็คือความสร้างสรรค์ในการออกแบบรูปทรงที่จะนำมาจัดวางให้ได้ความสมดุล การเลือกสี หรือวัสดุให้มีความสวยงาม
ปัจจุบันศาสตร์แห่งศิลปะ Mandala นี้ ถูกนำไปประยุกต์ใช้อย่างแพร่หลาย ทั้งในแง่ของการฝึกสมาธิ และแง่ของการบำบัดเยียวยาจิตใจ Mandala ได้ถูกนำไปใช้ในการรักษาผู้ป่วยจิตเวช เพื่อศึกษาและบำบัดอาการ โดยจิตแพทย์จะให้ผู้ป่วยวาดรูป Mandala และวิเคราะห์จากลักษณะของรูปทรงที่ผู้ป่วยสื่อออกมาก เพื่อได้ทราบถึงสภาวะจิตใจของผู้ป่วย เและหาวิธีรักษาได้ตรงจุดยิ่งขึ้น อาจจะฟังดูเหลือเชื่อ แต่งานวิจัยพบว่าวิธีนี้ได้ผลดีทีเดียวค่ะ พี่ตุ่นลองค้นข้อมูลจาก Google Sholar พบข้อมูลเกี่ยวกับศิลปะบำบัดด้วยมันดารา ที่พิมพ์ปี 2021-2022 มากกว่า 500 รายการ น่าสนใจทั้งนั้น สำหรับอาจารย์ นักวิจัย และนักศึกษาของมหาวิทยาลัยขอนแก่นที่สนใจข้อมูลเชิงวิชาการนะคะ หากสนใจก็สามารถค้นงานวิจัยทั่วโลกได้จากฐานข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ที่สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยขอนแก่นบอกรับนะคะ สำหรับท่านที่สนใจในมุมมองของศิลปะ ท่านสามารถค้นจาก Google และ Youtube ได้ หรืออยากจะดูหนังสือภาพศิลปะสวยๆ เพิ่มความสุนทรียะให้กับตัวเอง พี่ตุ่นก็จะชวนมาใช้หนังสือในหมวด N (ทางด้านทัศนศิลป์) นะคะ มีหนังสือทางด้านศิลปะที่น่าสนใจมากมาย คนที่ไม่เก่งศิลปะอย่างพี่ตุ่นดูแล้วก็เพลินรู้สึกมีความสุขค่ะ
เอาหล่ะค่ะเรื่องราวสั้นๆเกี่ยวกับ Madala Art ที่พี่ตุ่นนำมาฝากทุกท่านคงจะเป็นประโยชน์ต่อท่านผู้ฟังไม่มากก็น้อยนะคะ เหนื่อยนักหยุดพักสักนิดให้ศิลปะช่วยให้ชีวิตรื่นรมย์นะคะ
สำหรับสมุดวาดภาพมันดารา สำหรับผู้ที่ไม่มีเวลามากนัก สามารถซื้อได้จากอินเทอร์เน็ต มีลายเส้นโครงสร้างพื้นฐานที่เราสามารถแต่งเติมเพิ่มความสมดุลได้ตามความต้องการ
ความเห็น (4)
ดีจัง เราใช้สีอะไรระบายคะ สวยงามมากค่ะคุณตุ่น
ตุ่นใช้สีเมจิกค่ะพี่แก้ว ซึ่งซึมง่าย ซึมเยอะ ต้องใจเย็นมาก ฝึกตัวเองมากๆเลยค่ะ
ขอบคุณที่ให้ความรู้ และความจรรโลงใจในงานศิลปะ มีเพียงข้อท้วงติงเล็กน้อยคือ ศิลปะที่กล่าวถึงนั้น ผู้เขียนใช้คำสองคำสลับสับเปลี่ยนไปมา คือ mandara และ mandala ที่ผมเข้าใจว่าที่ถูกต้องน่าจะเป็นคำหลัง ต้องขออภัยนะครับ หากผมจำผิดพลาด ขอบคุณอีกครั้ง…วิโรจน์ ครับ
ขอบพระคุณอ.วิโรจน์นะคะที่ช่วยอ่าน และกรุณาชี้แนะคำศัพท์ที่ถูกต้อง เขียน Mandala ถูกต้องค่ะ สิริพรได้ไปแก้ไขให้ถูกต้องแล้วค่ะ