๗๔๐. นิเทศภายใน..คือหัวใจของการเรียนการสอน
ในปัจจุบัน..ในวงการบริหารการศึกษาจะพูดถึงและประชาสัมพันธ์ ตลอดจนอบรมสัมมนาในเรื่อง”นิเทศภายใน”ค่อนข้างน้อยถึงน้อยมากๆ
อาจเป็นเพราะมีงานนโยบายเร่งด่วนเข้ามาไม่ขาดสาย ให้ผู้บริหารในทุกระดับ ต้องเกาะติดสถานการณ์ และแก้ปัญหาอยู่ตลอดเวลา ทำให้งานการเรียนการสอนในโรงเรียน..โดยเฉพาะการนิเทศภายใน..เป็นเรื่องที่ไม่ค่อยพูดถึงเท่าที่ควร
การนิเทศภายใน..เป็นศาสตร์และเป็นหน้าที่ของผู้บริหาร.ไม่ใช่ความรู้สึกที่ใครจะทำก็ได้ หรือไม่ทำก็ได้ เพราะการนิเทศ กำกับ ติดตาม ยังมีความสำคัญ ตราบที่ยังมีครู นักเรียนและหลักสูตรการศึกษา
เป็นการทำงานระหว่างผู้บริหาร ครูและบุคลากรทางการศึกษาของโรงเรียน มิใช่การรอนิเทศจากศึกษานิเทศก์ของเขตพื้นที่ฯเท่านั้น
วิวัฒนาการทางการศึกษาเปลี่ยนแปลงไป สื่อ นวัตกรรม และแนวคิดใหม่ เกิดขึ้นมากมาย..ผู้บริหารสถานศึกษาจะต้องได้รับกระตุ้น ส่งเสริม สนับสนุน จากต้นสังกัด เพื่อสร้างความตระหนักในการใช้ภาวะผู้นำ เร่งรัดติดตามงาน แก้ไขปัญหาและพัฒนาคุณภาพการเรียนการสอนไปตามบริบท
ผมยังเชื่ออยู่เสมอว่า..สาเหตุของคุณภาพการศึกษา ที่ยังดูเหมือนย่ำอยู่กับที่ เกิดจากช่องว่างที่ขาดการเชื่อมต่อ เกิดปัญหาทางวิชาการที่ขาดการนิเทศภายใน
เมื่อไม่ดำเนินการก็เกิดความเคยชิน ทำงานกันไปตามยถากรรม ทำอย่างเดิมแล้วก็มีค่าเท่าเดิม ผลที่สุดแล้ว..ผู้บริหารก็อาจจะไม่ได้รับความไว้วางใจจากคณะครู
โรงเรียนขนาดใหญ่..จะมีครูผู้ทำหน้าที่นิเทศภายในแทนผู้บริหารโรงเรียน แต่ผู้บริหารโรงเรียนก็ยังต้องเป็นผู้กำกับติดตาม..เพื่อให้งานเป็นไปตามแผนฯ
โรงเรียนขนาดเล็ก..ผู้บริหารย่อมต้องทำหน้าที่เบ็ดเสร็จ และบูรณาการไปพร้อมๆกับงานอื่นๆ เพราะโรงเรียนเล็กๆ ครูผู้สอนมีไม่มาก แต่ภาระงานมีมากเหลือเกิน
การนิเทศภายในที่เป็นระบบ ช่วยให้งานทุกงานในโรงเรียน มีความก้าวหน้าอย่างมั่นคงและยั่งยืน อันเนื่องมาจากกระบวนการนิเทศ จะมีกิจกรรมที่หลากหลาย ทั้งการประชุม การปรึกษาหารือ การแนะนำ การสอนงาน และติดตามงาน ตลอดจน PLC
ผมใช้การนิเทศภายในมาตลอดทุกปีการศึกษาอย่างต่อเนื่อง ถึงแม้ภาระงานจะไม่เอื้อเท่าที่ควร ต้องใช้เวลาหมดไปกับงานอาคารสถานที่และสิ่งแวดล้อม เพื่อทำให้ดู อยู่ให้ครูเห็น เป็นตัวอย่าง..แล้วก็ได้ผล
ปีการศึกษานี้..มีข้อค้นพบแล้วแก้ไขได้ตั้งแต่ต้นเทอม..การนิเทศแบบไม่มองข้ามปัญหาเล็กๆ ช่วยลดปัญหาใหญ่ได้แน่นอน ผมลองสังเกตการเรียนรู้จากครูตู้ หรือDLTV ของนักเรียน..
การที่นักเรียนไม่ตอบคำถามของครูต้นทาง ไม่ร้องเพลงและแสดงท่าทาง ไม่ใช่วิสัยของโรงเรียนขนาดเล็กแน่นอน..ผมต้องบอกครูผู้สอนให้รีบแก้ไข ให้นักเรียนมีส่วนร่วมกับการเรียนรู้ให้มากที่สุด
การสอนเด็กประถมต้น..การสื่อสารสำคัญที่สุด หลังจากอ่านออกเสียงแล้ว การพูดอภิปรายเสร็จสิ้น ที่สุดแล้วก็ต้องสั่งงาน(การบ้าน) ผมต้องสื่อสารให้ชัด ถึงวัตถุประสงค์ของงาน ปริมาณงานและกำหนดส่ง
ครูหลายคนมีปัญหาในจุดนี้..เพราะในระหว่างที่สื่อสาร เด็กอาจอ่อนล้า ขาดสมาธิ และครูไม่ทบทวน ไม่เปิดโอกาสให้เด็กถาม..ในจุดนี้ครูและนักเรียนต้องพร้อมรับฟัง..ผมบอกครูไปเรียบร้อยแล้ว
เด็กเขียนสวยมากขึ้น เด็กที่เขียนไม่สวย ครูก็ต้องชมเชย ในแง่ของพัฒนาการที่ดีขึ้น ผมแนะนำให้ครูตรวจงานให้ละเอียด เด็กเขียนผิดต้องให้แก้ไข เด็กไม่ตั้งใจ อาจจะต้องทำใหม่ทั้งหมด เพื่อฝึกทักษะนิสัยและวินัยในตนเอง
บางครั้งการสอน ก็อาจหลงลืมการเรียนรู้นอกสถานที่ ผมต้องบอกให้ครูเปลี่ยนกิจกรรม..นำนักเรียนไปสร้างผลงานร่วมกัน ให้เกิดความภูมิใจ..แม้แต่งานงานเกษตร ช่วยพัฒนารอบด้าน ทั้งร่างกาย จิตใจและสมอง เด็กเล็กก็จะช่วยพัฒนากล้ามเนื้อมือ
ในทุกสัปดาห์ ผมจะพบครูรายบุคคล เพื่อสอบถามปัญหา เพื่อร่วมกันแก้ไข สอบถามความต้องการสื่อและวัสดุสอน มอบงานในขอบข่ายและชี้แจงทำความเข้าใจในกิจกรรม งาน/โครงการ
สมุดนิเทศติดตามงาน..เป็นร่องรอยที่ช่วยเตือนงานให้ผมได้ทราบว่า ทำอะไรไปแล้ว และจะต้องทำอะไรต่อไป..เพื่อให้การนิเทศภายใน เป็นเครื่องมือพัฒนาครูและผู้เรียน..ให้ก้าวไปถึงจุดหมาย..
โดยการลงมือทำ..มากกว่าพูด..ทุกวันนี้”การศึกษา” เราเอาแต่พูดและพูด จนไม่รู้ว่าอะไรเป็นอะไร?..และไม่มีเวลาได้ทำงานกันจริงๆ
ชยันต์ เพชรศรีจันทร์
๒๒ มิถุนายน ๒๕๖๑
ความเห็น (1)
นิเทศภายใน....มีไว้สำหรับช่วยเหลือ กำกับ ติดตาม งาน
ถ้าทำต่อเนื่องก็จะเกิดผลมหาศาล ทั้งผู้ให้และผู้รับ
ยิ่งถ้าผู้ให้มีศิลปะในการใช้ศาสตร์นี้ก็จะเกิดผลดีเป็นทวีคูณจ้ะ
คิดถึงชาวหนองผือทุกคนนะจ๊ะ...เป็นกำลังใจให้ทุก ๆ คนจ้ะ
