ถั่วงอก (Sprout) เป็นต้นอ่อนของถั่วที่งอกออกมาจากเมล็ดถั่วเขียว ถั่วดำ ถั่วเหลือง หรือถั่วลันเตา แต่โดยมากถั่วงอกที่เรารับประทานกันทุกวันนี้จะเพาะมาจากเมล็ดถั่วเขียวผิวดำ เพราะมีอัตราการงอกที่ดีกว่า อายุการเก็บเกี่ยวถั่วงอกสั้นและมีคุณค่าทางอาหารค่อนข้างสูง
คุณค่าทางโภชนาการของถั่วงอก 100 กรัม ประกอบด้วย
* พลังงาน 39 กิโลแคลอรี่
* โปรตีน 2.8 กรัม
* ไขมัน 0.1 กรัม
* คาร์โบไฮเดรต 6.6 กรัม
* ไฟเบอร์ 0.7 กรัม
* น้ำ 90.0 กรัม
* เถ้า (Ash) 0.5 กรัม
* แคลเซียม 27 มิลลิกรัม
* ฟอสฟอรัส 85 มิลลิกรัม
* เหล็ก 1.9 มิลลิกรัม
* ไทอามิน 0.07 มิลลิกรัม
* ไรโบฟลาวิน (วิตามินบี) 0.03 มิลลิกรัม
* ไนอะซิน 1.0 มิลลิกรัม
* วิตามินซี 12 มิลลิกรัม
คุณประโยชน์ของถั่วงอกได้แก่
1. ช่วยในการย่อยและระบบขับถ่าย ในถั่วงอกมีไฟเบอร์อยู่จำนวนมาก อีกทั้งยังมีน้ำและเอนไซม์ชนิดหนึ่งซึ่งมีหน้าที่ช่วยย่อยอาหารในระบบลำไส้ ทำให้การดูดซึมแร่ธาตุ สารอาหารของลำไส้มีประสิทธิภาพมากขึ้น อีกทั้งไฟเบอร์และน้ำในถั่วงอกยังช่วยให้ระบบขับถ่ายมีความคล่องตัวมากขึ้น ช่วยลดของเสียและสิ่งตกค้างในร่างกายไปกับการขับถ่ายด้วย
2.ช่วยให้ดูอ่อนวัย วิตามินซีและสารต้านอนุมูลอิสระที่มีอยู่ในถั่วงอกทำให้ถั่วงอกเป็นผัดชนิดหนึ่งซึ่งช่วยบำรุงผิวพรรณ อีกทั้งในถั่วงอกยังมีสารต้านความชราที่ชื่อว่า ออซินอน โดยสารตัวนี้มีคุณสมบัติบำรุงเซลล์ต่างๆในร่างกายให้มีความฟิตเฟิร์ม ไม่แก่ก่อนเวลาอันควร ที่สำคัญด้วยคุณสมบัติของไฟเบอร์และน้ำในถั่วงอก ซึ่งช่วยในการย่อยอาหารและระบบขับถ่าย การรับประทานถั่วงอกจึงช่วยให้ร่างกายขับของเสียและสิ่งตกค้างออกมาได้ง่ายขึ้นอีกด้วย
3. ช่วยลดการอักเสบในร่างกาย ถั่วงอกมีทั้งวิตามินซีและสารต้านอนุมูลอิสระหลากหลายชนิด คุณสมบัตินี้ทำให้ถั่วงอกมีประโยชน์ต่อระบบภูมิคุ้มกันร่างกาย ช่วยเติมความแข็งแรงให้ระบบภูมิคุ้มกันทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพมากขึ้น ช่วยป้องกันโรคหวัด ช่วยกระตุ้นเซลล์เม็ดเลือดขาวให้เกิดความแอๆคทีฟ ร่างกายจึงมีภูมิต้านทานเชื้อไวรัสและเชื้อโรคที่อาจก่อให้เกิดโรคแก่อวัยวะต่างๆได้ดียิ่งขึ้น
4.ลดความเสี่ยงโรคหัวใจ ถั่วงอกช่วยเพิ่มความสามารถในการย่อยโปรตีนได้ดีขึ้นและทำให้กรดอะมิโนบางชนิดสูงขึ้น ถั่วงอกยังอุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระประเภทสารโพลีฟินอลในกลุ่มฟลาโวนอยด์ ซึ่งเป็นสารที่ให้ผลทางเภสัชวิทยา เช่น ต้านอนุมูลอิสระ ลดการอักเสบ ลดการแข็งตัวของเลือด ช่วยเหนี่ยวนำเอนไซม์ในการทำลายสารพิษในเลือด และช่วยให้ระบบหมุนเวียนเลือดมีความคล่องตัวขึ้น จึงสามารถลดอัตราความเสี่ยงโรคหัวใจได้
5. ป้องกันโรคมะเร็ง มีงานวิจัยพบว่าสารประกอบโพลีฟีนอลในกลุ่มฟลาโวนอยด์ในถั่วเขียวจะมีปริมาณเพิ่มมากขึ้นในระหว่างกระบวนการงอกและจะเพิ่มมากที่สุดหลังจากการงอก 6-8 วัน ซึ่งต้นถั่วเขียวงอกมีปริมาณฟลาโวนอยด์รวม 268 มิลลิกรัม/กิโลกรัม สารฟลาโวนอยด์มีฤทธิ์เหนี่ยวนำเอนไซม์ในการทำลายพิษที่เกิดกับเซลล์ร่างกาย ช่วยลดความเสี่ยงการเกิดเซลล์อักเสบต่างๆ
ข้อควรระวังในการรับประทานถั่วงอก นอกจากความเสี่ยงจากสารฟอกขาวแล้ว การรับประทานถั่วงอกแบบดิบๆก็มีโทษจากสารไฟเตทซึ่งจะเข้าไปจับกับแร่ธาตุต่างๆ เช่น แคลเซียม เหล็ก สังกะสี ฟอสฟอรัส ทำให้ร่างกายไม่สามารถดูดซึมสารอาหารเหล่านี้ไปใช้ได้ เมื่อเรารับประทานอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการครบถ้วน แต่หากรับประทานถั่วงอกดิบไปพร้อมกัน สารไฟเตทจะขัดขวางไม่ให้ลำไส้ดูดซึมสารอาหารที่มีประโยชน์เหล่านั้นได้ นอกจากนี้การรับประทานถั่วงอกดิบยังทำให้เกิดอาการท้องอืด แน่นท้อง ไม่สบายท้อง เนื่องจากถั่วงอกดิบมีสารคาร์โบไฮเดรตประเภทโอลิโกแซกคาไรด์ที่ชื่อว่า น้ำตาลแรพฟิโนสและสตาชิโอส ซึ่งเป็นกลุ่มน้ำตาลที่ร่างกายไม่สามารถย่อยได้ ก่อให้เกิดแก๊สในระบบทางเดินอาหาร อันก่ออาการไม่สบายท้องดังกล่าวแล้ว
เต้าหู้เป็นอาหารที่มีโปรตีนสูงเทียบเท่ากับเนื้อสัตว์ และเป็นโปรตีนที่มีประโยชน์ต่อการเจริญเติบโตของร่างกาย มีผลต่อระดับคอเลสเตอรอลในเลือด โดยช่วยลดคอเลสเตอรอลร้ายเพิ่มคอเรสเตอรอลดี ช่วยป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจ โดยเฉพาะผู้มีปัญหาคอเลสเตอรอลสูง และลดระดับไขมันไตรกลีเซอร์ไรด์ในกระแสเลือด นอกจากนี้ยังมีแคลอรี่ต่ำไขมันน้อย มีวิตามินต่างๆ เหมาะกับผู้ที่ควบคุมน้ำหนัก และเต้าหู้ยังมีกรดอะมิโนที่จำเป็นต่อร่างกายหลายชนิด
วันนี้จึงนำถั่วงอกและเต้าหู้ขาวมาทำเมนู ผัดถั่วงอกเต้าหู้ทอด เพื่อรับประทานกับแกงเขียวหวานเนื้อมะเขือยาว วัตถุดิบที่ใช้มีถั่วงอกที่เด็ดรากออกแล้วนำไปล้างน้ำให้สะอาด เต้าหู้ขาวหั่นเป็นชิ้นพอดีคำ นำไปทอดน้ำมันให้เหลืองทั่วกันเสียก่อน ต้นหอม พริกแดงเพิ่มสีสันและรสชาติเผ็ดเล็กน้อย กระเทียมสับ น้ำมันพืช และเครื่องปรุงรสประกอบด้วยน้ำปลา น้ำตาลทราย และน้ำมันหอย ลงมือทำเมนูผัดถั่วงอกเต้าหู้โดยตั้งกระทะใส่น้ำมันพืช พอน้ำมันร้อนนำกระเทียมสับลงไปเจียวให้มีกลิ่นหอม ใส่เต้าหู้ที่ทอดเรียบร้อยแล้วลงไป ตามด้วยถั่วงอก พริก เครื่องปรุงรส น้ำซุปเล็กน้อย ผัดให้เข้ากันแล้วใส่ต้นหอม เป็นอันเสร็จ ตักใส่จานเสริฟพร้อมแกงเขียวหวานเนื้อมะเขือยาวและข้าวสวยร้อนๆ เป็นอีกมื้อที่อร่อยง่ายๆแต่มากมายด้วยคุณประโยชน์
สวดยอด